پروتکل اردینالز چیست و چرا انقلابی برای بیت کوین محسوب می‌شود؟

با وجود رقابت تنگاتنگ موجود میان شبکه بیت کوین و اتریوم، در طی سال‌های گذشته صنعت توکن‌های غیرمثلی (NFT) به وسیله بلاک چین اتریوم هدایت و رهبری می‌شد و به نوعی شاید بتوان گفت که بلاک چین اتریوم را می‌توان بلاک چین پیشرو در این حوزه به شمار آورد و این در حالی است که بلاک چین بیت کوین فاقد چنین ویژگی بود. همین مسئله سبب شد تا شبکه بیت کوین به دنبال راه‌حلی اساسی برای این موضوع بگردد، بهترین راه‌حل موجود، استفاده از پروتکل جدید NFT به نام اردینالز (Ordinals NFT) بود که می‌توانست به راحتی این وضعیت موجود را تغییر دهد.

در واقع با استفاده از این پروتکل اردینالز بود که این امکان برای کاربران شبکه بیت کوین فراهم شد تا دارایی‌های دیجیتالی منحصربه‌فرد خویش که در اصطلاح کتیبه (Inscription) نام دارند را بر روی ساتوشی که کوچک‌ترین واحد بیت کوین است، ایجاد نمایند. به بیان ساده‌تر، با پروتکل اردینالز، این کتیبه‌ها به عنوان مدرک مالکیت عمل کرده و نحوه کسب درآمد از NFT و کسب سود از آنها را راحت تر کرد، آن هم با روشی جدید که برای کاربران شبکه فراهم شد. با توجه به اهمیت پروتکل اردینالز و تاثیراتی که در شبکه بیت کوین ایجاد کرده است، ما این مقاله از بلاگ کریپتوباز را به بررسی دقیق مفهوم آن و چگونگی ایجاد یک انقلاب در شبکه بیت کوین به وسیله آن، اختصاص داده‌ایم؛ اگر شما هم در این زمینه کنجکاو هستید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

تاریخچه ایجاد توکن‌های غیرقابل تعویض در شبکه بیت کوین

قبل از آن که بتوانیم در ارتباط با ماهیت و ویژگی‌های پروتکل اردینالز صحبت کنیم، ضرورت دارد که نگاهی به تاریخچه ایجاد توکن‌های NFT در شبکه بیت کوین داشته باشیم تا پس از آن به راحتی بتوانید در ارتباط با اهمیت استفاده از این پروتکل در شبکه بیت کوین قضاوت نمائید. امروزه که بحث از پروتکل اردینالز در میان بیت کوینرها بالا گرفته و به مبحثی متداول و داغ در محافل کریپتویی تبدیل شده، نباید از این واقعیت غافل ماند که روی آوردن شبکه بیت کوین به پروتکل اردینالز، نقطه آغاز تغییر رویکرد این شبکه نسبت به توکن‌های محبوب NFT نبوده، بلکه توسعه‌دهندگان بیت کوین قریب به یک دهه است که کلیه تلاش خود را بر روی این مسئله متمرکز کرده‌اند تا توکن‌های غیرقابل تعویض را از طریق این شبکه در اختیار کاربران دنیای کریپتوکارنسی قرار دهند.

نقطه آغاز این تلاش را می‌توان در سال 2014، به هنگامی که مجموعه توکن‌های NFT (غیرمثلی) Rare pepes به وسیله پروژه Counterparty ایجاد شد، جستجو کرد. روند ورود NFTها در سال 2017 با ارتقای سگویت (SegWit) شدت گرفت؛ در واقع ارتقای سگویت توانست بسیاری از اشکالات شبکه بیت کوین کور را برطرف کرده و زمینه را برای معرفی کانال‌های پرداخت لایه دوم نظیر شبکه Lightning فراهم کند. در این سال بود که در طول اجرای این ارتقا، فرآیند ایجاد کتیبه برای نوشتن یا ثبت داده‌های محتوا در یک تراکنش بیت کوین آغاز گردید. این جریان حرکتی در نهایت به ایجاد پروتکل اردینالز ختم شد، حرکتی درخشان که در آن تیم توسعه‌دهنده، چندین آیتم مختلف را که همسو با ویژگی‌های شبکه بیت کوین بود را کنار هم قرار داده و انقلابی جدید در این شبکه ایجاد کردند.

