آنچه در این مقاله میخوانید
آیا تاکنون با بازاریابانی که قصد فروش یک محصول و کالا را دارند مواجه شدهاید؟ برخی از این افراد به طوری از محصول و خدمات مورد نظر تعریف میکنند که طرف مقابل چنین تصور میکند که خود این افراد نیز مشتری این کالا و خدمات بوده و از آن راضی هستند؛ این در حالیست که این فروشندگان صرفا به دلیل ارتباط نزدیکی که با تولیدکننده این کالا دارند و همچنین به خاطر نفع شخصی و بازار گرمی، تبلیغات انجام میدهند. چنین مسئلهای در دنیای کریپتوکارنسی و مارکت قیمت ارزهای دیجیتال نیز قابل تصور است و گاهی عدهای با دست زدن به چنین روشی، به دنبال پامپ قیمتی یک ارز دیجیتال مشخصی هستند.
چنین اقداماتی در دامنه اصطلاحی به نام شیلینگ (Shilling) جای میگیرد و به نظر بسیاری از صاحبنظران دنیای کریپتو میتوان از آن به عنوان نوعی کلاهبرداری یاد کرد؛ چراکه عموما هدفی که شیلینگ به دنبال آن است، چیزی جز ایجاد هیاهوی ساختگی پیرامون پروژه رمزارزی نبوده و بسیاری از افراد به دلیل قبول حرفهای شیلرها، با ضررهای هنگفتی مواجه میشوند. با توجه به اهمیت آشنایی با شیلینگ و نحوه تشخیص آن، ما این مقاله از بلاگ کریپتوباز را به بررسی جامع این مفهوم اختصاص دادهایم و اگر شما هم در این زمینه کنجکاو هستید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
مفهوم شیلینگ (Shilling) چیست؟
در یک تعریف ساده از شیلینگ میتوان چنین گفت که شیلینگ به عمل و فرآیندی اطلاق میشود که برای کسب پول و انگیزههای مالی آغاز شده و در آن به طور گسترده از تبلیغات مخفی کمک گرفته میشود. تبلیغ به خودی خود، امری منفی نیست؛ اما بار معنایی که شیلینگ به دوش میکشد، کاملا مخالف با آن چیزی است که در ارتباط با تبلیغ گفته شود و همواره از آن به عنوان یک کلمه منفی یاد میشود و زمانی مورد استفاده قرار میگیرد که فردی با هدف کسب درآمد به تبلیغ در لفافه روی آورده و به این شکل مخاطب خود را اقناع میکند. به بیان بهتر، آنچه که در شیلینگ اتفاق میافتد چیزی جز هدایت اذهان به سمت چیزی مشخص نخواهد بود که چنین امری با دادن وعدههای واهی در ارتباط با آینده درخشان چیزی و فریب افراد رخ میدهد.
به افرادی که در چارچوب شیلینگ به فعالیت و تبلیغ میپردازند، شیلر (Shiller) گفته میشود. این افراد عموما ادعا میکنند که در ازای تبلیغ چنین کالا و خدماتی، پولی دریافت نمیکنند که این امر کذب است. احتمالا تاکنون با موج سنگین تبلیغات حول یک کالا یا خدمات مواجه شدهاید، موجهایی عاری از پشتوانه که صرفا با هدف جذب سرمایه سرمایهگذاران پیرامون یک پروژه یا محصول کاملا معمولی صورت گرفته و برخلاف تبلیغات شیلرها هیچ آینده درخشانی در پیشروی آن قرار ندارد و این دقیقا همان چیزی است که در شیلینگ با آن مواجه هستیم و به دلیل دروغ بودن چنین تبلیغاتی، آن را نوعی کلاهبرداری قلمداد کردهاند.
