در چشم‌انداز مالی سال ۲۰۲۵، استیبل‌کوین‌ها دیگر صرفاً ابزاری برای فرار از نوسانات بازار نیستند؛ اکنون، بخشی از سرمایه‌گذاران رمزارزی آن‌ها را به‌عنوان منابع درآمدی غیرفعال در نظر می‌گیرند. مدل‌های نوینی از این توکن‌ها که سود ایجاد می‌کنند، تحت عنوان استیبل‌کوین‌های سودده یا yield-bearing stablecoins، توجه جدی تحلیل‌گران، توسعه‌دهندگان دیفای و نهادهای نظارتی را به خود جلب کرده‌اند. این دسته از دارایی‌ها با ترکیب ویژگی‌های پول دیجیتال پایدار و ابزارهای مالی سنتی مانند اوراق خزانه، فرصت‌هایی برای کسب بازدهی منظم فراهم کرده‌اند. اما نه بدون پیچیدگی‌های قانونی، مالیاتی و ریسک‌های فنی. برای استفاده هوشمندانه از این ابزارها، درک دقیق ساختار عملکرد، محدودیت‌ها و مدل‌های سوددهی آن‌ها ضروری است.
استیبل‌کوین سودده چیست و چرا در سال ۲۰۲۵ مهم شده است؟
در فضای سنتی بازار رمزارزها، استیبل‌کوین‌ها معمولاً نقش سپر محافظ را ایفا می‌کردند دارایی‌هایی با پشتوانه دلار یا دارایی‌های معادل که کاربران برای فرار موقت از نوسانات شدید به آن‌ها پناه می‌بردند. اما در سال ۲۰۲۵، نقش استیبل‌کوین‌ها فراتر رفته است؛ برخی از آن‌ها دیگر صرفاً "پایدار" نیستند، بلکه ابزارهای درآمدزا هستند.
به این دسته جدید، استیبل‌کوین‌های سودده گفته می‌شود؛ دارایی‌هایی دیجیتال که ضمن حفظ ارزش ثابت دلاری، به دارندگان خود بازدهی دوره‌ای ارائه می‌دهند. این بازدهی می‌تواند از محل‌هایی نظیر سود اوراق خزانه، نرخ‌های بهره دیفای، یا حتی پاداش‌های حاصل از استیکینگ مشتقات رمزارزی تأمین شود. نقطه تمایز این توکن‌ها با USDT، USDC یا BUSD در همین موضوع نهفته است؛ استیبل‌کوین‌های سنتی هیچ‌گونه بازدهی برای نگهداری ایجاد نمی‌کنند. در مقابل، توکن‌هایی مانند USDY، sDAI یا sUSDe به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که به‌صورت خودکار سود حاصل از دارایی‌های پشتوانه یا فعالیت‌های مالی را به کیف پول کاربران بازگردانند.
از جمله دلایل اصلی رشد این دسته از دارایی‌ها در سال ۲۰۲۵، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
کاهش جذابیت حساب‌های بانکی سنتی در پی کاهش نرخ سود حقیقی و افزایش تورم جهانی
-
رشد اکوسیستم دیفای و ابزارهایی که به ساده‌ترین شکل، امکان مشارکت در بازدهی را فراهم می‌کنند
-
افزایش پذیرش نهادی توکن‌هایی که سود تضمین‌شده از خزانه‌داری آمریکا یا قراردادهای امن دارند
-
افزایش تقاضا برای دارایی‌هایی با ترکیب امنیت و درآمد
اما ورود به این حوزه به معنی ورود به یک مسیر بدون ریسک نیست. در ادامه، مدل‌های مختلف این استیبل‌کوین‌ها را با دقت بررسی خواهیم کرد تا مشخص شود کدام مسیر برای کدام نوع سرمایه‌گذار مناسب‌تر است.