منظور از پروتکل اردینالز (Ordinals NFT) چیست؟

همان طور که در مطالب فوق مشاهده کردید، می‌توان از پروژه Rare Pepes به عنوان اولین مجموعه توکن‌های NFT در شبکه بیت کوین یاد کرد؛ اما این مجموعه آن طور که باید به محبوبیت خاصی دست پیدا نکرده و نتوانست نظر مساعد تیم توسعه‌دهنده و کاربران این شبکه بلاک چینی را به سمت خود جلب نماید و همین مسئله سبب شد تا با توجه به تجربه گذشته در پروتکل اردینالز، رویکرد جدیدی در پیش گرفته شود و از به‌روزرسانی تپ روت (Taproot) به منظور ایجاد دارایی‌های منحصر به فرد به نام اوردینال کمک گرفته شود. 

پروتکل اردینالز در ژانویه سال 2023 به وسیله یک مهندس نرم‌افزار به نام Casey Rodarmor، معرفی گردید که با استفاده از آن امکان تولید مستقیم داده بر روی شبکه بیت کوین برای کاربران فراهم شد و همین پروتکل اردینالز را می‌توان عامل تمایز NFTهای اتریومی با NFTهای بیت کوینی به شمار آورد؛ چراکه در توکن‌های غیرقابل تعویض موجود در شبکه اتریوم ETH، فایل‌ها بر روی سرور ذخیره شده و در واقع به دایرکتوری‌های مربوطه اشاره دارند و این در حالی است که در NFTهای شبکه بلاک چین بیت کوین، داده‌ها مستقیما بر روی ساتوشی‌های منحصربه‌فردی نوشته می‌شوند و برای ایجاد این توکن‌های اوردینال، کد قرارداد هوشمند در یک تراکنش بیت کوینی فعال می‌گردد. 

در واقع به بیان ساده، پروتکل اردینالز جدیدترین پروژه‌ای است که توانسته است پای توکن‌های غیر مثلی را به اکوسیستم بیت کوین باز کند و امکان ذخیره‌سازی توکن‌های بی‌همتا را در این شبکه بلاک چینی فراهم نماید. خوشبختانه با اعلام خبر استفاده از پروتکل اردینالز، محبوبیت این شبکه در میان کاربران دنیای کریپتوکارنسی مجددا بالا گرفته و با پیوستن کاربران بیشتر به این شبکه، شاهد افزایش میانگین اندازه بلاک‌ها هستیم و این را می‌توان به نوعی احیای مجدد امپراطوری بیت کوین و تحت سیطره قرار گرفتن دنیای کریپتوکارنسی به شمار آورد. 

در این پروتکل، دارایی‌های دیجیتالی شما از تصاویر گرفته تا بازی‌های ویدئویی و غیره بدون آن که نیازی به ایجاد زنجیره جانبی (Sidechain) داشته باشند، مستقیما بر روی ساتوشی‌ها نوشته می‌شوند، این فرآیند «حکاکی داده» نام دارد. این پروتکل را می‌توان نتیجه به‌روزرسانی موفق تپ روت به شمار آورد که در واقع نوعی ارتقای سافت فورک بیت کوین بوده که در سال 2021 اجرا شده و موجب شد تا ویژگی‌های جدیدی همچون افزایش حریم خصوصی و همچنین امکان ایجاد قراردادهای هوشمند در شبکه بیت کوین فراهم گردد. 