مروری بر تاریخچه شیلینگ
همواره بررسی این نکته که ماهیت مورد نظر برای اولین بار در چه تاریخ و بستری مورد استفاده قرار گرفت میتواند نقش مهمی در دستیابی به درک روشن از چیستی آن ماهیت داشته باشد و معرفی شیلینگ نیز از این قاعده مستثنی نیست. ریشه و منشا شیلینگ در تاریخ به ماجرای ضرب اولین سکههای مربوط میشود که در ایالات متحده آمریکا اتفاق افتاد و پس از آن در کازینوها مورد استفاده قرار گرفت. در فضای کازینو شیلرها به عنوان مهرههایی عمل میکنند که بارها و بارها برنده شده و پاداش بازی را دریافت میکنند. این پیروزیهای پیدرپی در تماشاگران احساساتی را ایجاد میکند که به آنها میقبولاند که برنده شدن آنها نیز امری قطعی است. این روند امروزه نیز در بسترهایی همچون فیسبوک، اینستاگرام، توئیتر، تلگرام و غیره ادامه دارد و اینترنت را میتوان بستری اصلی برای رشد شیلینگها به شمار آورد.
شیلینگ در مارکت ارز دیجیتال (Crypto Shilling)
حال که با مفهوم شیلینگ به طور کلی آشنا شدید، اجازه دهید کمی بحث را تخصصیتر کرده و به سراغ شیلینگ در دنیای کریپتوکارنسی برویم که امروزه به دلیل پتانسیل بالای سودآوری به بستری رایج برای انجام شیلینگهای متعدد تبدیل شده است. روزانه بر تعداد پروژههای رمزارزی افزوده میشود، پروژههایی که بسیاری از آنها بیارزش بوده و پس از بازه زمانی کوتاه مدت، این ارزش ناچیز خود را هم از دست میدهند؛ حال سوال این است که اگر چنین آینده تاریکی در انتظار بعضی از این پروژههای رمزارزی است، چرا بسیاری از تریدرها به سراغ خرید و سرمایهگذاری ارزهای رمزپایه پروژه مورد نظر میروند؟ در پاسخ به این سوال باید بگوئیم که بسیاری از این پروژههای فاقد ارزش با صرف مبالغ زیاد برای تبلیغات تلاش میکنند تا بیارزش بودن خود را پنهان کرده و با دادن وعدههای جعلی و کذب، خود را ارزشمند جلوه دهند.
در واقع در طول یک شیلینگ کلیه تمرکز بر تبلیغ عمومی و خصوصی جنبههای مختلف یک پروژه رمزارزی بوده و نقش کلیدی در آن را اینفلوئنسرها و افرادی که در پلتفرمها و شبکههای اجتماعی قدرت و نفوذ بالایی دارند، ایفا میکنند. این افراد با انجام تبلیغات اغراقآمیز و جهت دار، تلاش میکنند توجه کاربران فضای مجازی را به یک پروژه رمزارزی جلب نمایند و از این طریق کسب سود را برای اعضای تیم پشت صحنه این پروژه رمزارزی به ارمغان آورند. شیلرها با استفاده از عناوینی همچون آیندهدارترین رمزارز یا این که این ارز دیجیتال، بهترین رمزارز موجود در تاریخ دنیای کریپتوکارنسی است و توصیه به خرید آن پیش از افزایش قیمت، افرادی که طمع کسب سودهای نجومی دارند را در دام خود گرفتار کرده و به این ترتیب در سود احتمالی پروژه شریک میشوند.
به بیان سادهتر، شیلینگ در حوزه ارز دیجیتال با هدف نجات توکن رمزارزی از سقوط قیمتی و افزایش میزان تقاضای آن در مارکت ارز دیجیتال انجام میگیرد. طبیعتا قبل از تصمیمگیری برای سرمایهگذاری بر روی یک رمزارز باید نگاهی به تیم توسعه دهنده پروژه مورد نظر داشته باشیم؛ چراکه عموما با انجام چنین تحقیقاتی میتوان میزان اعتبار حرفهای شیلرها را سنجید و با دید منطقی در این راه قدم برداشت. به طور خلاصه در طول یک شیلینگ در مارکت ارز دیجیتال با مراحل زیر روبهرو هستیم:
1. ایجاد هیاهوی ساختگی و تبلیغات گسترده از طرف گروهی از افراد که دارای نفوذ بالایی در شبکههای اجتماعی بوده و از رشد قیمتی این دارایی سود میبرند.