مدل های اصلی استیبل‌کوین‌های سودده
تمام استیبل‌کوین‌های سودده در یک ویژگی مشترک‌اند: تلاش برای تولید بازدهی منظم بدون تغییر ارزش دلاری‌شان. اما این بازدهی از مسیرهای مختلفی حاصل می‌شود. به‌طور کلی، این توکن‌ها در سه دسته‌ی کلیدی قرار می‌گیرند:
1. استیبل‌کوین‌های مبتنی بر اوراق خزانه و بازار پول
این دسته به‌عنوان امن‌ترین گزینه در میان استیبل‌کوین‌های سودده شناخته می‌شوند. توکن‌هایی مانند USDY (از Ondo Finance)، با پشتوانه دارایی‌هایی مثل اوراق خزانه کوتاه‌مدت یا سپرده‌های بانکی منتشر می‌شوند. در این مدل، سود حاصل از این دارایی‌ها مستقیماً یا از طریق مکانیزم بازتوزیع (مثل افزایش تعداد توکن‌ها یا افزایش ارزش هر واحد) به دارندگان داده می‌شود. شباهت این توکن‌ها به صندوق‌های سرمایه‌گذاری با نقدشوندگی بالا، آن‌ها را گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاران محتاط کرده است. گاهی با افزایش تعداد توکن‌ها (rebasing) و گاهی از طریق افزایش ارزش هر واحد توکن.
2. استیبل‌کوین‌های دیفای‌محور (Savings Wrappers)
در فضای مالی غیرمتمرکز (DeFi)، پروژه‌هایی مانند sDAI (وابسته به پروتکل MakerDAO) به کاربران امکان می‌دهند تا استیبل‌کوین‌هایی مثل DAI را قفل کنند و سود دریافت کنند. این سود از طریق ماژول «Dai Savings Rate» یا DSR به دارندگان sDAI منتقل می‌شود.
بازده این مدل‌ها معمولاً به‌صورت متغیر و با تصمیم‌گیری حاکمیتی پروتکل تنظیم می‌شود. مزیت این مدل، یکپارچگی در دیفای و سازگاری با قراردادهای هوشمند است، اما باید به ریسک‌های ذاتی قراردادهای هوشمند، حملات سایبری و تصمیم‌گیری‌های غیرمتمرکز توجه کرد.
استیبل‌کوین‌های سنتتیک و مشتقه
برخی توکن‌ها مانند sUSDe (از پروژه Ethena)، در دسته‌ی استیبل‌کوین‌های سنتتیک یا مشتقه قرار می‌گیرند. این توکن‌ها نه از طریق دارایی‌های سنتی بلکه با استفاده از موقعیت‌های مشتقه در بازارهای رمزارزی (مانند پوزیشن‌های لانگ اسپات و شورت پرپچوال) سود تولید می‌کنند. مدل سوددهی در این توکن‌ها بسیار پویا، ولی پُرریسک است؛ چون درآمد آن‌ها وابسته به نرخ‌های فاندینگ یا پاداش‌های استیکینگ است که می‌توانند با نوسان بازار به‌شدت کاهش یابند.
جدول مقایسه مدل‌های استیبل‌کوین سودده
| مدل | پشتوانه | سوددهی | سطح ریسک | دسترسی |
|---|---|---|---|---|
| خزانه‌داری و بازار پول | اوراق خزانه / سپرده بانکی | پایدار و ثابت | کم | محدود (غیرآمریکایی / نهادی) |
| دیفای (sDAI و ...) | DAI + قرارداد دیفای | متغیر و متوسط | متوسط | باز و عمومی |
| سنتتیک (sUSDe و ...) | بازار مشتقه رمزارز | ناپایدار ولی بالا | زیاد | باز ولی پرریسک |
چگونه با استیبل‌کوین سودده درآمد غیرفعال داشته باشیم؟
برای بسیاری از کاربران، ورود به دنیای استیبل‌کوین‌های سودده ممکن است پیچیده به‌نظر برسد. اما با درک درست از مراحل عملیاتی، می‌توان به‌شکلی نسبتاً امن و شفاف از این ابزارها بهره‌برداری کرد. مسیر معمول شامل پنج گام مشخص است که در ادامه به‌تفصیل بررسی می‌شوند.
انتخاب نوع استیبل‌کوین متناسب با سطح ریسک‌پذیری
اولین و مهم‌ترین قدم، انتخاب نوع استیبل‌کوین مناسب با توجه به سطح تحمل ریسک، اهداف سرمایه‌گذاری و دسترسی جغرافیایی است.
-
اگر به‌دنبال گزینه‌ای با کمترین ریسک و پشتوانه سنتی هستید، توکن‌هایی مانند USDY گزینه مناسبی‌اند هرچند دسترسی برای کاربران ایرانی یا آمریکایی محدود است.
