ارز های دیجیتال

معرفی مفهوم دیفای (DeFi)

امیرحسین رقمی

• زمان ویدیو 5:13 دقیقه
• انتشار: 12 اردیبهشت 1403

ادعای این که بلاک چین منجر به تغییر اقتصاد جهانی خواهد شد با استفاده از دیفای آسان‌تر نیز می‌گردد. تکنولوژی بلاک چین است که اهداف بلند پروازانه‌ای دارد. این اهداف بلاک چین صرف بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی دنیا خواهد شد. از زمانی که بلاک چین وارد چرخه زندگی افراد شده توانسته زندگی تعداد زیادی از افراد را تسهیل ببخشد. به وجود آمدن فرصت‌های جدید برای سرمایه گذاری و کسب درآمد از بازار ارزهای دیجیتال و بازی‌های بلاک چینی تنها بخشی از مزایای این تکنولوژی هستند. دیفای حوزه جدیدی است که در دنیای بلاک چین ایجاد شده و سعی دارد تا امور مالی را به صورت غیرمتمرکز بر پایه پایگاه داده بلاک چین مدیریت کند. دیفای یکی از مفاهیمی است که در آنیده نزدیک استفاده زیادی از آن خواهد شد، به همین خاطر در این مطلب از کریپتوباز قصد داریم تا دیفای را مورد بررسی قرار دهیم.

دیفای چیست؟

دیفای به معنای امور مالی غیرمتمرکز است. Defi یا Decentralized Finance به طور خاص حوزه اقتصادی دنیای واقعی را قرار می‌دهد. با استفاده از این مفهوم می‌توان اقتصادی که در حال حاضر برقرار است را بهبود بخشید. مانند هر عنصر دیگری، این عنصر جذاب بلاک چین نیز سعی دارد تا حوزه امور مالی را به صورت غیرمتمرکز کند. دیفای برای دستیابی به این هدف با حوزه‌های دیگر بلاک چین همکاری می‌کند. در حقیقت دیفای سعی دارد تا به طور مداوم با حوزه‌های دیگر بلاک چین مانند متاورس، ارزهای دیجیتال و ان اف تی‌ها در همکاری باشد. چرا که اقتصاد بلاک چینی از چنین عناصری قدرت می‌گیرند.

برای این که نقل و انتقالات خود را در دنیای واقعی انجام دهید، همواره از سیستم‌های بانکی استفاده می‌کنید. برای این که مقداری پول برای شخصی در نقطه دیگر زمین ارسال کنید، باید مراحل مختلفی را پشت سر بگذارید. انتقال پول در این شرایط دشوار و زمان‌بر خواهد بود. در این شرایط سازمان‌ها و شرکت‌های واسط عمل می‌کنند. بانک‌ها به عنوان پلی برای انتقال پول در دنیای واقعی استفاده می‌شوند. در این شرایط کاربران برای انتقال پول به افراد دیگر از کارت یا حساب بانکی استفاده کرده و کارمزد قابل توجهی واریز می‌کنند. اگر با دنیای بلاک چین آشنا باشید، می‌دانید که بلاک چین همواره سعی کرده تا افراد و سازمان‌های واسطه را از دور خارج کند. به همین دلیل دیفای که از دل دنیای بلاک چین به وجود آمده، چنین راه حلی را پیش می‌گیرد.

با استفاده از دیفای دیگر نیاز نیست برای انتقال پول از هیچ سازمان و واسطی استفاده کنید. در حوزه دیفای تمامی انتقال‌ها به صورت همتا به همتا یا P2P خواهند بود. تنها طرفینی که در معامله حضور دارند، فرد واریز کننده و دریافت کننده پول است. این مورد را می‌توان در حوزه‌های مختلف بلاک چین پیاده سازی کرد. همانند وضعیتی که در دنیای ان اف تی شاهد آن هستیم. افراد برای این که آثار ان اف تی خود را به فروش برسانند، نیاز نیست از طریق واسط‌ها عمل کنند. خریداران با استفاده فروشگاه‌های موجود مانند اپن سی می‌توانند از آثار هنرمندان بازدید کرده و در صورت تمایل، به صورت مستقیم یک اثر را از فروشنده خریداری کنند. در این صورت، هزینه اثر به صورت مستقیم به کیف پول فروشنده اثر واریز خواهد شد و هیچ واسطی وجود نخواهد داشت. در دنیای دیفای، افراد و سازمان‌ها جای خود را به کدهای کامپیوتری می‌دهند.