2. پامپ قیمتی به دلیل برهم خوردن تعادل بازار و افزایش تقاضا که این رشد قیمتی فاقد پشتوانه و ریشه بنیادی است.
3. هدایت و ترغیب بیشتر اذهان عمومی به خرید بیشتر این دارایی
4. خالی کردن نهنگها و دامپ قیمتی
بررسی مثالی عملی از شیلینگ در حوزه کریپتوکارنسی
اولین نمونه از شیلینگ در مارکت ارز دیجیتال به فردی به نام جان دیوید مک کافی (John David McAfee) نسبت داده شده که در سال 2020 به دلیل جرم تبلیغات شیلینگ در عرضه اولیه یک رمزارز، دستگیر شد. تحقیقات انجام شده پس از دستگیری روشن کرد که این فرد از شیلینگهای ترتیب داده شده به درآمدی در حدود 23 میلیون دلار دست پیدا کرده بود. مک کافی که در شیلینگ موثر 8 عرضه اولیه کوین (ICO) نقش فعالی داشته با توئیتهایی که رایگان و از روی پیشنهادات شخصی نبود، قصد داشت روند بازار را تحت تاثیر قرار دهد. از جمله دلایلی که ثابت کرد جان مک کافی یک شیلر بود میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• بخش غالب کاربران و مخاطبان وی را افرادی شکل میدادند که در ارتباط با تخصص فنی این فرد اطلاعی نداشتند و این مسئله سبب شده بود تا صحبتهای وی را بیچون و چرا قبول نمایند.
• جان در تبلیغات دروغین خود از رسانههای محبوب در حوزه رمزارزها نظیر توئیتر استفاده میکرد تا اطمینان حاصل کند که تبلیغات وی به طیف گستردهای از گروه هدف ابلاغ گردد.
• تمام تلاش وی بر این نکته متمرکز شده بود که تریدرها را متقاعد نماید تا رمزارزهای بیارزش را در طول ICOهای آنها خریده و در زمان دیگری به فروش رسانند.
شیوه های انجام شیلینگ در بازار رمزارزی
افرادی که به عنوان تریدر در مارکت ارز دیجیتال فعالیت دارند، مطمئنا افراد ساده لوحی نیستند که به راحتی بتوان آنها را فریب داد و دقیقا به همین علت است که شیلینگ در مارکت ارز دیجیتال به نحوی غیرواضح انجام میگیرد که تشخیص آن، کار راحتی نبوده و نیازمند توجه به پارامترها و عوامل متعددی است و باید آگاهی کافی در حوزه انواع روشهای شیلینگ در حوزه ارزهای دیجیتالی داشته باشید. در ادامه با 4 روش اصلی شیلینگ بیشتر آشنا میشویم:
مانورهای ساختگی بر روی افزایش قیمتهای کاذب
این شیوه از شیلینگ عموما با همراهی یک یا چند نهنگ انجام میگیرد و در آن فرد یا گروهی به قدری از یک دارایی را خریداری میکنند که به دلیل برهم خوردن میزان تقاضا در بازار، قیمت این ارز دیجیتال که دارای مارکت کپ پایینی است، افزایش پیدا میکند. پامپ قیمتی اولین چیزی است که توجه سایر سرمایهگذاران را به خود جلب میکند و در این حین، به دلیل ارتباطاتی که میان گروه اولیه خریدار با تیم توسعهدهنده وجود دارد، این افراد در سطح گسترده اخباری ساختگی و جعلی را پیرامون فعالیتهای توسعهای آتی این شبکه و پروژه منتشر میکنند تا تریدرها چنین تصور کنند که این پامپ قیمتی به دلیل انتشار چنین اخبار مثبتی بوده است. نتیجه چنین تصوری چیزی جز ایجاد احساس فومو (FOMO) نسبت به خرید این رمزارز نخواهد بود. با شکلگیری فومو و پامپ قیمت واقعی، نهنگهایی که در ابتدای شیلینگ نسبت به خرید این رمزارز اقدام کرده بودند، داراییهای خود را به فروش رسانده و بدین ترتیب منجر به ایجاد دامپ سنگین قیمتی میشوند.
