وقتی صحبت از هوش مصنوعی به میان می‌آید، رقابت بین غول‌های فناوری وارد مرحله‌ای تازه شده است. متا (شرکت مادر فیسبوک و اینستاگرام) در تازه‌ترین اقدام خود، جمعی از متخصصان رده‌بالای OpenAI را به تیم خود اضافه کرده؛ حرکتی که نشان می‌دهد این شرکت به‌هیچ‌وجه قصد ندارد میدان رقابت را به رقبایی مانند گوگل، مایکروسافت یا آمازون واگذار کند. اما این فقط شروع ماجراست؛ از قراردادهای چندمیلیارددلاری گرفته تا همکاری‌های نظامی، همه و همه در خدمت یک هدف بزرگ هستند: تسلط بر آینده‌ی هوش مصنوعی.
ورود Trapit Bansal و تیمش به متا؛ پشت صحنه یک انتخاب استراتژیک
«تراپیت بانسال» یکی از مغزهای متفکر پروژه‌های کلیدی OpenAI بود که روی مدل استدلالی o1 کار کرده بود. حالا، او به همراه چندین همکار دیگر مانند «لوکاس بایر»، «الکساندر کولسنیکوف» و «شیاوها ژای» وارد خانواده متا شده‌اند.
این موج استخدام‌ها به گفته منابع، تنها برای تقویت یک بخش نیست؛ متا می‌خواهد با آوردن استعدادهای منحصربه‌فرد، موتور رشد و نوآوری خود را در حوزه هوش مصنوعی چند برابر کند.
چرا بانسال و تیمش مهم‌اند؟
مدل‌های استدلالی که این محققان روی آن‌ها کار می‌کنند، فقط قرار نیست چت‌بات‌های بهتر بسازند! این مدل‌ها می‌توانند درک واقعی‌تری از دنیای پیرامون، حافظه‌ای پویا و قدرت برنامه‌ریزی پیشرفته‌تری داشته باشند.
در دنیای امروزی، این یعنی پتانسیل برای ساخت ربات‌هایی که می‌توانند مثل انسان فکر کنند، تصمیم بگیرند و حتی مشکلات پیچیده را به صورت لایه‌لایه حل کنند.
نگاه متا به هوش مصنوعی: فقط چت‌بات نیست
یَن لکون، مدیر علمی هوش مصنوعی متا، بارها گفته است: هوش واقعی یعنی فهم عمیق از جهان فیزیکی، داشتن حافظه ماندگار، قدرت استدلال و قابلیت برنامه‌ریزی پیچیده. متا برای رسیدن به این هدف بزرگ، داده‌های ویدیویی و شبیه‌سازی‌های دنیای واقعی را وارد فرایند آموزش مدل‌هایش کرده تا هوش مصنوعی‌هایش فقط روی کاغذ قوی نباشند، بلکه در دنیای واقعی هم بدرخشند.
مثال واقعی:
فرض کنید یک ربات در انبار یک فروشگاه، فقط با الگوریتم‌های قدیمی کار کند؛ احتمالاً به‌سادگی به مشکل برمی‌خورد. اما اگر هوش مصنوعی او مثل یک انسان بتواند «استدلال کند»، می‌تواند بین قفسه‌ها حرکت کند، موانع را تشخیص دهد و تصمیم‌های پیچیده بگیرد؛ چیزی که متا دقیقاً روی آن سرمایه‌گذاری می‌کند.
سرمایه‌گذاری و خریدهای استراتژیک متا در سال ۲۰۲۵
در کنار جذب نخبگان، متا به‌سرعت در حال خرید سهام شرکت‌های مرتبط و تأمین زیرساخت‌های بزرگ‌تر برای گسترش هوش مصنوعی است.
در ماه ژوئن ۲۰۲۵، متا نزدیک به ۴۹ درصد از سهام شرکت Scale AI را خریداری کرد؛ این شرکت ارزش‌گذاری ۱۵ میلیارد دلاری دارد و تخصص آن در «برچسب‌گذاری داده‌ها برای آموزش هوش مصنوعی» است. این یعنی متا نه فقط افراد کلیدی، بلکه اکوسیستم داده‌های آموزشی را هم تحت کنترل خود درمی‌آورد.