این کدهای اجرا شده درون بلاک چین با نام اسمارت کانترکت شناخته می‌شوند. قراردادهای هوشمند می‌توانند شرایط یک قرارداد و معامله را تنظیم و اجرا کنند. در چنین شرایطی تقلب و کلاه برداری به صفر نزدیک می‌شود. چرا که قرارداد هوشمند برای اجرا شدن نیاز دارد تا تمامی شرایط مورد نیاز رعایت شود. بخش دیگری که بانک‌ها در دنیای واقعی مدیریت می‌کنند، وام دهی است. به دلیل ارتباط این مفهوم با امور مالی، دیفای روی این عنصر نیز تمرکز ویژه‌ای دارد و توانسته با به کارگیری مکانیزم‌های مختلف، وام دهی و وام گیری در دنیای بلاک چین را یک مرتبه بهبود ببخشد. وام دهی نیز در دیفای با استفاده از قراردادهای هوشمند اجرا خواهد شد. توسط این حوزه افراد می‌توانند بدون واسط از افراد دیگر وام دریافت کنند. وام دهندگان نیز می‌توانند از طریق ارزهای دیجیتال خود و وام دادن به سود برسند.

دیفای چگونه کار می‌کند؟

برای دسترسی به دیفای، کاربران از برنامه‌هایی با نام برنامه‌های غیرمتمرکز استفاده می‌کنند. اکثر برنامه‌های غیرمتمرکز در حال حاضر روی بلاک چین اتریوم مستقر هستند. به همین خاطر اکثر پروژه‌های دیفای نیز روی این بلاک چین اجرا می‌شوند. زمانی که می‌خواهید از خدمات مالی یک بانک یا سازمان استفاده کنید، در ابتدا باید تعدادی فرم را پر کرده و اطلاعات شخصی خود را در اختیار این سازمان‌ها قرار دهید. مانند دیگر بخش‌های بلاک چین، در حوزه دیفای نیز می‌توانید تا حدودی ناشناخته باقی بمانید. به همین دلیل دیفای می‌تواند از حریم شخصی شما نیز محافظت کند. در حال حاضر افراد با روش‌های زیر از دیفای استفاده می‌کنند:

•    وام دادن: شما در این حوزه می‌توانید دارایی‌های دیجیتال خود را در اختیار افراد دیگر قرار داده و سود آن را دریافت کنید. دریافت سود و پاداش در این حوزه به صورت دقیقه‌ای خواهد بود. برخلاف بانک‌ها که سود شما را به صورت ماهانه یا سالانه واریز می‌کنند.
•    وام گرفتن: بدون نیاز به پر کردن فرم یا وارد کردن اطلاعات شخصی، می‌توانید از برنامه‌های دیفای وام بگیرید. یکی از جذاب‌ترین مکانیزم‌ها به Flash-Loan اختصاص دارد. این حالت زمانی است که به سرعت و در عرض چند دقیقه می‌توانید وام دریافت کنید.
•    معامله: فرض کنید برای خرید و فروش سهام به هیچ کارگذاری نیاز نداشته باشید. در این حوزه نیز می‌تواند به صورت همتا به همتا به معامله ارزهای دیجیتال خود با افراد دیگر بپردازید.
•    بازار مشتقات ارز دیجیتال: در این حوزه می‌توانید به صورت طولانی یا کوتاه مدت روی دارایی‌های دیجیتال شرط بندی کنید. این حالت را می‌توان به قابلیت‌های بازار سهام در دنیای ارز دیجیتال دانست.
•    سپرده گذاری: در این دنیا می‌توانند بدون معامله یا وام دهی نیز پول دریافت کنید. برای این کار کافی است تا دارای‌های دیجیتال خود را ذخیره سازی کنید. به این ترتیب می‌توانید از ارزهای دیجیتال ذخیره شده خود سود دریافت کنید. نرخ سود دریافتی در این حالت بسیار بهتر از سودهای بانکی خواهد بود.

دلیل اهمیت و مزایای دیفای چیست؟

با مطالعه نحوه کار دیفای شاید به این مورد پی برده باشید که دیفای بسیار بهتر از سیستم‌های بانکداری امروزی کار می‌کند و می‌تواند مزایای زیادی داشته باشد. دیفای اهداف اصلی ارز دیجیتال بیت کوین و ارزهای دیجیتال را گرفته و آنها را توسعه می‌دهد. دیفای به عنوان یک وال استریت بدون واسطه دیجیتالی کار می‌کند. در این حالت دیگر نیاز نیست کارمزد بپردازید. به همین خاطر می‌توان انتظار یک اقتصاد پویا و بهتری را از دیفای داشت. مزایای کلی دیفای می‌توانند به صورت زیر باشند:

