در دنیای پیچیده‌ی روابط بین‌الملل، برخی تصمیم‌ها می‌توانند به‌سادگی جهت‌گیری سال‌های آینده اقتصاد را تغییر دهند. دستور اجرایی جدید دونالد ترامپ درباره تعرفه‌های متقابل، دقیقاً از همین دسته است. اما این تصمیم چه معنایی برای اقتصاد آمریکا، رقبای تجاری و حتی بازار رمزارز دارد؟ در این مقاله بررسی می‌کنیم.
ترامپ دوباره برگشت؛ این بار با دستور متقابل تعرفه‌ای
وقتی ترامپ در سال‌های ریاست‌جمهوری‌اش شروع به وضع تعرفه‌هایی بر کالاهای وارداتی کرد، موجی از انتقاد و حمایت به‌راه افتاد. حالا، در میانه‌ی رقابت‌های انتخاباتی ۲۰۲۴، او دستور اجرایی جدیدی را امضا کرده که بر پایه‌ی اصل «تعرفه متقابل» بنا شده است.
تعرفه‌های متقابل چیست؟
تعرفه‌های متقابل به‌طور خلاصه به این معناست که اگر کشوری کالاهای آمریکایی را با تعرفه‌های بالا محدود کند، ایالات متحده نیز می‌تواند تعرفه‌های مشابه یا بیشتری را بر واردات از آن کشور اعمال کند. این سیاست در تلاش است تا شرایط عادلانه‌تری در تجارت بین‌المللی ایجاد شود، به‌ویژه برای شرکت‌های آمریکایی که در دهه‌های اخیر از رقابت ناعادلانه گلایه داشته‌اند.
چرا این دستور مهم است؟ ۳ پیامد کلیدی برای اقتصاد جهانی
۱. بازتعریف بازی تجاری با چین، اروپا و دیگر قدرت‌ها
در سال‌های گذشته کشورهای متعددی از جمله چین، آلمان و هند با تعرفه‌های غیرمنصفانه علیه امریکا عمل کرده‌اند. دستور جدید ترامپ به وزارت خزانه‌داری و نماینده تجاری ایالات متحده این اختیار را می‌دهد که در برابر هرگونه رفتار نابرابر، پاسخ متقارن دهند.
۲. احتمال افزایش قیمت کالاها در داخل آمریکا
وقتی تعرفه‌ها بالا می‌روند، هزینه‌ی واردات افزایش می‌یابد. نتیجه؟ احتمالاً قیمت برخی کالاها در فروشگاه‌های آمریکایی بیشتر می‌شود. این می‌تواند فشار تورمی ایجاد کند، خصوصاً در بازارهایی مثل لوازم الکترونیکی، خودرو و حتی مواد غذایی.
۳. تأثیر مستقیم بر بازار رمزارزها
جالب است بدانید که بازار کریپتو نیز به‌شدت نسبت به سیاست‌های کلان اقتصادی واکنش نشان می‌دهد. اگر این سیاست منجر به تنش‌های تجاری یا کاهش ارزش دلار شود، ممکن است تقاضا برای رمزارزهایی مثل بیت‌کوین افزایش یابد؛ چرا؟ چون بسیاری آن را دارایی امن تلقی می‌کنند.
جدول مقایسه‌ای: تعرفه‌های قبلی در برابر دستور متقابل ترامپ
| مورد مقایسه | سیاست قبلی آمریکا | دستور اجرایی جدید ترامپ |
|---|---|---|
| رویکرد کلی | مذاکره و اعمال موردی تعرفه | پاسخ خودکار و متقارن |
| نقش نماینده تجاری | بررسی مورد به مورد | اقدام مستقیم در برابر رفتار ناعادلانه |
| تأثیر بر واردکنندگان | متوسط | احتمال افزایش هزینه واردات |
| واکنش احتمالی رقبا | مذاکره، شکایت در WTO | مقابله به مثل بیشتر |
این سیاست چه معنایی برای ایران دارد؟
اگرچه ایران روابط تجاری مستقیمی با آمریکا ندارد، اما سیاست‌های تجاری این کشور به‌طور غیرمستقیم می‌توانند بر اقتصاد جهانی و در نتیجه بر ایران نیز تأثیر بگذارند. افزایش تنش‌های تجاری بین آمریکا و دیگر کشورها ممکن است به کاهش تقاضای جهانی برای نفت منجر شود، که یکی از منابع اصلی درآمد ایران است. از سوی دیگر، اگر کشورهای آسیایی به‌دنبال کاهش وابستگی به آمریکا باشند، ایران می‌تواند فرصت‌هایی برای گسترش تجارت با این کشورها پیدا کند.
مثال واقعی: تعرفه بر خودروهای آلمانی
فرض کنید آلمان بر خودروهای آمریکایی ۲۵٪ تعرفه وضع کرده باشد، درحالی‌که آمریکا فقط ۱۰٪ برای خودروهای آلمانی در نظر گرفته است. طبق دستور جدید، آمریکا نیز تعرفه خودروهای آلمانی را به ۲۵٪ می‌رساند. این فشار ممکن است باعث شود آلمان برای حفظ بازار آمریکا، تعرفه‌ها را کاهش دهد.
آیا این سیاست موفق خواهد شد؟ بستگی به چند عامل دارد
برخی کارشناسان معتقدند این سیاست می‌تواند باعث بازگشت تولید به داخل آمریکا شود، چون صنایع داخلی با رقبای خارجی گران‌قیمت روبه‌رو می‌شوند. اما در سوی مقابل، اگر کشورهای دیگر هم دست به مقابله‌به‌مثل بزنند، ممکن است وارد جنگ تجاری تمام‌عیار شویم؛ شبیه آنچه در سال ۲۰۱۸ رخ داد.
نتیجه‌گیری
در نهایت، دستور اجرایی ترامپ درباره تعرفه‌های متقابل، یکی از مهم‌ترین تصمیمات تجاری در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ است. این دستور می‌تواند تولید داخلی را تقویت کند یا باعث افزایش تنش‌های تجاری شود. بازارهای مالی و رمزارزها نیز بی‌تأثیر نخواهند بود.