-
اگر با ساختارهای دیفای و قراردادهای هوشمند آشنا هستید، گزینه‌هایی مانند sDAI به‌مراتب در دسترس‌تر و منعطف‌تر هستند.
-
اگر به‌دنبال سودهای بالاتر و پرریسک‌تر هستید، می‌توانید سراغ گزینه‌هایی مانند sUSDe بروید که از معاملات مشتقه سود ایجاد می‌کنند، ولی در معرض نوسانات جدی قرار دارند.
خرید یا مینت استیبل‌کوین انتخاب‌شده
پس از انتخاب، باید توکن موردنظر را تهیه کنید که معمولاً از دو روش امکان‌پذیر است:
-
خرید از صرافی‌های متمرکز که معمولاً نیازمند KYC هستند (و ممکن است دسترسی ایرانیان را محدود کنند)
-
مینت مستقیم از طریق پروتکل که در آن باید دارایی پایه (مثلاً DAI یا USDC) را سپرده‌گذاری کنید تا توکن سودده صادر شود
به‌عنوان مثال، برای دریافت sDAI کافی است مقدار مشخصی DAI را از طریق رابط MakerDAO در ماژول پس‌انداز قفل کنید.
نگهداری یا استیک‌کردن در کیف پول شخصی
پس از تهیه توکن، در اغلب موارد، نگهداری ساده‌ی آن در کیف پول شخصی کافی‌ست تا سود دریافت کنید. دو مکانیسم رایج در این توکن‌ها:
-
Rebasing: افزایش تدریجی موجودی توکن در کیف پول
-
Appreciation: افزایش ارزش هر واحد توکن بدون تغییر در تعداد
برای مثال، در USDY، ممکن است هر روز مقدار اندکی به موجودی‌تان افزوده شود. در مقابل، برخی توکن‌ها بدون افزایش تعداد، فقط ارزش داخلی‌شان بالا می‌رود.
استفاده از توکن در دیفای برای سود بیشتر
برخی کاربران ترجیح می‌دهند توکن سودده را در پروتکل‌های دیفای مثل آوه، کرو یا یرن فایننس وارد کنند تا علاوه بر سود پایه، بازدهی ثانویه نیز داشته باشند از طریق تأمین نقدینگی، استیکینگ، یا ورود به صندوق‌های ساختار‌یافته. اما باید توجه داشت که این اقدامات، سطح ریسک را افزایش می‌دهند و برای کاربران تازه‌کار توصیه نمی‌شوند، مگر با آگاهی کامل از خطرات قرارداد هوشمند و نوسانات بازار.
ثبت و پیگیری دقیق سودهای دریافتی
ثبت و پیگیری دقیق سودهای دریافتی از استیبل‌کوین‌های سودده، نه‌تنها برای مدیریت سرمایه ضروری است، بلکه در بسیاری از کشورها مانند ایالات متحده، بریتانیا و کشورهای اروپایی، یک الزام قانونی محسوب می‌شود. بر اساس مقررات مالیاتی، سودهایی که از طریق افزایش خودکار موجودی یا رشد ارزش توکن به دست می‌آیند بدون فروش یا تبدیل به‌عنوان درآمد مشمول مالیات شناخته می‌شوند. به همین دلیل، سرمایه‌گذاران باید به‌دقت زمان و مقدار دقیق هر سود و بازدهی دریافتی را ثبت کنند. ابزارهایی نظیر Zapper، DeBank یا Zerion به کاربران کمک می‌کنند تا سبد رمزارزی خود را به‌صورت یکپارچه ردیابی کرده و گزارش‌های دقیق‌تری برای محاسبه مالیات و تحلیل عملکرد سرمایه تهیه کنند. همچنین، هنگام فروش یا تبدیل این توکن‌ها به سایر دارایی‌ها، باید مالیات بر سود سرمایه (capital gains tax) نیز لحاظ شود تا از مشکلات حقوقی و مالی در آینده جلوگیری گردد.