مقایسه توکن Ordinal NFT بیت کوین با NFTهای رایج موجود

همان طور که به طور اجمالی در مطالب فوق به آن اشاره شد، توکن اوردینال بیت کوین با NFTهای دیگر دارای تفاوت‌های اساسی بوده و مهم‌ترین تفاوت موجود در میان آن‌ها را می‌توان در فضای ذخیره‌سازی آن‌ها جستجو کرد. امروزه غالب NFTهای موجود بر روی بلاک چین اتریوم با استفاده از استاندارد ERC-721 ساخته می‌شوند. این استاندارد، در واقع نحوه ساخت ان اف تی را در کل این اکوسیستم یا یک شبکه مبتنی بر ماشین مجازی اتریوم تعیین می‌کند تا به راحتی قابل شناسایی باشند. در طرف دیگر ماجرا نباید از این نکته غافل شد که این توکن‌ها غالبا دارای داده‌های برون زنجیره‌ای به نام MetaData بوده که بر روی سیستم ذخیره‌سازی غیرمتمرکزی به نام سیستم فایل بین سیاره‌ای (IPFS) نگهداری می‌شوند.

برای درک بهتر این مطلب تصور کنید که خود توکن  NFT یک قرارداد بوده که به اثبات مالکیت آیتمی دیگر می‌پردازد و جزئیات این آیتم در متادیتا ثبت شده است. ناگفته نماند که در توکن‌های غیرقابل تعویضی که یک اثر هنری دیجیتال می‌باشند، فایل آن اثرها غالبا خارج از فضای بلاک چین مربوطه ذخیره شده و این متادیتا صرفا حاوی لینکی متصل به آن فایل است. این مسئله به آن معناست که خود این فایل اصلی موجود در خارج از شبکه بلاک چین، قابلیت تغییر داشته و به راحتی امکان تغییر این NFTها با تغییر متادیتای آن‌ها فراهم می‌گردد. برخی از پروژه‌های NFT با به‌روزرسانی MetaData، کیفیت آن را بهبود می‌بخشند؛ در چنین حالتی، گاهی اوقات برای آن که بتوانیم تصویر باکیفیت‌تر را مشاهده نماییم، لازم است گزینه «Refresh MetaData» را در بازارهای معاملاتی توکن‌های غیرقابل تعویض نظیر OpenSea انتخاب کنیم.
این قابلیت تغییر توکن‌های غیرقابل تعویض، دقیقا همان چیزی است که رودرمور با توسعه پروتکل اردینالز بیت کوین سعی در ارتقا آن داشت و به نظر وی توکن‌های NFT امروزی به دلیل وابستگی آن‌ها به داده‌های برون زنجیره‌ای، ناکامل هستند و به همین علت است که توکن‌های غیرمثلی اردینالز بیت کوین با دیگر گونه‌های NFT تفاوت دارند؛ چراکه این NFTها دارای فایل یا متادیتای مرجع تعریف کننده آن نیستند و به جای آن، تمام فایل داده بر روی بخش امضا شاهد (Witness Signature) تراکنش بیت کوین قرار می‌گیرد. این عامل تمایزی سبب شده تا این توکن‌ها به نظر روردمور کامل شده و از آن‌ها تحت عنوان «Digital Artificats» یاد کند که به معنای مصنوعات دیجیتال است.

پروتکل اردینالز و شکل گیری انقلابی جدید در بیت کوین

دنیای کریپتوکارنسی و بویژه شبکه بلاک چین (با توجه به قدمت تاریخی آن و تاثیراتی که در روند معاملاتی جهان داشته) دارای شگفتی‌ها و جذابیت‌های خاصی است و پروتکل اردینالز را می‌توان عاملی به شمار آورد که بر جذابیت‌های این شبکه افزوده است؛ اما سوالات متعددی در ارتباط با آن ذهن کاربران این شبکه را به خود مشغول ساخته و غالبا این افراد به دنبال پاسخ به این سوال هستند که ورود NFTها به شبکه بلاکچین با استفاده از پروتکل اردینالز، نوعی نوآوری در این شبکه بوده یا حمله به آن محسوب می‌شود؟!

