
بازار رمزارزها هفتهای پرتلاطم را پشت سر گذاشت. قیمت بیتکوین به پایینترین سطح در ۶ ماه گذشته سقوط کرد و به ۹۴٬۵۹۰ دلار رسید. درحالیکه بخش بزرگی از این سقوط به افت کلی بازارهای فناوری نسبت داده میشود، دادههای آنچین و بازار مشتقات نشان میدهند که تمایل به ریسک در میان معاملهگران حرفهای کاهش یافته است.
درست زمانی که غولهای فناوری با افت دو رقمی روبرو شدند، بیتکوین نیز قربانی احساسات منفی شد؛ اما مسئله تنها به بازار سهام محدود نمیشود. خروج سرمایه از صندوقهای ETF اسپات، نگرانیها درباره رکود اقتصادی و حتی فروش هدفمند از سوی یکی از دارندگان قدیمی بیتکوین از سال ۲۰۱۱، همگی به فشار فروش دامن زدند.
چه عواملی افت قیمت بیتکوین را شدت بخشیدند؟
۱. ضعف در بازار تکنولوژی و تأثیر زنجیرهای بر کریپتو
طی هفته گذشته، شرکتهایی با ارزش بازار بیش از ۲۰ میلیارد دلار مانند CoreWeave، Ubiquiti، و Symbiotic بیش از ۱۵٪ افت قیمت تجربه کردند. جدا از عوامل داخلی بازار کریپتو، ترس از رکود اقتصادی و نگرانی نسبت به آینده هوش مصنوعی نیز در ریزش بیتکوین نقشآفرین بوده است. اظهارات مایکل بری، سرمایهگذار افسانهای، در خصوص دستکاریهای حسابداری شرکتهای AI و افزایش مصنوعی سودآوری آنها، موجب شد تا فشار فروش از بازار سهام به بازار کریپتو نیز منتقل شود.
در همین حال، محمد العریان، مشاور ارشد اقتصادی شرکت Allianz، هشدار داد که خانوارهای کمدرآمد با فشار جدی در تأمین مایحتاج روزمره مواجهاند. وی گفت که خطر رکود اکنون بیش از همیشه به لایههای میانی و پایین جامعه نفوذ کرده و این مسأله میتواند به بحران گستردهتری تبدیل شود.
۲. خروج سرمایه از صندوقهای ETF اسپات
در تنها دو روز، بیش از ۱.۱۵ میلیارد دلار خروج سرمایه از ETFهای بیتکوین رخ داد؛ هرچند این مبلغ کمتر از یک درصد دارایی تحت مدیریت این صندوقها بود، اما اثر روانی قابلتوجهی بر احساسات بازار گذاشت. این نشانهای بود از کاهش اعتماد سرمایهگذاران نهادی به پایداری روند صعودی.

۳. فروش نهنگ قدیمی از سال ۲۰۱۱
یکی از دارندگان بزرگ بیتکوین که از سال ۲۰۱۱ تاکنون دارایی خود را نگه داشته بود، بهطور ناگهانی دست به فروش زد. هرچند این اتفاق بهصورت مقطعی و انفرادی تلقی شده، اما به فضای ترس موجود در بازار دامن زد.
نگاه به بازار مشتقات: دادهها چه میگویند؟
طی هفته اخیر، بیش از ۹۰۰ میلیون دلار موقعیت خرید (Long) در بازار آتی لیکوئید شد که کمتر از ۲٪ از مجموع بازار باز است. این درحالی است که افتی به مراتب شدیدتر در مهرماه (۲۲٪) ناشی از نقدینگی پایینتر اتفاق افتاده بود. بنابراین روند کنونی اگرچه نزولی است، اما هنوز به مرحله بحرانی نرسیده.
نرخ بهره قراردادهای آتی و شاخص تمایل بازار
براساس دادههای laevitas، نرخ سالانه قراردادهای آتی دوماهه بیتکوین همچنان نزدیک به ۴٪ باقی مانده و از سطح خنثی ۵٪ پایینتر است؛ با این حال نسبت به کف ۳٪ هفتههای قبل اندکی بهبود یافته است. این بدان معناست که گرچه تقاضا برای خرید با اهرم هنوز قوی نیست، اما فشار فروش نیز محدود شده است.
آیا معاملهگران حرفهای هنوز خوشبیناند؟
نگاهی به رفتار بازار مشتقه نشان میدهد که علیرغم افت قیمت، نرخ فاندینگ و پریمیوم قراردادهای فیوچرز بیتکوین در محدوده نسبتاً ثابتی باقی مانده است. این به معنای آن است که فروشندگان هنوز بر شدت خود نیافزودهاند و برخی معاملهگران بزرگ در حال خرید در کف هستند.
در صرافی بایننس، نسبت موقعیتهای خرید به فروش معاملهگران برتر افزایش داشته است. این در حالی است که در OKX، نهنگها بخشی از پوزیشنهای لانگ خود را با ضرر بستهاند. همین دادهها نشان میدهند که بازار هنوز در مرحله تصمیمگیری قرار دارد.
جدول تحلیل وضعیت کنونی بازار بیتکوین
| شاخص | مقدار فعلی | تغییر نسبت به هفته قبل | تفسیر |
|---|---|---|---|
| قیمت بیتکوین | ۹۴٬۵۹۰ دلار | -۱۱٪ | کف ششماهه |
| خروج سرمایه ETF | ۱.۱۵ میلیارد دلار | افزایش | سیگنال ضعف اعتماد نهادی |
| نرخ فاندینگ فیوچرز | حدود ۴٪ سالانه | بدون تغییر | عدم قدرتنمایی خرسها |
| نسبت لانگ به شورت (Binance) | افزایش یافته | مثبت | خرید در کف توسط نهنگها |
| دلتای آپشن ۳۰ روزه | حدود ۱۰٪ | تثبیت | سطح ترس پایینتر از ماه قبل |
آیا بازار به کف رسیده یا ریزش ادامه دارد؟
با کاهش ۲۴ درصدی قیمت بیتکوین نسبت به سقف تاریخی خود و حفظ وضعیت نسبتاً پایدار در بازار آپشنها، برخی تحلیلگران بر این باورند که بازار به مرحله اشباع فروش نزدیک شده است. با این حال، تا زمانی که چشمانداز اقتصاد کلان روشن نشود و جریان ورودی به ETFها مجدداً مثبت نشود، احتمال برگشت پایدار قیمت پایین است.
جمعبندی
آنچه در هفته اخیر رخ داد، بیش از آنکه صرفاً نتیجه فروشهای تکنیکال باشد، حاصل ترکیب ترس از رکود اقتصادی، تزلزل در آینده هوش مصنوعی و فشار روانی ناشی از فروشهای بزرگ نهنگها بود. با وجود نشانههایی از خرید کف توسط برخی بازیگران بزرگ، بازگشت پایدار قیمت به سطحهای بالاتر نیازمند بهبود چشمانداز کلان اقتصادی و بازگشت جریان سرمایه نهادی است.