بررسی نمونه‌های واقعی از استیبل‌کوین‌های سودده
رشد استیبل‌کوین‌های سودده در سال ۲۰۲۵ فقط یک روند مفهومی نیست؛ پروژه‌های واقعی و فعالی در این حوزه وجود دارند که هرکدام با سازوکار خاصی به کاربران خود بازدهی ارائه می‌دهند. در این بخش، سه نمونه برجسته و پرکاربرد را بررسی می‌کنیم که هر یک نماینده‌ای از سه مدل اصلی هستند.
USDY | نماینده مدل خزانه‌داری سنتی
USDY یکی از محصولات شاخص شرکت Ondo Finance است؛ توکنی که برای کاربران غیرآمریکایی با هویت تأییدشده طراحی شده و به‌جای پشتوانه‌های غیرشفاف، بر دارایی‌های ملموس مانند اوراق قرضه کوتاه‌مدت خزانه‌داری ایالات متحده و سپرده‌های بانکی استوار است.
مکانیزم سوددهی این توکن به‌صورت روزانه انجام می‌شود و از نوع rebasing است؛ به این معنا که موجودی کیف پول شما به‌مرور افزایش می‌یابد، بی‌نیاز از هیچ‌گونه اقدام اضافی. با این حال، ماهیت قانونی USDY باعث شده که دسترسی به آن محدود باشد و تنها کاربران نهادی خارج از ایالات متحده که مراحل احراز هویت را به‌طور کامل طی کرده‌اند، مجاز به استفاده از آن باشند.
USDY گزینه‌ای نسبتاً کم‌ریسک محسوب می‌شود و برای کسانی طراحی شده که می‌خواهند تجربه‌ای نزدیک به سرمایه‌گذاری سنتی داشته باشند، اما در قالبی بلاک‌چینی و دیجیتال.
sDAI | بازوی غیرمتمرکز و دیفای‌محور از MakerDAO
در نقطه مقابل USDY، توکنی مثل sDAI قرار دارد؛ محصولی برآمده از بطن دیفای و بدون وابستگی به نهادهای متمرکز یا دارایی‌های دولتی. sDAI در واقع «نسخه سودده DAI» است که با قفل‌کردن DAI در ماژول پس‌انداز MakerDAO (Dai Savings Rate) تولید می‌شود.
بازدهی sDAI به‌صورت تدریجی در کیف پول کاربر اعمال می‌شود و میزان آن نیز تحت تأثیر تصمیمات حاکمیتی پروتکل است. هرچه نرخ پس‌انداز توسط دارندگان توکن حاکمیتی افزایش یا کاهش یابد، سود دریافتی نیز تغییر خواهد کرد.
دسترسی عمومی، عدم نیاز به KYC، و سازگاری با طیف وسیعی از کیف پول‌های غیرامانی، باعث شده تا sDAI به یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای کاربران عادی دیفای تبدیل شود. البته نباید فراموش کرد که اتکای آن به قراردادهای هوشمند، آن را در برابر باگ‌ها و تصمیمات پرریسک پروتکل آسیب‌پذیر می‌سازد.
sUSDe – مدل سنتتیک از Ethena Labs
sUSDe به‌جای پشتوانه واقعی، از استراتژی‌های مشتقه برای ایجاد بازده استفاده می‌کند. این توکن مبتنی بر ترکیبی از موقعیت‌های لانگ در بازار اسپات و شورت در بازار آتی است تا از تفاوت نرخ‌های تامین مالی (funding rate) بهره‌برداری کند.
-
به‌دلیل ماهیت سنتتیک، نوسانات سوددهی بسیار بالاست.
-
در صورت بروز تغییرات شدید در بازار یا اختلال در صرافی‌ها، عملکرد سوددهی مختل می‌شود.
-
ریسک بالاتری نسبت به دو مدل قبلی دارد اما پتانسیل سود بالاتری نیز فراهم می‌کند.
-
برای کاربران پیشرفته و آشنا با ساختار بازار مشتقه مناسب است.
محدودیت‌های قانونی و مالیاتی استفاده از استیبل‌کوین‌های سودده
با وجود جذابیت فنی و سوددهی قابل‌توجه، بزرگ‌ترین چالش پیش‌روی استفاده از استیبل‌کوین‌های سودده، محدودیت‌های قانونی و مالیاتی در کشورهای مختلف است. این محدودیت‌ها نه‌تنها می‌توانند دسترسی کاربران را به این توکن‌ها محدود کنند، بلکه گاهی حتی سود دریافتی را به یک دردسر مالیاتی جدی تبدیل می‌کنند.