در پاسخ به این سوال باید به نظرات مکاتب فکری مختلف فعال در حوزه کریپتوکارنسی نگاهی داشته باشیم. برای آن دسته از افرادی که پیرو تفکر ماکسیمالیستی هستند، بیت کوین را می‌توان در حکم هویت برای آن‌ها در نظر گرفت. به طوری کلی به نظر آن‌ها، بیت کوین ابزاری کاربردی برای مقابله با بحث تورم بوده و همچنین ابزاری برای انتقال آنی پول و وجه در سطح کلان به سرتاسر جهان به دور از نظارت دولت‌هاست. به نظر ماکسی‌های آزادی‌خواه از بیت کوین می‌توان به عنوان یک سیاست دور زننده در قبال تصمیمات بانک فدرال رزرو، دولت و به طور کلی همه بانک‌های موجود در کل جهان استفاده کرد؛ اما اگر در سطح کلی‌تر تفکرات موجود در دنیای کریپتوکارنسی را مورد بررسی قرار دهیم، متوجه می‌شویم که اعضای جامعه بیت کوین از طرفداران آزادی راست‌گرا و اعضای جامعه NFTها از سازندگان توکن‌های غیرمثلی چپ‌گرا تشکیل یافته‌اند.

مسلما ورود NFTها به شبکه بلاک چینی بیت کوین، به راحتی می‌تواند قیمت بیت کوین BTC را جا به جا کند و هویت بیت کوینرها را به چالش بکشد؛ به طوری که اگر از یک ماکسی در ارتباط با اضافه شدن توکن‌های غیرقابل تعویض به شبکه بلاک چین سوال کنید، گویی به منزله آن است که از یک راهب در ارتباط با آلوده کردن آب مقدس سوال کنید! اما واقعیت این است که بیت کوین زنجیره‌ای منحصر به گروه ماکسی‌ها نبوده و باید با واقعیت‌ها و فرصت‌هایی که ورود NFT به این شبکه ایجاد می‌کند نیز روبه‌رو شد. ساده‌ترین مزیتی که با اضافه شدن این بخش به شبکه بیت کوین می‌توان به آن اشاره کرد به افزایش کاربردهای این شبکه ارتباط دارد؛ اما واقعیت این است که این پروتکل اردینالز علاوه بر این پیامدهای فلسفی که در جدال میان مکاتب فکری موجود در این حوزه ایجاد شده دارد، مزایای بالقوه دیگری را نیز در اختیار کاربران قرار داده است. 

پروتکل اردینالز؛ راهی برای احیای محبوبیت از دست رفته شبکه بیت کوین

با توجه به رونق گرفتن معاملات توکن‌های NFT در دنیای کریپتوکارنسی بسیاری از بلاک چین‌ها نظر مساعدتری به این بخش از حوزه کریپتو از خود نشان داده‌اند و شبکه بلاک چینی بیت کوین نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با استفاده از پروتکل اردینالز توانسته است گونه‌ای نوین از NFTها را در اختیار کاربران خویش قرار دهد و با توجه به اهمیت این مسئله ما این مقاله از بلاگ کریپتوباز را به بررسی کامل مفهوم پروتکل اردینالز و تاثیرات آن بر شبکه بیت کوین اختصاص دادیم و همان طور که در مطالب فوق مشاهده کردید، هرچند که پروتکل اردینالز اولین پروژه NFT این شبکه به شمار نمی‌رود؛ اما به دلیل ویژگی‌های خاص خود، در میان بیت کوینرها هیاهوی جدیدی به پا کرده است. تفاوت اصلی پروتکل اردینالز در مقایسه با سایر پروژه‌های NFT در این نکته نهفته است که در این پروتکل نیازی به سایدچین و اضافه کردن توکن جدید نیست، بلکه مستقیما تصاویر JPEG بر روی ساتوشی نوشته می‌شوند. مطمئنا مینت توکن‌های غیرقابل تعویض بر روی شبکه بیت کوین موجب پذیرش گسترده‌تر این بلاکچین شده و مجددا سبب می‌شود تا این بلاک چین عنوان پادشاهی خود در کلیه حوزه‌های دنیای کریپتوکارنسی را به دست بگیرد. ناگفته نماند که اگر در ارتباط با پروتکل اردینالز و تاثیرات آن سوالی دارید که در این مقاله به آن اشاره نشده است، می‌توانید سوالات خود را در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناسان ما در اسرع وقت به سوال شما پاسخ دهند.