تاریخچه عینک های واقعیت مجازی

واقعیت مجازی یکی از جذاب‌ترین دستگاه‌های امروزی است که می‌توانید با استفاده از آن کارهای مختلفی انجام دهید. تفریح و سرگرمی ایجاد شده با استفاده از قابلیت‌های عینک واقعیت مجازی، تنها بخشی از کاربردهای این دستگاه را شامل می‌شود. واقعیت مجازی دستگاهی است که از گذشته تا به حال کاربردهای زیادی داشته و قرار است در آینده نزدیک نیز کاربردهای بیشتری پیدا کند. با تحقق یافتن دنیاهای مجازی مثل متاورس، استفاده از عینک واقعیت مجازی بیشتر از پیش خواهد شد. به همین دلیل، امروزه اکثر شرکت‌های بزرگ و پیشرو در حوزه تکنولوژی، بخشی از سرمایه خود را برای تولید عینک واقعیت مجازی اختصاص داده‌اند. در عصر حاضر، قیمت عینک‌های واقعیت مجازی زیاد بوده و همه نمی‌توانند از این دستگاه‌ها استفاده کنند. هدف شرکت‌های بزرگ این است که با ساخت عینک‌های بهتر و با قیمت پایین، همه بتوانند از چنین هدست‌ها و تجهیزاتی بهره ببرند. عینک واقعیت مجازی، برخلاف تصور عموم، پیشینه طولانی مدتی دارد که در ادامه، کریپتوباز به آن می‌پردازد.

تعریف عینک واقعیت مجازی

ابتدا برای اینکه بگوییم عینک واقعیت مجازی بدانید که واقعیت مجازی در طول سالیان سال، دچار تغییرات زیادی شده و امروزه واقعیت مجازی را با عینک بیشتر مشاهده می‌کنیم. در حقیقت، عینک وسیله بهتری برای ورود به دنیای واقعیت مجازی است. واقعیت مجازی، فضایی است که در حال حاضر وجود ندارد و شکل مجازی به خود گرفته است. هدف واقعیت مجازی، گول زدن ذهن افراد است تا به آنها القا کند چیزی وجود دارد؛ در حالی که آن چیز حقیقی نیست! با زدن عینک واقعیت مجازی به چشمان خود، دنیاهای جدیدی را مشاهده می‌کنید. هنگامی که در این فضا قرار دارید، تصور می‌کنید که چنین دنیایی حقیقت دارد. اگر بتوانید با اجزای مختلف چنین دنیایی تعامل برقرار کنید، ذهن شما بیشتر باور می‌کند که دنیای مجازی واقعیت دارد.

به طور مثال، در سال‌های اولیه اختراع دوربین و مشاهده فیلم‌ها روی پرده سینمایی، چنین اتفاقاتی به وضوح دیده می‌شد. زمانی که یک قطار یا وسیله به سمت دوربین حرکت می‌کرد، تماشاگران از ترس فرار می‌کردند یا قایم می‌شدند. هرچند چنین چیزی با تعریف واقعیت مجازی در عصر حاضر بسیار متفاوت است، اما می‌تواند نشان‌دهنده استفاده از واقعیت مجازی در گذشته باشد. تلاش واقعیت مجازی در دنیای امروز نیز به همین نحو است و سعی می‌کند تا کاربران را به طور کامل به دنیای جدید وارد کند.

واقعیت مجازی در گذر زمان 

در طول ادوار مختلف، نمونه‌های متفاوتی از انواع تلاش‌ها برای ایجاد و رویت واقعیت مجازی در جوامع بشری دیده می‌شود. در ادامه به بررسی سیر تکاملی این نمونه‌ها خواهیم پرداخت: 

نقاشی‌های پانورامیک و استریو اسکوپ

نقاشی‌های پانورامیک که به صورت 360 درجه از محیط‌های مختلف تولید می‌شدند، اولین نمونه از ایجاد یک واقعیت مجازی هستند. چنین تصاویری اولین بار در قرن 9 میلادی به وجود آمدند. تصاویر پانورامیکی که از میدان جنگ کشیده می‌شد، می‌توانست مخاطبان را در حس و حال چنین فضایی قرار دهد.

در سال 1838، تحقیقات چارلز ویت استون روی پردازش مغز روی تصاویر مشابه از دو زاویه مختلف باعث شد تا استریو اسکوپ اختراع شود. چنین اختراعی را شاید بتوان اولین قدم در زمینه تولید عینک‌های واقعیت مجازی دانست. دستگاه شهر فرنگ که در داخل ایران نیز وجود داشت، نمونه خوبی از چنین دستگاه‌هایی است که مردم با مشاهده تصویر درون این تجهیزات، خود را در کشورهای مختلف تصور می‌کردند.

