استاندارد erc-721 چیست و چه تفاوتی با erc-1155 دارد؟

یکی از داغ‌ترین مباحث چند سال اخیر در بازار کریپتوکارنسی مربوط به موضوع کالکشن های NFT یا توکن‌های غیر قابل تعویض است. نخستین بار شبکه اتریوم استانداردی به نام erc-721 را برای ایجاد NFT خلق نمود که کاربران می‌توانند با استفاده از این قرارداد و استاندارد توکن‌های منحصربه‌فردی را بر روی این شبکه ایجاد نمایند. پس از آن که استاندارد erc-721 توجه بسیاری از کاربران را به سمت خویش جلب نمود، استاندارد دیگری به نام erc-1155 عرضه شد که با کمک این استاندارد نیز کاربران به خلق توکن‌های مثلی و نیمه مثلی اقدام نمودند. شاید به جرئت بتوان گفت که یکی از دغدغه‌های اصلی توسعه‌دهندگان رمزارزها و همچنین Dapps بررسی تفاوت استاندارد erc-721 با erc-1155 است و علت اهمیت آن را می‌توان در نقش آن‌ها در آینده توکن‌های غیرقابل تعویض جستجو کرد و مسلما معامله‌گران NFTها باید اطلاعات جامعی در این ارتباط داشته باشند. با توجه به چنین اهمیتی ما در این مقاله از کریپتوباز قصد داریم در ابتدا به بررسی دقیق و کامل استاندارد erc-721 و همچنین تفاوت آن با erc-1155 بپردازیم؛ پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

آشنایی اجمالی با استاندارد ERC

قبل از آن که به بررسی استاندارد erc-721 و تفاوت آن با erc-1155 بپردازیم، لازم است به معرفی اجمالی استاندارد ERC نگاهی داشته باشیم تا در ادامه بهتر متوجه چنین استانداردهایی شوید. شبکه اتریوم که با شعار رفع محدودیت‌های بیت کوین مورد توجه قرار گرفت، با معرفی مفهوم قراردادهای هوشمند متن بازی که قابلیت توسعه دارند وارد دنیای بلاک چین شد و مطمئنا امروزه یکی از پرکاربردترین قابلیت‌های این شبکه بلاک چینی نیز فراهم کردن امکان ایجاد توکن بر بستر اتریوم است و علت محبوبیت استانداردهای erc-721 و erc-1155 را می‌توان در رشد قابل توجه دنیای NFTها دانست.

استاندارد ERC که مخفف عبارت Ethereum Request for Comments است در واقع یک سند فنی بوده که شامل روش‌ها، نوآوری‌ها، تحقیقات و همچنین ویژگی‌هایی برای یک گروه خاصی از کاربران در شبکه اتریوم است که توکن‌های erc-721 و erc-1155 نیز از این قبیل توکن‌هایی هستند که قوانین خاص و ویژه مربوط به خود را دارند. بخش جالب توجه این استانداردها در این است که افراد شرکت کننده در این اکوسیستم می‌توانند در ارتباط با موضوعات مختلفی من جمله قوانین آن، نظر دهند و اگر چنین تغییراتی به اجماع برسد، قوانین موجود دستخوش تغییر خواهد شد. 

معرفی استاندارد erc-721

استاندارد erc-721 در واقع نوعی توکن استاندارد برای شبکه اتریوم است که تحت قراردادهای هوشمند خلق می‌شود. ایده ایجاد استاندارد erc-721 برای اولین بار از سوی دیتر شرلی مطرح شد که در سال 2017 نیز این توکن ایجاد گردید. کاربرد اصلی استاندارد erc-721 را می‌توان در توسعه بازار رمزارزها جستجو کرد؛ چراکه به وسیله چنین استانداردی ارزش ذاتی آن‌ها قابلیت تعیین دقیق را دارد و شاید به همین علت است که از چنین توکن‌هایی برای تائید اعتبار بهره می‌برند. 

شروع خلق توکن‌های NFT را می‌توان به زمان خلق استاندارد erc-721 گره زد؛ چراکه این استاندارد با معرفی کریپتوکیتز نقش بسیار مهمی را در معرفی NFTها ایفا کرده است. به طور کلی استاندارد erc-721 نوعی مدل و ساختاری بوده که برنامه‌نویسان بایستی از آن پیروی نمایند و با رعایت این استاندارد، کدگذاری‌ها ساده‌تر و قابل استفاده‌تر خواهد شد. 

