وقتی صحبت از بازار رمزارز می‌شود، همه چیز به سرعت برق و باد تغییر می‌کند. اما آنچه در آخر هفته گذشته رخ داد، فراتر از یک نوسان معمولی بود. سقوط قیمت بیت‌کوین، ریزش شدید آلت‌کوین‌ها و میلیاردها دلار لیکویید شدن سرمایه‌ها، همه در سایه‌ی یک خبر شوکه‌کننده رقم خورد: حمله ایالات متحده و اسرائیل به سه سایت هسته‌ای کلیدی در ایران.
آمریکا و اسرائیل دست به ماشه شدند؛ بازار رمزارز، قربانی مستقیم تنش‌های ژئوپلیتیکی
در ساعات ابتدایی یکشنبه، ایالات متحده به رهبری دونالد ترامپ، به همراه اسرائیل، حملاتی را به تاسیسات هسته‌ای ایران انجام داد. بنا به گزارش نیویورک‌تایمز، این حملات در راستای "نابودسازی کامل توان هسته‌ای ایران" صورت گرفته و ترامپ آن را "کاملاً موفقیت‌آمیز" توصیف کرده است.
اما بازارهای جهانی، به‌ویژه کریپتو، چندان خوش‌بین نبودند. با افزایش تنش و بیم از آغاز یک درگیری نظامی گسترده‌تر، سرمایه‌گذاران به‌سرعت از دارایی‌های پرریسک مانند رمزارزها فاصله گرفتند.
بیت‌کوین ریخت؛ بازار قرمزپوش شد
در روز یکشنبه، قیمت بیت‌کوین به زیر ۱۰۳ هزار دلار سقوط کرد و آلت‌کوین‌ها هم یکی پس از دیگری در سراشیبی قرار گرفتند. فقط کافی‌ست نگاهی به درصد ریزش بیندازید تا متوجه عمق ماجرا شوید:
| رمزارز | قیمت فعلی | تغییر هفتگی |
|---|---|---|
| بیت‌کوین (BTC) | ۱۰۲,۶۶۶ دلار | -۲.۴٪ |
| اتریوم (ETH) | ۲,۲۷۳ دلار | -۹.۷٪ |
| سولانا (SOL) | ۱۳۳ دلار | -۸.۷٪ |
| ریپل (XRP) | ۲.۰۳ دلار | -۶.۱٪ |
| دوج‌کوین (DOGE) | ۰.۱۵۵۷ دلار | -۱۰.۸٪ |
| بایننس‌کوین (BNB) | ۶۳۰ دلار | -۲.۸٪ |
این سقوط تنها به کاهش قیمت ختم نشد. بر اساس داده‌های CoinGlass، در همین ۲۴ ساعت، بیش از ۶۸۲ میلیون دلار لیکوییدیشن اتفاق افتاد. این رقم، نشان از خروج گسترده پول از بازار دارد، درست مانند آنچه در روزهای ابتدایی پاندمی کرونا یا شروع جنگ روسیه و اوکراین شاهد بودیم.
چرا بازار رمزارز به جنگ واکنش این‌چنین شدید نشان داد؟
دو دلیل اصلی پشت پرده این ریزش سنگین قرار دارد:
۱. موج ترس و عقب‌نشینی سرمایه‌گذاران
اتفاقاتی مثل حمله نظامی به یک کشور پرنفوذ مثل ایران، همواره به عنوان «رویداد قوی سیاه» شناخته می‌شوند. یعنی وقایعی که نادرند اما تأثیری بسیار عمیق دارند. سرمایه‌گذاران در چنین شرایطی به دارایی‌های امن مثل طلا یا دلار پناه می‌برند و رمزارزها که ماهیتی ناپایدار دارند، قربانی اول این تصمیمات هستند.
حتی در گذشته نیز موارد مشابهی وجود داشته؛ در فوریه ۲۰۲۲ با آغاز حمله روسیه به اوکراین، بازار کریپتو سقوط کرد. در مارس ۲۰۲۰ و شروع همه‌گیری کووید-۱۹، دقیقاً همین سناریو تکرار شد.
۲. احتمال افزایش تورم و تداوم نرخ بهره بالا
از سوی دیگر، افزایش قیمت نفت و هزینه‌های حمل‌ونقل در پی بحران خاورمیانه، احتمالاً به بالا رفتن نرخ تورم در آمریکا منجر خواهد شد. این یعنی بانک مرکزی ایالات متحده یا همان فدرال رزرو، ممکن است برنامه کاهش نرخ بهره را به تعویق بیندازد. و همان‌طور که می‌دانیم، بازار کریپتو عاشق نرخ بهره پایین است.
در جلسه اخیر فدرال رزرو، نرخ بهره بین ۴.۲۵٪ تا ۴.۵٪ نگه داشته شد. اگرچه بانک اعلام کرده قصد دارد در سال ۲۰۲۶ و ۲۰۲۷ چهار بار نرخ را کاهش دهد، اما چشم‌انداز کوتاه‌مدت همچنان مبهم است.
آیا ایران واکنش نشان خواهد داد؟
یکی از بزرگ‌ترین ابهامات این روزهای بازار رمزارز، پاسخ احتمالی ایران به این حمله است. تحلیلگر مؤسسه Tellimer، «حنین مالک» در گفتگو با بلومبرگ عنوان کرد:
«در کوتاه‌مدت، بازارهایی مثل نفت، سهام و رمزارز بسته به واکنش ایران، یا به مسیر صعودی برمی‌گردند یا دچار شوک‌های بزرگ‌تری می‌شوند.»
این یعنی اگر ایران به مقابله جدی دست بزند، ممکن است شاهد آشوب اقتصادی شدیدتر در بازارهای جهانی باشیم. از سوی دیگر، عقب‌نشینی یا مذاکره احتمالی، آرامشی نسبی ایجاد خواهد کرد.
آیا اکنون زمان خرید است یا فروش؟ یک تصمیم پیچیده برای سرمایه‌گذاران
در چنین شرایطی، اکثر تریدرها و سرمایه‌گذاران سردرگم هستند. بازار در شرایط «ریسک‌گریزی» قرار دارد. یعنی پول هوشمند ترجیح می‌دهد فعلاً وارد دارایی‌هایی مثل رمزارز نشود. اما از طرف دیگر، سرمایه‌گذاران جسور ممکن است این شرایط را فرصتی برای ورود در کف بازار بدانند.
نتیجه گیری
آنچه رخ داد، بار دیگر نشان داد که بازار کریپتو چقدر حساس و وابسته به تحولات سیاسی و اقتصادی جهانی است. حمله آمریکا و اسرائیل به ایران، نه‌تنها از نظر نظامی اهمیت دارد، بلکه اثرات مستقیم اقتصادی بر بازارها، به‌ویژه رمزارزها دارد.با تداوم تنش‌ها، نرخ بالای بهره و نگرانی از تورم، ممکن است این روند نزولی ادامه‌دار باشد. اما اگر تنش‌ها فروکش کند، و بانک مرکزی آمریکا در مسیر کاهش نرخ بهره گام بردارد، احیای دوباره بازار رمزارز دور از ذهن نیست.