فعالیت و تبلیغات گسترده اینفلوئنسرها
در این شیوه، تیم پروژه مبالغی را به افراد شناخته شده و تاثیرگذار در شبکههای اجتماعی پرداخت میکنند تا این افراد تبلیغاتی غیرواقعی را حول پروژه مورد نظر کلید بزنند. در کلیه این تبلیغاتها میتوان وعدههای ساختگی و جعلی افزایش قیمت توکن پروژه در آینده را مشاهده کرد. در جریان چنین تبلیغاتهایی، افراد ناآگاه که رویای شیرین کسب سودهای نجومی را در سر میپرورانند، فریب خورده و نسبت به خرید این رمزارزه اقدام میکنند. ناگفته نماند که گاهی برای افزایش قدرت اقناع تبلیغات انجام یافته، این تبلیغات به گروهی از اینفلوئنسرها داده میشود تا بیشتر دیده شوند. در برخی موارد همچون روش مانور بر روی پامپهای جعلی، خود این اینفلوئنسرها توکنهایی که دارای ارزش پایینی هستند را در حجم گسترده خریداری کرده و پس از پامپ قیمتی ناشی از تبلیغات خود، آن را به فروش میرسانند و از این طریق سود خوبی نیز به جیب میزنند.
نظرات جمعی کاربران دارای ظاهر عادی
گاهی اتفاق میافتد که در صفحات اجتماعی مرتبط با پروژه رمزارزی یا حتی صفحات غیرمرتبط با این توکن، کاربران با تعداد زیادی از نظرات مثبت مواجه میشوند که از سوی افراد عادی نوشته شدهاند؛ اما واقعیت ماجرا از این قرار است که این کاربران صرفا دارای ظاهر معمولی هستند و در باطن به وسیله شیلرها هدایت میشوند و در نتیجه نظرات آنها ساختگی و جعلی است. این گروه از کاربران از هر فرصتی در صفحات پربیننده برای انتشار نظرات فیک خود استفاده میکنند و افراد ناآگاهی را که اطلاعات چندانی نسبت به این پروژه رمزارزی ندارند، کنجکاو میکنند که این افراد در نهایت نسبت به سرمایهگذاری بر روی آن پروژه قانع میشوند. این کاربران در اصل به دنبال پیادهسازی این نظریه روانشناسی هستند که به هنگامی که تعداد زیادی از انسانها کاری را انجام میدهند، مابقی نیز به آنها پیوسته و از انجام چنین کاری احساس امنیت خاطر به آنها دست میدهد.
داده شدن وعدههای جعلی و دروغین از سوی اعضای تیم پروژه
در این روش از انجام شیلینگ خود اعضای تیم پروژه شروع به فعالیت کرده و با ارائه وعدههای جذاب؛ اما غیرواقعی در ارتباط با نقشه راه و همچنین آینده پروژه، تلاش میکنند تا توجه کاربران و سرمایهگذاران را به سمت پروژه جلب نمایند. البته گاهی کلاهبرداری و اسکم بودن یک پروژه رمزارزی تا مدتها مشخص نمیشود، به عنوان مثال پلتفرمی را تصور کنید با دادن وعده پرداخت سودهای نجومی برای استیکینگ جنجال و هیاهوی زیادی به پا کرده و برای ماهها نیز به وعدههای خود عمل کرده و از این طریق تلاش میکند تا اعتماد سرمایهگذاران را به سمت خود جلب نماید. طبیعتا با توجه به غیرمنطقی بودن این چرخه اقتصادی، عاقبتی جز فروپاشی منتظر این پلتفرم نخواهد بود.