تاریخچه استاندارد erc-721

در معرفی استاندارد erc-721، پرداختن به تاریخچه آن اجتناب ناپذیر است؛ چراکه با بررسی تاریخچه چنین استانداردی خواهید توانست با دید بازتری مطالب این مقاله را مطالعه نمائید. همان طور که در مطالب بالا به صورت اجمالی گفته شد، دیتر شرلی مشخصات اولیه استاندارد erc-721 را به عنوان یک پیشنهاد اساسی برای بهبود شبکه اتریوم در سپتامبر سال 2017 در زمانی که قیمت اتریوم ETH در محدوده 250$ بود ارائه نمود و در ژوئن سال 2018 به عنوان یک پیشنهاد نهایی پذیرفته شد و تمام اعضای جامعه شبکه اتریوم نسبت به آن به اجماع رسیدند و فوریه سال 2020 را می‌تواند سکوی پرتاب و صعود استاندارد erc-721 در نظر گرفت؛ چراکه دیسنترالند از این استاندارد برای خلق اقلام واقعیت مجازی و نمایش زمین‌ها کمک گرفت و همین مسئله نقش کلیدی در افزایش محبوبیت این استاندارد در میان برنامه نویسان داشت، به گونه‌ای که بازار NFT در سال 2021 توانست به ارزشی در حدود 25 میلیارد دلار دست یابد و با توجه به این که erc-721 اولین استاندارد توکن NFT اتریوم محسوب می‌شود، نمی‌توان به سادگی از کنار نقش آن در دست‌یابی این بازار به چنین ارزشی گذشت.

استاندارد erc-1155

با توجه به این که فناوری بلاک چین و همچنین راه‌حل‌های ارائه شده در این بستر به سرعت در حال توسعه و به‌روزرسانی است، به مرور زمان نقص‌هایی که استاندارد erc-721 داشت نمایان شد و استاندارد erc-1155 نیز با هدف بهبود نقایص و مشکلات استاندارد erc-721 راهکارهای عملی را برای حل چنین مشکلاتی ارائه نمود. 

اگر به طور دقیق بخواهیم در ارتباط با زمان احساس نیاز به خلق چنین استانداردی صحبت کنیم، باید به سال 2019 و پروژه Enjin که در واقع یک پلتفرم ساخت بازی و توکن غیرمثلی (NFT) است، بازگردیم. در واقع نکته قوت این استاندارد را می‌توان در قابلیت آن در تلفیق بهترین ویژگی‌های استاندارد erc-20 و erc-721 و برطرف کردن برخی محدودیت‌های آن‌ها دانست، به عنوان مثال شما در استاندارد erc-721 قادر نخواهید بود که به صورت همزمان چند توکن غیرقابل تعویض را ارسال کنید و لازم است که برای هر ارسال یک تراکنش انجام دهید و مسلما چنین مسئله‌ای موجب افزایش میزان هزینه‌های تحمیلی به صورت کارمزد خواهد شد که این مسئله دقیقا همان چیزی است که پروژه Enjin بر روی آن تمرکز داشت. 

مهم‌ترین ویژگی این استاندارد، این است که برای کاربران این امکان را فراهم می‌سازد تا چندین دارایی دیجیتالی را در قالب یک قرارداد هوشمند ایجاد نمایند و همچنین با تراکنش شبکه و هزینه بسیار کمتر، آن را انتقال دهند. ویژگی دیگر این استاندارد این است که به صورت همزمان از خلق توکن‌های NFT و مثلی در یک قرارداد پشتیبانی می‌نماید.

تفاوت استاندارد erc-721 با استاندارد erc-1155

شاید از مطالب بالا چنین استنباط کنید که تفاوت استاندارد erc-721 با erc-1155 فقط در این باشد که استاندارد erc-721 بر روی توکن‌های غیرمثلی متمرکز است و توکن erc-1155 نیز دارای این ویژگی است که امکان استفاده ترکیبی از توکن‌های مثلی و غیرمثلی را فراهم می‌نماید؛ اما تفاوت این دو استاندارد فقط به این مسئله منحصر نشده و در ادامه با تفاوت‌های این دو استاندارد بیشتر آشنا می‌شویم:

امنیت

یکی از ویژگی‌هایی که استاندارد erc-1155 را از استاندارد erc-721 متمایز می‌سازد، ویژگی‌های امنیتی آن است. مسلما یکی از دغدغه‌ها و مسائل اصلی کاربران کریپتو، ارسال توکن‌ها به آدرسی اشتباه است. یکی از معایب بلاک چین عدم امکان بازگرداندن تراکنشات اشتباه است؛ چراکه تراکنشات در بلاک‌ها ذخیره می‌شوند و در صورت ارسال اشتباه، امکان بازگرداندن آن تحت هیچ شرایطی وجود نخواهد داشت. 

