بررسی راهکارهای عملی و چالش‌های پیش‌روی قابلیت همکاری بین بلاکچین‌ها
قابلیت همکاری بین بلاکچینی یکی از موضوعات مهم و بحث‌برانگیز در دنیای کریپتو و وب 3 است. با وجود سال‌ها تحقیق و توسعه در این زمینه، هنوز نتوانسته‌ایم به یک راه حل جامع و کامل برای برقراری ارتباط بین شبکه‌های مختلف بلاکچین دست پیدا کنیم. با این حال، پیشرفت‌های قابل توجهی در این حوزه صورت گرفته و بسیاری از پروژه‌ها همچنان در حال تلاش برای حل این مشکل هستند.
در این مقاله، سعی داریم چالش‌های موجود در زمینه قابلیت همکاری بلاکچین‌ها را بررسی کرده و راه‌حل‌های فعلی و آینده‌ای که می‌تواند به این موضوع کمک کند را معرفی کنیم.
اهمیت قابلیت همکاری بین بلاکچین‌ها
در دنیای امروز، بلاکچین‌ها کاربردهای خود را از حوزه‌های مالی فراتر برده و در صنایعی همچون زنجیره تأمین، املاک، مراقبت‌های بهداشتی و بسیاری از بخش‌های دیگر نیز وارد شده‌اند. اما یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی که هنوز در این اکوسیستم وجود دارد، عدم توانایی انتقال دارایی‌ها و داده‌ها به‌صورت ساده و امن بین بلاکچین‌های مختلف است.
به عنوان مثال، نمی‌توان به‌راحتی دارایی‌های دیجیتال را از شبکه اتریوم به سولانا منتقل کرد. در نتیجه، هر بلاکچین به یک جزیره جداگانه تبدیل شده که در آن نقدینگی و داده‌ها به‌طور مجزا و بدون هم‌پوشانی فعالیت می‌کنند. این موضوع باعث شده است که بسیاری از پروژه‌های دیفای، توکن‌ها و دارایی‌های دیجیتالی نتوانند به‌طور کامل به پتانسیل‌های خود دست یابند.
راه‌حل‌های فعلی برای قابلیت همکاری
- پل‌های بین زنجیره‌ای (Cross-Chain Bridges):
پل‌هایی مانند Wormhole برای انتقال دارایی‌ها بین شبکه‌های مختلف ایجاد شده‌اند. این پل‌ها از قراردادهای هوشمند پیچیده‌ای استفاده می‌کنند که به‌طور موقت دارایی‌ها را در یک شبکه قفل کرده و معادل آن‌ها را در شبکه دیگر ایجاد می‌کنند. با این حال، این روش‌ها با مشکلات امنیتی همراه هستند. به عنوان مثال، هک پل Ronin در سال 2022 نشان داد که این پل‌های متمرکز می‌توانند هدف حملات سایبری قرار بگیرند و دارایی‌های کاربران به خطر بیفتد.
- بلاکچین‌های ویژه همکاری (Interoperable Blockchains):
پروژه‌هایی مانند پولکادات (Polkadot) و کازموس (Cosmos) با هدف ایجاد ارتباط میان بلاکچین‌ها طراحی شده‌اند. پولکادات از یک مدل پاراچین استفاده می‌کند که به بلاکچین‌های مختلف این امکان را می‌دهد که در داخل اکوسیستم پولکادات با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. اما این راه‌حل‌ها نیز محدودیت‌هایی دارند، چراکه قابلیت همکاری آن‌ها تنها به اکوسیستم خودشان محدود است.
- پروتکل‌های همکاری (Interoperability Protocols):
پروتکل‌هایی مانند چین‌لینک (Chainlink) تلاش می‌کنند تا با ارائه اوراکل‌های غیرمتمرکز، داده‌ها و قراردادهای هوشمند را میان بلاکچین‌های مختلف به اشتراک بگذارند. این پروتکل‌ها می‌توانند به بهبود قابلیت همکاری کمک کنند، اما همچنان نیازمند توسعه و بهبودهای بیشتری هستند.
چالش‌های امنیتی در قابلیت همکاری
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های قابلیت همکاری، مسائل امنیتی است. پل‌های زنجیره‌ای و راه‌حل‌های موجود اغلب به دلیل استفاده از قراردادهای هوشمند پیچیده و حضور واسطه‌های متمرکز، در معرض هک‌های بزرگ قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، هک پل Ronin نشان داد که هکرها می‌توانند با نفوذ به کلیدهای خصوصی، میلیون‌ها دلار دارایی را به سرقت ببرند.
بنابراین، برای دستیابی به یک راه‌حل جامع برای قابلیت همکاری، باید امنیت به عنوان اولویت اصلی در نظر گرفته شود. راه‌حل‌های غیرمتمرکز که به حداقل رساندن وابستگی به واسطه‌ها و نقاط متمرکز کمک می‌کنند، می‌توانند در این زمینه مؤثر باشند.
آینده قابلیت همکاری بلاکچین‌ها
یکی از پروژه‌های امیدوارکننده که در حال کار بر روی این چالش است، Kima نام دارد. این پروتکل بدون استفاده از قراردادهای هوشمند و با ایجاد یک لایه تسویه غیرمتمرکز، دارایی‌ها را میان بلاکچین‌های مختلف منتقل می‌کند. Kima در حال حاضر با بسیاری از بلاکچین‌های بزرگ همکاری می‌کند و قصد دارد با به‌کارگیری سیستم‌های مالی سنتی مانند حساب‌های بانکی و کارت‌های اعتباری، انتقال بین ارزهای دیجیتال و فیات را هموار سازد.
در نهایت، برای دستیابی به همکاری واقعی میان بلاکچین‌ها، نیاز به یک استاندارد جهانی و همکاری گسترده میان شبکه‌های مختلف وجود دارد. سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه به همراه تعهد به امنیت و تمرکززدایی، می‌تواند راه را برای آینده‌ای هموارتر و کارآمدتر در دنیای بلاکچین باز کند.
نتیجه‌گیری
قابلیت همکاری بین بلاکچین‌ها یکی از کلیدهای اصلی برای پذیرش گسترده فناوری بلاکچین در آینده است. حل این مشکل می‌تواند باعث ایجاد بازارهای نقدینگی بزرگ‌تر، کاهش وابستگی به صرافی‌های متمرکز و افزایش کارایی در دنیای دیفای و وب 3 شود. با پیشرفت‌های پروژه‌هایی مانند Kima و راه‌حل‌های نوآورانه دیگر، امید است که این چالش در آینده نزدیک برطرف شود.