مسائل قانونی شیلینگ در مارکت ارز دیجیتال
همان طور که در موضوع دستگیری جان مک کافی مشاهده کردید، این فرد به دلیل داشتن مشارکت فعال در شیلینگ دستگیر شد و به طور کلی، استفاده از شیلینگ در کلیه بازارهای مالی، عملی ممنوع و غیرقانونی است؛ چراکه این عمل نوعی تقلب با هدف فروش محصولات و سهام است. البته ناگفته نماند که غیرقانونی اعلام نمودن شیلینگها به این آسانی نبوده و باید ثابت گردد که این تبلیغات دروغین سبب گمراه شدن و ضرر دیدن بخش عمدهای از سرمایهگذاران بازار شده است.
به بیان سادهتر، شیلینگ زمانی جرم خواهد بود که سبب تحریک سرمایهگذاران به خرید یک ارز دیجیتال شده و در نهایت ضررهای هنگفتی را به سرمایه این افراد تحمیل نموده است. البته گاهی نیز نمیتوان شیلینگها را مورد پیگرد قانونی قرار داد به عنوان مثال چند وقت پیش کیم کارداشیان در استوریهای اینستاگرامی خویش تبلیغات گستردهای حول اتریوم را آغاز کرده بود که این تبلیغات در محدوده شیلینگ جای میگرفت؛ اما هیچ نهاد دولتی و قانونی در جلوگیری از این عمل وی اقدامی نکرد. با چنین توضیحی روشن است که توئیتهای ایلان ماسک در ارتباط با بیت کوین و دوج کوین را نیز میتوان نوعی شیلینگ قلمداد نمود؛ چراکه با انتشار چنین توئیتهایی، به دلیل بالا رفتن تقاضا و برهم خوردن تعادل بازار، قیمت این رمزارزها بدون پشتوانه بالا رفته است.
انواع شیلینگ
شیلینگ متناسب با روشهای گوناگون انجام آن به دو نوع شیلینگ بدون پرداخت و شیلینگ پرداختی تقسیم میشود که توضیح آنها به شرح زیر است:
شیلینگ بدون پرداخت
گاهی با نوع خاصی از شیلینگ مواجه هستیم که شیلرهای آن در اصل سرمایهگذارانی هستند که به لحاظ مالی یا عاطفی به یک ارز رمزپایه و پروژه کریپتویی وابسته هستند. چنین افرادی با شوق و ذوق بیشتری تبلیغات خرید چنین ارز دیجیتالی را در رسانههای اجتماعی مختلف به اشتراک گذاشته و به طور آگاهینه یا در برخی موارد ناآگاهینه، تریدرهای دیگر را نیز به خرید این داراییهای دیجیتالی ترغیب میکنند. در این نوع خاص از شیلینگ، هیچ مبلغی به شیلر از بابت انجام چنین تبلغی پرداخت نمیشود؛ اما با این وجود، او این کار را برای نفع شخصی خود انجام میدهد و نباید این نکته را نادیده گرفت. طبیعتا در این نوع از شیلینگ، تشخیص این که شیلر چنین کاری را از روی اشتیاق واقعی انجام داده یا هدف او از این کار ایجاد موجی برای افزایش تقاضای این دارایی و نتیجتا پامپ قیمتی آن است، دشوار خواهد بود. گاهی نیز ممکن است عدهای تحت تاثیر تبلیغات کذب موجود قرار گرفته و با پروبال دادن به آن در شبکههای اجتماعی، به طور ناخواسته در این مسیر قدم بگذارند.
شیلینگ پرداختی
در این نوع از شیلینگ که نوع رایج و متداول آن بوده و به هنگام صحبت از شیلینگ غالبا این نوع از آن منظور گوینده است، خالقان توکنهای رمزارزی و اعضای تیمهای توسعه دهنده به افرادی با هدف انجام تبلیغات گسترده و ایجاد یک موج خرید، پول پرداخت میکنند. افراد یاد شده که پس از دریافت پول تبدیل به شیلر میشوند، موظف هستند نظرات مثبتی را در ارتباط با این پروژه و رمزارز آن در شبکههای اجتماعی مختلف منتشر کرده و ادعا نمایند که این بهترین فرصت برای کسب سودهای نجومی است. در 99 درصد مواقع این شیلرها در پیامهای خود از عبارت HODLing to moon استفاده میکنند و با توصیفهای اغراقآمیز، پیشبینیهای کاملا اشتباهی از روند قیمتی ارز دیجیتال مورد نظر خود منتشر میکنند. مسلما چنین وعدههای تقلبی نتیجهای جز تحمیل ضررهای قابل توجه به سرمایهگذارانی که فریب این ظواهر را خوردهاند، نخواهد داشت.