فضای باز: برای این که از قابلیت‌های دنیای دیفای استفاده کنید، نیاز نیست هیچ فرمی پر کرده یا اطلاعات شخصی خود را در اختیار سازمان‌ها قرار دهید. در این حوزه می‌تواند با یک کیف پول به فعالیت بپردازید. علاوه بر این می‌توانید به نکته مهم دیگری نیز اشاره کرد. در برخی کشورها دسترسی افراد مختلف به امکانات مالی متفاوت است. به همین خاطر همه نمی‌توانند از مزیت امور مالی یکسان برخوردار باشند. دیفای دقیقا شرایطی را به وجود می‌آورد تا همه از یک مزیت مالی برخوردار باشند. در این شرایط همه می‌توانند به دیفای و برنامه‌های بلاک چین دسترسی داشته و به کسب سود بپردازند یا از وام‌های مختلف بهره مند شوند. دسترسی به امور مالی یکسان برای همه افراد دنیا یکی از اهداف اصلی دیفای است.

قابل انعطاف: به طور معمول در هنگام انتقال دارایی‌ها در دنیای واقعی باید زمان زیادی را صرف کنید. در دنیای بلاک چین و با استفاده از دیفای می‌توانید در لحظه دارایی‌های خود را بدون اجازه هیچ سازمانی جا به جا کنید. این مبادلات در دنیای بلاک چین سرعت بیشتری دارند و نیاز نیست ساعت‌ها منتظر انجام تراکنش باشید.

سرعت: همان‌طور که گفتیم در دنیای بلاک چین همه چیز با سرعت بیشتری انجام می‌شود. این سرعت به معامله یا حتی پاداش و سود سرمایه گذاری‌ها نیز توسعه پیدا می‌کند. نرخ سودی که در دنیای دیفای دریافت می‌کنید بسیار بیشتر از دنیای واقعی است. سود دریافتی شما حتی می‌تواند به صورت هر 15 ثانیه یک بار نیز واریز شود.

شفافیت: یکی دیگر از اهداف اصلی دنیای بلاک چین شفافیت است. دیفای نیز سعی دارد تا شفافیت را در امور مالی ایجاد کند. در این حالت همه می‌توانند از تراکنش‌های انجام شده در دنیای بلاک چین مطلع شوند. 

معایب دیفای

مانند هر فناوری دیگری، بلاک چین و حوزه‌های موجود در آن نیز می‌توانند معایب مختلفی داشته باشند. دنیای ارزهای دیجیتال یک دنیای پرنوسان است. به هیچ وجه نمی‌توان از افزایش یا کاهش قیمت یک ارز دیجیتال مطمئن بود. به همین خاطر زمانی که در یک ارز یا دارایی دیجیتال سرمایه گذاری می‌کنید، باید ریسک از دست دادن سرمایه را نیز در نظر بگیرید. چرا که احتمال دارد این دارایی در یک لحظه ارزش خود را از دست بدهد. به همین خاطر دیفای نیز می‌تواند دستخوش این تغییرات شود.

در اکثر کشورهای دنیا همچنان قوانین مشخصی برای ارزهای دیجیتال و فعالیت‌های مالی در این حوزه وجود ندارد. در برخی کشورها نیز استفاده از امکانات بلاک چین جرم محسوب می‌شود. با در نظر گرفتن این موارد می‌توان گفت که شما باید شخصا به امور مالیاتی چنین حوزه‌هایی بپردازید. چرا که اکثر افراد با این حوزه آشنا نیستند و نمی‌توانند امور مالیاتی مربوط به دنیای ارزهای دیجیتال را محاسبه کنند. شاید این مورد در کشور ایران چندان مهم به نظر نرسد، اما در کشورهای خارجی یک مورد مهم است. 

از طرف دیگر باید در نظر داشته باشید که هیچ سازمان و شرکتی در دنیای ارزهای دیجیتال مسئولیت دارایی‌ها شما را به عهده نمی‌گیرد. کیف پول تنها چیزی است که برای استفاده و دسترسی به دارایی‌های خود نیاز دارید. به همین خاطر اگر دسترسی به کیف پول یا کلید خصوصی خود را از دست دهید، دارایی شما به احتمال زیاد از دسترس خارج خواهد شد. به همین دلیل می‌توان گفت که ورود به دنیای ارزهای دیجیتال و دیفای می‌تواند پرریسک باشد و بهتر است همیشه آدرس خصوصی و اطلاعات مربوط به کیف پول‌های دیجیتال خود را در جای امنی نگه داری کنید.