قانون‌گذاری در آمریکا؛ از سوددهی ممنوع تا طبقه‌بندی به‌عنوان اوراق بهادار
در آمریکا، تصویب قانون فدرال GENIUS Act در سال ۲۰۲۵ نقطه عطفی برای استیبل‌کوین‌ها بود. یکی از بندهای کلیدی این قانون، ممنوعیت مطلق پرداخت سود توسط صادرکنندگان استیبل‌کوین به کاربران است. به‌عبارت دیگر، توکن‌هایی مانند USDC یا PayPal USD دیگر اجازه ندارند حتی یک سنت بابت نگهداری به کاربران خُرد پرداخت کنند.
در این چارچوب قانونی، هرگونه بازدهی مالی به دارندگان، استیبل‌کوین را وارد قلمرو اوراق بهادار می‌کند و تنها برای کاربران تأییدشده و نهادهای واجد شرایط قابل عرضه خواهد بود. این محدودیت باعث شده که مدل‌هایی مانند USDY فقط از طریق مسیرهای غیرآمریکایی یا ساختارهای خارج از بورس در دسترس باشند.
اروپا و MiCA؛ ممنوعیت سود برای EMTها
اتحادیه اروپا با اجرای چارچوب جامع MiCA، رویکردی مشابه آمریکا اتخاذ کرده است. در این مقررات، استیبل‌کوین‌ها به‌عنوان «توکن‌های پول الکترونیک» (EMTs) تعریف می‌شوند و طبق قانون، چنین توکن‌هایی نباید به دارندگان خود هیچ‌گونه سود یا بهره‌ای پرداخت کنند. در واقع، اتحادیه اروپا تلاش کرده نقش استیبل‌کوین‌ها را محدود به تسهیل پرداخت کند، نه ابزار سرمایه‌گذاری یا جایگزین پس‌انداز بانکی. در نتیجه، بسیاری از پروژه‌های سوددهی که در آمریکا ممنوع شده‌اند، در اروپا نیز مسیر قانونی بسیار محدودی برای فعالیت دارند.
وضعیت در بریتانیا؛ مقررات درحال توسعه، اما همسو با سخت‌گیری
در حالی که بریتانیا هنوز چارچوبی دقیق مانند MiCA یا GENIUS را اجرا نکرده، اما جهت‌گیری کلی قانون‌گذاران این کشور نیز مشخص است: تمرکز بر صدور، امانت‌داری و شفافیت—not سوددهی. در پیشنهادهای سیاست‌گذاری منتشرشده، تأکید شده که استیبل‌کوین‌ها باید در نقش ابزار پرداخت عمل کنند، نه محصولات مالی. این روند نشان می‌دهد که احتمالاً در آینده‌ی نزدیک، بریتانیا نیز مانند آمریکا و اروپا سوددهی به کاربران را فقط در چارچوب بازار اوراق بهادار مجاز بداند.
تأثیر این مقررات بر کاربران جهانی (به‌ویژه ایرانی‌ها)
برای کاربرانی خارج از حوزه‌های قضایی یادشده، مانند ایران، دسترسی به استیبل‌کوین‌های سودده به دو عامل بستگی دارد: اول، محدودیت‌های جغرافیایی صادرکنندگان؛ دوم، الزام به احراز هویت.
در عمل، بسیاری از پروژه‌هایی مانند USDY یا BUIDL تنها به کاربران احراز هویت‌شده با ملیت‌های مجاز اجازه استفاده می‌دهند. کاربران ایرانی اغلب مجبورند از پروژه‌های غیرمتمرکز مانند sDAI استفاده کنند که به KYC نیاز ندارند، اما در عوض ریسک فنی و امنیتی بالاتری دارند.
مالیات: معضلی که نمی‌توان نادیده گرفت
در کنار قوانین محدودکننده، موضوع مالیات نیز چالشی جدی برای کاربران استیبل‌کوین‌های سودده محسوب می‌شود. در آمریکا، سود حاصل از استیکینگ، بازدهی و حتی افزایش تعداد توکن‌ها (rebasing)، به‌محض دریافت، به‌عنوان درآمد مشمول مالیات محسوب می‌شود؛ حتی اگر توکن فروخته نشده باشد. اگر این دارایی بعدها با قیمتی متفاوت فروخته شود، مالیات مضاعف تحت عنوان مالیات بر سود سرمایه نیز اضافه می‌شود. همچنین، از سال ۲۰۲۵، پلتفرم‌های ارائه‌دهنده خدمات رمزارزی موظف‌اند فرم‌های مالیاتی استاندارد (مانند 1099-DA) را صادر کنند که کاربر موظف است در اظهارنامه مالیاتی خود ثبت کند.