استاندارد erc-721 نیز از چنین ویژگی پیروی کرده است؛ اما erc-1155 با فراهم کردن امکان انتقال ایمن، توانسته است برای انتقال‌های کاربران خویش، امنیت بیشتری را ایجاد نماید. روش کار erc-1155 به این شکل است که تمامی تراکنشات کاربران به هنگام انتقال اعتبارسنجی می‌شود و انتقالات به صورت امن رخ داده و در صورتی که دارایی‌های خود را به آدرس اشتباهی ارسال کرده باشید، امکان باز پس گیری آن وجود خواهد داشت. 

سهولت در استفاده

مسئله دیگر در ارتباط با تفاوت این دو استاندارد، سهولت استفاده در استاندارد erc-1155 است؛ چراکه در استاندارد erc-721 هر تراکنش به یک قرارداد هوشمند نیاز دارد و این در حالی است که در erc-1155 امکان انجام چندین عملیات در یک تراکنش واحد وجود دارد و در این استاندارد یک قرارداد هوشمند به راحتی می‌تواند از تعداد نامحدودی توکن پشتیبانی نماید.

پشتیبانی از توکن‌های SFT

با توجه به گسترش چشمگیر محبوبیت استفاده از NFTها امروزه کاربران این بازار آماده استقبال از توکن‌های نیمه مثلی یا همان SFTها هستند. مسلما توکن‌های غیرمثلی و همچنین توکن‌های مثلی دارای محدودیت‌های مخصوص به خود هستند. شاید این سوال ذهن شما را به خود مشغول سازد که منظور از توکن‌های نیمه مثلی چیست؟ توکن‌های نیمه مثلی در واقع به توکن‌هایی اطلاق می‌شود که در ابتدا به شکل توکن‌های مثلی عمل می‌کنند، اما پس از آن، شکل غیرمثلی به خود می‌گیرند. برای این که راحت‌تر با این مفهوم آشنا شوید به این مثال توجه کنید؛ بلیط تماشای یک تئاتر را در نظر بگیرید که در ابتدا قابلیت تعویض را دارد و در واقع یک توکن مثلی است ولی پس از پایان آن تئاتر، حالت کلکسیونی به خود گرفته و به یک توکن غیرمثلی تبدیل می‌شود. برای ایجاد چنین توکن‌هایی باید از استاندارد erc-1155 استفاده نمایید و این امکان برای اولین بار به وسیله این استاندارد ایجاد شده و بنابراین، استاندارد erc-721 فاقد چنین ویژگی است.

نکته طلایی در تمایز استاندارد erc-721 با erc-1155

ما در این مقاله از کریپتوباز به بررسی مفهوم استاندارد erc-721 با erc-1155 پرداختیم و همان طور که در مطالب بالا مشاهده نمودید، این دو استاندارد هر دو به بلاک چین اتریوم وابسته هستند و به منظور برطرف کردن نیاز کاربران این شبکه به وجود آمده‌اند. تفاوت اصلی این دو را در این نکته می‌توان جستجو کرد که استاندارد erc-1155 با هدف رفع محدودیت‌های استاندارد erc-721 ایجاد شد و با وجود این که این استاندارد اولین استاندارد برای خلق توکن‌های غیرمثلی بود؛ اما این erc-1155 بود که SFTها را به وجود آورد و با وجود آن که دو سال پس از erc-721 یعنی در سال 2019 ایجاد شد، توانست به محبوبیت قابل توجهی در میان کاربران دست یابد. ناگفته نماند که ما در این مقاله تلاش نمودیم تا به تمامی مطالب مفید و مهم در ارتباط با این دو استاندارد اشاره کنیم؛ اما اگر چنانچه در ارتباط با استاندارد erc-721 و همچنین تفاوت آن با استاندارد erc-1155 سوالی دارید که در این مقاله از کریپتوباز به آن اشاره نشده است، می‌توانید سوال خود را در بخش نظرات مطرح کنید تا در اسرع وقت کارشناسان ما در کریپتوباز به سوال شما پاسخ دهند.