بازار سنتی طلا، با قدمتی به اندازه تمدن بشر، حالا در آستانه یک تغییر بنیادین قرار گرفته است. شورای جهانی طلا (WGC) با اعلام یک برنامه آزمایشی، از تصمیم خود برای دیجیتالی‌سازی طلا تحت پروژه‌ای به نام "Pooled Gold Interest" در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۶ خبر داد. این تحول می‌تواند شکل معامله، تسویه حساب و استفاده از طلا به عنوان وثیقه را برای همیشه تغییر دهد.
هدف از دیجیتال‌سازی طلا چیست؟
در نگاه بسیاری از سرمایه‌گذاران، طلا همیشه یک دارایی ایستا و بدون بازدهی مستقیم بوده است. درست است که در زمان‌های بحران، طلا نقش «پناهگاه امن» را بازی می‌کند، اما به ندرت در فرآیندهای مالی نظیر وثیقه‌گذاری یا تسویه سریع مورد استفاده قرار گرفته است.
دیوید تیت (David Tait)، مدیرعامل شورای جهانی طلا، در مصاحبه‌ای با فایننشال‌تایمز اعلام کرد که این نهاد قصد دارد شکل تعامل با طلا را تغییر دهد:
«ما می‌خواهیم طلا را از یک دارایی راکد به ابزاری برای وثیقه‌گذاری و استفاده در معاملات روزمره تبدیل کنیم.»
بر اساس اظهارات تیت، دارایی جدیدی به نام "Pooled Gold Interest" یا PGI معرفی خواهد شد که امکان مالکیت جزئی بر طلای فیزیکی را فراهم می‌کند.
«طلای دیجیتال» چگونه کار می‌کند؟ نگاهی به سازوکار پیشنهادی
در مدل پیشنهادی شورای جهانی طلا، بانک‌ها و سرمایه‌گذاران می‌توانند مالکیت جزئی طلا را در قالب حساب‌های مجزا در اختیار داشته باشند. این مالکیت دیجیتال، اما پشتوانه‌ای کاملاً فیزیکی در انبارهای طلای لندن خواهد داشت.
برخلاف استیبل‌کوین‌هایی که در بازار کریپتوکارنسی به طلا متصل شده‌اند، این پروژه بر اساس معاملات OTC (خارج از بورس) انجام خواهد شد. در نتیجه، نهادهای مالی سنتی نیز می‌توانند به‌راحتی وارد این اکوسیستم جدید شوند و از آن در معاملات، وثیقه‌گذاری و تسویه بهره ببرند.
جدول مقایسه‌ای بین مدل جدید PGI و استیبل‌کوین‌های طلا
| ویژگی | PGI (شورای جهانی طلا) | استیبل‌کوین‌های طلا (مثل XAUT، PAXG) |
|---|---|---|
| پشتوانه فیزیکی | دارد (طلا در بازار لندن) | دارد (طلا در انبارهای شرکت صادرکننده) |
| روش مالکیت | حساب‌های مجزا و OTC | توکن روی بلاک‌چین |
| نهاد صادرکننده | شورای جهانی طلا و بانک‌ها | شرکت‌های خصوصی در کریپتو |
| میزان پذیرش نهادی | بسیار بالا (بانک‌ها، تریدرهای بزرگ) | نسبتاً پایین |
| شفافیت نظارتی | بالا | متغیر، وابسته به صادرکننده |
چرا طلا باید دیجیتال شود؟
تیت تأکید کرده است که رقابت واقعی اکنون بین طلا و دارایی‌های دیجیتال مانند بیت‌کوین است. بیت‌کوین به دلیل خصوصیات مشابه با طلا—مانند محدودیت عرضه و مقاومت در برابر تورم—مدت‌هاست لقب "طلای دیجیتال" را به‌خود اختصاص داده است.
در واقع، بررسی نمودارهای قیمتی نشان می‌دهد که هرگاه طلا وارد فاز صعودی می‌شود، بیت‌کوین نیز در فاصله‌ای کوتاه، روند مشابهی را تجربه می‌کند. این همبستگی نشان‌دهنده رقابتی پنهان اما عمیق بین این دو دارایی است.
با دیجیتالی شدن طلا، شورای جهانی طلا قصد دارد تا از جایگاه سنتی طلا در رقابت با دارایی‌های نوظهور محافظت کند، و آن را وارد فضای کاربردی‌تری در نظام مالی کند.
آینده‌ای که نزدیک است: آغاز فاز آزمایشی در سال ۲۰۲۶
طبق اعلام رسمی، شورای جهانی طلا در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۶ فاز آزمایشی پروژه PGI را با مشارکت بانک‌ها و نهادهای تجاری آغاز خواهد کرد. این پروژه اگر با موفقیت پیش رود، می‌تواند به معیاری جدید برای دارایی‌های مطمئن اما پویا در بازارهای جهانی تبدیل شود.
در نتیجه، PGI می‌تواند اولین گام بزرگ به سمت پذیرش گسترده طلا در قالب دارایی دیجیتال کاربردی باشد؛ چیزی فراتر از فقط ذخیره‌سازی در گاوصندوق‌ها.
جمع‌بندی
تحولات اخیر در حوزه دیجیتالی‌سازی طلا نشان می‌دهد که حتی سنتی‌ترین بازارهای مالی نیز در برابر موج تکنولوژی مالی (فین‌تک) تسلیم شده‌اند. پروژه PGI با حمایت شورای جهانی طلا و مشارکت نهادهای مالی بین‌المللی، می‌تواند مسیر طلا را از یک دارایی صرفاً نگهداری‌شونده به ابزاری سودآور، سیال و با کاربرد گسترده‌تر تغییر دهد. برای سرمایه‌گذاران، معامله‌گران، و حتی بانک‌ها، این پروژه نه‌تنها به‌معنای افزایش نقدشوندگی طلاست، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز درآمدزایی از دارایی‌هایی باشد که پیش‌تر فقط نگهداری می‌شدند.