در اتحادیه اروپا و دیگر کشورهای OECD نیز قوانین جدید گزارش‌گری مالیاتی نظیر CARF و DAC8 در حال پیاده‌سازی هستند. این قوانین الزام‌آور، پلتفرم‌ها را موظف می‌کنند اطلاعات تراکنش‌های کاربران را مستقیماً به نهادهای مالیاتی ارسال کنند.
ریسک‌هایی که سرمایه‌گذاران نباید نادیده بگیرند
درست است که استیبل‌کوین‌های سودده می‌توانند راهی برای ایجاد درآمد غیرفعال باشند، اما تصور «سود بدون ریسک» یکی از خطرناک‌ترین برداشت‌ها در بازار رمزارز است. هر مدل از این توکن‌ها—چه مبتنی بر خزانه‌داری باشد، چه دیفای و چه مشتقه مجموعه‌ای از ریسک‌های منحصربه‌فرد خود را دارد. برخی از این خطرات به ذات بازار برمی‌گردند، برخی به چارچوب قانونی و برخی به فناوری‌های زیربنایی.
در ادامه، جدولی جامع از مهم‌ترین ریسک‌هایی که باید پیش از ورود به بازار استیبل‌کوین‌های سودده در نظر گرفته شوند، ارائه شده است:
جدول | انواع ریسک‌های استیبل‌کوین‌های سودده
| نوع ریسک | توضیح | بیشترین تأثیر روی |
|---|---|---|
| ریسک نظارتی (Regulatory Risk) | احتمال ممنوعیت قانونی، محدودیت در خرید و فروش یا تغییر طبقه‌بندی دارایی از سوی نهادهای قانون‌گذار (مثلاً تبدیل به اوراق بهادار) | کاربران کشورهای غربی / پروژه‌های متمرکز مانند USDY |
| ریسک بازار (Market Risk) | کاهش یا ناپایداری بازدهی به دلیل شرایط نامساعد بازار، نوسانات funding rate یا کاهش نرخ بهره پایه | توکن‌های سنتتیک مانند sUSDe |
| ریسک قرارداد هوشمند (Smart Contract Risk) | وجود باگ یا نقص امنیتی در کد قراردادهای هوشمند که ممکن است به از دست رفتن سرمایه منجر شود | مدل‌های دیفای مانند sDAI |
| ریسک نقدشوندگی (Liquidity Risk) | دشواری در خرید یا فروش توکن در زمان دلخواه به قیمت عادلانه، یا محدودیت در بازخرید توسط صادرکننده | توکن‌های نهادی مثل USDY و صندوق‌های خاص مثل BUIDL |
| ریسک عملیاتی (Operational Risk) | اشتباهات انسانی، ضعف در مدیریت کلیدها، اختلال در عملکرد کیف پول یا بلاک‌چین میزبان | تمام مدل‌ها؛ بسته به ابزار مورد استفاده |
| ریسک تمرکز (Centralization Risk) | اتکای بیش از حد به نهاد خاص یا سرور متمرکز که در صورت اختلال، کل پروژه را تهدید می‌کند | توکن‌های خزانه‌داری و متمرکز مثل USDY |
آیا استیبل‌کوین سودده برای کاربران ایرانی مناسب است؟
در نگاه اول، استیبل‌کوین‌های سودده ابزاری جذاب برای ایرانیان به‌نظر می‌رسند؛ هم به‌دلیل ماهیت ضدتورمی‌شان، و هم به‌دلیل امکان ایجاد درآمد غیرفعال دلاری در بازاری که بسیاری از مسیرهای سرمایه‌گذاری سنتی بسته شده‌اند. اما واقعیت این است که بخش عمده‌ای از این توکن‌ها برای کاربران ایرانی به‌طور مستقیم قابل دسترسی نیستند و دلایل آن هم قانونی، هم فنی و هم ساختاری است.