قرارداد انرژی ۲۰ ساله با هدف تامین برق هوش مصنوعی
یکی از چالش‌های بزرگ AI، تامین انرژی است. متا قراردادی ۲۰ ساله با شرکت Constellation Energy امضا کرده تا ۱.۱ گیگاوات برق پاک برای دیتاسنترهای هوش مصنوعی خود دریافت کند. این قرارداد از سال ۲۰۲۷ آغاز می‌شود و نقطه عطفی برای زیرساخت‌های سبز در حوزه فناوری به شمار می‌رود.
همکاری‌های نظامی و آینده‌نگری متا؛ واقعیت افزوده و امنیت
جالب است بدانید که متا فقط به دنبال برتری در شبکه‌های اجتماعی یا سرگرمی نیست؛ در اردیبهشت ۱۴۰۴ با شرکت دفاعی Anduril وارد همکاری شد تا هدست‌های واقعیت افزوده ویژه ارتش آمریکا بسازد. این هدست‌ها با کمک پلتفرم Lattice (یک سیستم اطلاعاتی هوشمند) داده‌های تاکتیکی و اطلاعات لحظه‌ای را به سربازان ارائه می‌دهد. این یعنی هوش مصنوعی متا قرار است در حساس‌ترین حوزه‌ها از میدان نبرد گرفته تا بیمارستان و حمل‌ونقل وارد شود.
اگر دوست دارید درباره جزئیات این همکاری نظامی جذاب بیشتر بخوانید، می‌توانید گزارش کامل همکاری متا و اندوریل در ساخت هدست نظامی را مشاهده کنید.
جدول مقایسه استراتژی‌های کلیدی متا در حوزه AI
| اقدام استراتژیک | هدف و دستاورد | زمان اجرا/توضیح مختصر |
|---|---|---|
| جذب نخبگان OpenAI | تقویت نوآوری و مدل‌های استدلال پیشرفته | از سال ۲۰۲۴ تاکنون |
| خرید سهام Scale AI | دسترسی به داده‌های باکیفیت برای آموزش AI | ژوئن ۲۰۲۵، ارزش ۱۵ میلیارد دلار |
| قرارداد انرژی پاک | تامین برق دیتاسنترهای هوش مصنوعی با انرژی سبز | آغاز از ۲۰۲۷، مدت ۲۰ سال |
| همکاری دفاعی با Anduril | توسعه ابزارهای واقعیت افزوده هوشمند برای ارتش | اردیبهشت ۱۴۰۴ |
تاثیرات جهانی: چرا رقابت AI متا و OpenAI برای همه ما مهم است؟
شاید بپرسید این رقابت چه ربطی به منِ کاربر یا فعال حوزه ارز دیجیتال دارد؟
واقعیت این است که گسترش مدل‌های استدلالی، بهبود ربات‌ها و داده‌های بهتر، باعث می‌شود سرویس‌هایی مثل پشتیبانی مشتری، تشخیص تقلب در تراکنش‌های مالی و حتی بهینه‌سازی معاملات ارزهای دیجیتال بسیار هوشمندتر شوند. اگر تا دیروز یک بات پشتیبانی فقط جواب آماده می‌داد، حالا می‌تواند موقعیت شما را بفهمد، پیشنهاد اختصاصی بدهد و حتی اشتباهات شما را در لحظه تشخیص دهد.
جمع‌بندی
به‌طور خلاصه، حرکت متا به سمت جذب نخبگان OpenAI و سرمایه‌گذاری روی زیرساخت‌های کلیدی، زنگ خطری برای رقبای این شرکت است. شاید در آینده‌ای نزدیک، تجربه شما از کار با سرویس‌های دیجیتال به شدت متحول شود. حالا سوال مهم این است: آیا هوش مصنوعی به نقطه‌ای می‌رسد که فراتر از تخیل ما عمل کند؟ یا در همین رقابت باقی می‌ماند؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