مربی پرواز Link

ادوارد لینک، در سال 1929 اولین شبیه سازی هواپیما را عرضه کرد. ساخت چنین دستگاهی، اولین قدم در زمینه ساخت شبیه سازهای هواپیمایی بود. دستگاه ساخته شده توسط ادوارد لینک، Link trainer نام داشت. Link trainer یک دستگاه کاملا الکترومکانیکی بود. یکی از دلایل معروفیت Link trainer، مشابهت زیاد آن با هواپیمای واقعی است. این دستگاه از چند موتور مختلف برای کنترل ویژگی‌های هواپیما استفاده می‌کرد تا کاربران خود را در فضایی مشابه با حس و حال هدایت کردن هواپیمای واقعی قرار دهند.

در این زمان، نیروهای نظامی آمریکا برای انجام تمرینات امن، به دستگاه اختراع شده توسط ادوارد لینک نیاز داشتند. همین مسئله باعث شد تا دولت آمریکا 6 دستگاه Link trainer را به قیمت 3500 دلار از ادوارد لینک خریداری کند. در زمان جنگ جهانی دوم، 10 هزار دستگاه Link trainer توسط 500 هزار خلبان آمریکایی برای تمرینات جنگی مورد استفاده قرار گرفت. این موضوع نشان دهنده اهمیت واقعیت مجازی در حوزه‌های مختلف است.

اولین عینک واقعیت مجازی

اولین عینک واقعیت مجازی، همچنان فاصله زیادی با عینک‌های واقعیت مجازی امروزی دارد. در سال 1960، Morton Heilig موفق به ساخت دستگاهی شد که بر روی سر کاربران قرار می‌گرفت و آنها را وارد دنیای جدیدی می‌کرد. این دستگاه، اولین نمونه از دستگاه‌های HMD یا Head-Mounted Display بود. این دستگاه هیچ گونه تعاملی با حرکات بدن و چشم کاربر نداشت.

درون این دستگاه، استریو اسکوپ‌های سه بعدی قرار داده شده بود که زاویه دید عریضی داشت. این قابلیت باعث می‌شد تا کاربران با نگاه به هر بخشی، قسمتی از یک منظره یا مکان را مشاهده کنند. البته دستگاه اختراع شده توسط Morton Heilig، دارای قابلیت صوتی بود و می‌توانست صدای استریو پخش کند. امروزه پخش و کیفیت صدا در دستگاه‌های واقعیت مجازی، یکی از اصلی‌ترین بخش‌ها در چنین دستگاه‌هایی است و به تجربه کاربری بهتر از واقعیت مجازی کمک می‌کند.

شمشیر داموکلس؛ تهدیدی برای دنیای واقعی

شمشیر داموکلس به افسانه‌ای یونانی اشاره دارد. شمشیر داموکلس، به معنی یک خطر و تهدید واقعی است و بدین مضمون در ادبیات استفاده می‌شود. در سال 1968، ایوان ساترلند اولین دستگاه واقعیت مجازی و واقعیت افزوده را اختراع کرد. نام دستگاه ایوان ساترلند، شمشیر داموکلس بود. اقدام ساترلند یکی از مهم‌ترین قدم‌ها برای دستیابی به واقعیت مجازی امروزی بود و ترکیب آن با واقعیت افزوده، به بازسازی فضای مجازی این دستگاه کمک می‌کرد.

برای اولین بار، یک دستگاه به جای اتصال به تلویزیون و نمایش تصاویر از قبل ضبط شده، می‌توانست به کامپیوتر متصل شود و تصاویر قابل تغییر توسط کامپیوتر را پخش کند. البته شمشیر داموکلس، دارای بخش‌های زیادی بود که باعث می‌شد کاربران به تجهیزات مختلفی وصل شوند. اندازه بسیار بزرگ و ظاهر ترسناک شمشیر داموکلس باعث شد این محصول هیچ وقت به تولید انبوه نرسد.

واقعیت افزوده

استفاده از فناوری حوزه واقعیت افزوده یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در دستگاه‌های واقعیت مجازی است. در سال 1969، هنرمند واقعیت مجازی کامپیوتری به نام مایرون کروگر، آزمایشاتی با عنوان واقعیت افزوده انجام داد. نتیجه چنین تحقیقاتی باعث شده تا محیطی با استفاده از هوش کامپیوتری به وجود آید که مردم بتوانند با آن تعامل برقرار کنند. این محیط به رفتار افراد واکنش نشان می‌داد و یکی از مهم‌ترین قدم‌ها در زمینه دسترسی به واقعیت افزوده بود. تحقیقات نهایی کروگر و همکارانش باعث شد تا محیطی به نام VIDEOPLACE به وجود آید.