محدودیت دسترسی و احراز هویت؛ سد اول برای کاربران داخل ایران
اکثر استیبل‌کوین‌های با پشتوانه قانونی، از جمله USDY یا BUIDL، برای جلوگیری از نقض تحریم‌ها یا فرار مالیاتی، فقط به کاربران احراز هویت‌شده با ملیت‌های مجاز خدمات می‌دهند. حتی در مواردی که KYC اجباری نیست، مکانیزم‌های geoblocking (محدودیت جغرافیایی) مانع ورود آی‌پی‌های ایرانی به پلتفرم می‌شوند.
به همین دلیل، ایرانیان ساکن داخل کشور در اغلب موارد امکان استفاده مستقیم از توکن‌های قانونی و کم‌ریسک‌تر را ندارند. این موضوع، آن‌ها را به سمت مدل‌های دیفای بدون KYC سوق می‌دهد—که البته ریسک بالاتری دارند.
مدل‌های دیفای؛ راه‌حلی نیمه‌امن و دردسترس
برای کاربران ایرانی که دسترسی به بازارهای سنتی یا KYC ندارند، توکن‌هایی مانند sDAI یا aUSDC (در پلتفرم‌هایی مثل Morpho یا Aave) قابل استفاده هستند. این توکن‌ها بر بستر قراردادهای هوشمند فعالیت می‌کنند و از آن‌جایی که هیچ نهاد مرکزی بر آن‌ها نظارت ندارد، کاربران می‌توانند بدون احراز هویت وارد آن‌ها شوند.
تهدیدهای ثانویه: تحریم، مسدودسازی و محدودیت خروج
حتی در صورت موفقیت در استفاده از استیبل‌کوین‌های سودده، ریسک‌های ثانویه‌ای مانند بلوکه‌شدن دارایی، مسدودسازی حساب در صرافی، یا عدم امکان نقدکردن در زمان نیاز، همچنان وجود دارد. تجربه کاربران ایرانی در استفاده از پروژه‌هایی مانند dYdX، MetaMask یا حتی صرافی‌هایی مانند Binance نشان داده که دسترسی پایدار و بلندمدت به خدمات بین‌المللی، تضمینی ندارد.
راهکارهایی که باید با احتیاط بررسی شوند
برای کاهش این ریسک‌ها، برخی کاربران به استفاده از ابزارهایی مانند VPN، اتصال کیف پول به آدرس‌های واسطه یا حتی همکاری با کاربران خارج از کشور روی می‌آورند. اگرچه این راهکارها ممکن است موقتاً دسترسی ایجاد کنند، اما هیچ‌کدام امنیت کامل یا تداوم عملکرد سرمایه‌گذاری را تضمین نمی‌کنند.
جمع‌بندی نهایی
در سال ۲۰۲۵، استیبل‌کوین‌های سودده به نقطه تلاقی بین فناوری مالی نوین، نیاز به درآمد غیرفعال و محدودیت‌های ساختاری بازارهای سنتی تبدیل شده‌اند. این دارایی‌ها، از مدل‌های خزانه‌داری گرفته تا دیفای و مشتقات پیچیده، فرصتی تازه برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کنند تا بدون درگیر شدن با نوسانات شدید رمزارزها، بازدهی ملموس و دلاری به‌دست آورند. اما این مسیر، ساده و بی‌ریسک نیست؛ هر گزینه، بسته به ساختار، سطح دانش فنی کاربر و شرایط حقوقی منطقه، محدودیت‌ها و خطرات خاص خود را دارد.
برای استفاده مؤثر و ایمن از این فرصت‌ها، شناخت دقیق مدل‌های سوددهی، قوانین محلی، ریسک‌های فنی و روش‌های مدیریت سرمایه، ضروری است. کاربران ایرانی نیز، در میان تمامی این پیچیدگی‌ها، باید به‌سراغ مدل‌هایی بروند که با سطح دسترسی و امنیت شخصی‌شان هماهنگ باشد. استیبل‌کوین‌های سودده، اگر با آگاهی و ابزار مناسب انتخاب شوند، می‌توانند بخشی از پرتفوی هوشمند یک سرمایه‌گذار باشند جایگزینی بدون ریسک برای حساب بانکی.