نکات مهم در محافظت از سرمایه در برابر شیلینگ ها
مهمترین چیزی که در طول یک سرمایهگذاری موفق باید توجه کافی به آن داشته باشید این است که میزان آگاهی خود در ارتباط با چیزی که قصد سرمایهگذاری بر روی آن را دارید، افزایش دهید و صرفا بر مبنای مشاهده صحبتهای مثبت و تبلیغات گسترده اقدام نکنید. برای در امان نگه داشتن سرمایه در برابر شیلینگ توجه به نکات زیر ضروری به نظر میرسد:
• بخاطر داشته باشید که سلبریتی یا اینفلوئنسر بودن به معنای داشتن دانش و مهارت فنی و تخصصی در حوزه ارز دیجیتال نبوده و شهرت افراد را نباید به عنوان سوپاپ اطمینانی برای واقعی بودن این تبلیغات در نظر بگیرید.
• احتیاطات لازم در ارتباط با داراییهایی که نوسان قیمتی شدیدی دارند را در نظر بگیرید.
• از انجام اقدامات کورکورانه دوری کرده و قبل از سرمایهگذاری به دقت وایت پیپر و نقشه راه پروژه مورد نظر را بررسی کنید.
• توجه کافی به سوابق و همچنین میزان اعتبار فرد تبلیغ کننده داشته باشید. آیا این فرد قبلا نیز در پروژه رمزارزی خاصی شرکت کرده بود؟ وضعیت این
پروژهها در حال حاضر به چه صورت است؟
• صرفا بر مبنای هیجانات و هیاهوهای شکل گرفته پیرامون یک پروژه رمزارزی سرمایهگذاری نکنید و روند کمپینهای تبلیغاتی این پروژه را به دقت در شبکههای اجتماعی مورد ارزیابی قرار دهید.
• از نظرات تحلیلگران و متخصصان حرفهای در ارتباط با پروژه مورد نظر کمک بگیرید.
شیلینگ؛ خطری در کمین معاملهگران رمزارزی!
این مقاله از بلاگ کریپتوباز به ما نشان داد که تریدرها در فضای کریپتوکارنسی همواره باید با دقت نظر بالاتری قدم برداشته و صرفا بر مبنای موجهای تبلیغاتی سنگین برنامههای سرمایهگذاری خود را نچینند؛ چراکه در اغلب موارد عمل کردن بر اساس تبلیغات نتیجهای جز در دام افتادن فرد در تله شیلینگ نخواهد داشت. شیلینگ در اصل نوعی کلاهبرداری بوده که با ایجاد حواشی و هیاهوهای ساختگی به دنبال جلب توجه کاربران و کسب درآمد از این طریق است. غالبا پروژههایی که از شیلینگ برای رشد خود کمک میگیرند دارای عوامل فاندامنتالی و بنیادی قدرتمندی نیستند و به همین علت پامپ قیمتی آنها موقتی بوده و ضررهای هنگفتی را بر دست سرمایهگذاران برجای میگذارند. بخاطر داشته باشید که دنیای کریپتوکارنسی غیرقابل کنترل بوده و افزایش دانش تخصصی در حوزه معاملات رمزارزی و تحلیلهای تکنیکال و فاندامنتال میتواند بهترین ابزار برای غلبه بر شیلینگ باشد. به نظر شما از چه راهکارهای دیگری میتوان برای در امان نگه داشتن سرمایه از شیلینگ کمک گرفت؟