شاید تصور کنید متاورس یک مفهوم جدید و نوین است، اما کروگر در سال 1975 توانسته بود متاورسی اولیه را تهیه کند. VIDEOPLACE محیطی بود که به کاربران اجازه می‌داد با یکدیگر ملاقات کنند، حتی اگر هزاران کیلومتر از هم فاصله داشته باشند.

تولد واقعیت مجازی

با این که در طی سال‌های بسیار، تحقیقات زیادی در زمینه واقعیت مجازی انجام شده بود و دستگاه‌های زیادی برای ورود به دنیای مجازی ساخته شده بودند؛ اما همچنان خبری از نام واقعیت مجازی نبود. این حوزه که بخش خاص و مهمی از تکنولوژی را به جلو می‌برد، هنوز نامی نداشت. در سال 1987، جارون لنیر، موسس شرکت VPL، عبارت واقعیت مجازی یا Virtual Reality را ابداع کرد.

با توجه به این که شرکت VPL اولین شرکتی بود که واقعیت مجازی را ابداع کرده بود، لنیر و زیمرمن شروع به ساخت عینک‌هایی کردند که دارای صفحه نمایش بود. VPL اولین شرکتی است که عینک واقعیت مجازی را تولید کرده و توانسته به فروش انبوه برساند.

ورود شرکت‌های بازی سازی به حوزه واقعیت مجازی

در سال 1993 سگا که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فعال در حوزه بازی‌های ویدئویی بود، اولین دستگاه واقعیت مجازی خود را عرضه کرد. این دستگاه به طور مستقیم به کنسول سگا وصل می‌شد و نمی‌توانست به طور مستقل عمل کند. پس از این، به دلیل مشکلات فنی، دستگاه واقعیت مجازی سگا از چرخه تولید خارج و ضربه بزرگی به شرکت سگا وارد شد. در ادامه، شرکت سگا و نینتندو تلاش‌های زیادی برای عرضه واقعیت مجازی به همراه بازی‌های ویدئویی انجام دادند که هیچ کدام نتیجه موفقی در بر نداشت.

رشد واقعیت مجازی

واقعیت مجازی در طی سال‌های بعد، پیشرفت‌های زیادی پیدا کرد تا به عینک واقعیت مجازی امروز تبدیل شود و برترین شرکت های فعال در متاورس تعدادشان افزایش پیدا کند. یکی از جذاب‌ترین اقدامات در جهت بهبود و آشنایی مردم با واقعیت مجازی، فیلم سینمایی ماتریکس بود. در این فیلم، نقش‌های اصلی با اتصال به دستگاه‌های مختلف، وارد دنیای مجازی می‌شدند. پس از این نیز گوگل تحقیقات مختلفی در زمینه ساخت عینک واقعیت مجازی و واقعیت افزوده انجام داد. استفاده از فناوری Street View گوگل که می‌توانید آن را در بخش گوگل مپ مشاهده کنید، نمونه مناسبی از واقعیت مجازی است. این نمونه به خوبی کاربردهای متنوع واقعیت مجازی را به رخ می‌کشد.

در طی سال‌های 2010 تا 2020، شرکت‌های مختلفی با پیش بینی آینده، اقدام به تولید عینک واقعیت مجازی کردند. شرکت‌های بزرگ حوزه تکنولوژی با شناخت چنین شرکت‌هایی آنها را خریداری کردند. یکی از نمونه‌های معروف این اقدام، خرید شرکت Oculus توسط فیسبوک بود. در چنین سال‌های شرکت سونی نیز با ساخت دستگاه واقعیت مجازی خود، به طور کامل در زمینه بازی‌های واقعیت مجازی وارد شد. امروز سونی یکی از بهترین شرکت‌های فعال در زمینه تولید عینک واقعیت مجازی است.

در حال حاضر، تلاش برای ساخت و بهبود عینک‌های واقعیت مجازی همچنان ادامه دارد. با معرفی دنیایی به نام متاورس که نماینده دنیای مجازی است، تلاش برای ساخت عینک‌های واقعیت مجازی بهتر بیشتر شده است. چنین عینک‌های امروزه قیمت زیادی دارند و همه نمی‌توانند از این دستگاه‌ها استفاده کنند. یکی از اهداف مهم شرکت‌های بزرگ در زمینه تولید عینک واقعیت مجازی، کاهش قیمت این دستگاه‌ها است.