ریپل (Ripple) که با XRP به عنوان ارز دیجیتال اصلی خود شناخته می‌شود، یک شبکه و پروتکل پرداخت جهانی مبتنی بر بلاک‌چین است. این شبکه در سال ۲۰۱۲ توسط گروهی از مهندسان با هدف تسریع و ارزان‌سازی تراکنش‌های بین‌المللی ایجاد شد. برخلاف بسیاری از رمزارزهای دیگر، ریپل هیچ‌گاه ادعای جایگزینی کامل با سیستم‌های سنتی را نکرده و در عوض تمرکز خود را بر همکاری با بانک‌ها و مؤسسات مالی برای بهبود زیرساخت‌های موجود گذاشته است. ارز XRP واسطه اصلی این شبکه است و به عنوان پلی برای تبادل سریع ارزهای فیات در سراسر دنیا عمل می‌کند.
نکته: XRP از ابتدا تماماً عرضه شده است و هیچ استخراج جدیدی برای آن انجام نمی‌شود. به همین دلیل، عرضه کل آن محدود به ۱۰۰ میلیارد واحد است که ۸۰ میلیارد آن در اختیار شرکت ریپل قرار دارد. ریپل برای ثبات عرضه، ۵۵ میلیارد XRP را در قراردادهای قفل (escrow) ذخیره کرده است. این سازوکار به بازار اطمینان می‌دهد که افزایش ناگهانی در عرضه XRP رخ ندهد.
بیشتر بخوانید: افزایش ۸۰ درصدی قیمت ریپل و رکورد ETF جدید در بازار
دفترکل ریپل (XRP Ledger) یک بلاک‌چین متن‌باز و غیرمتمرکز است که برای کاربردهای مالی در مقیاس بزرگ بهینه شده است. در این شبکه بیش از ۱۵۰ نود اعتبارسنج وجود دارد (حدود ۳۵ نود در فهرست پیش‌فرض UNL) و شرکت ریپل تنها یکی از این نودها را اداره می‌کند. هر تغییر مهمی در پروتکل XRP برای اجرا نیاز به رأی مثبت حداقل ۸۰٪ از این نودها دارد که تضمینی برای تداوم توزیع‌شدگی و امنیت شبکه است. مکانیسم اجماع ریپل به جای اثبات کار (PoW) متکی به رأی‌گیری تکراری میان نودهای منتخب است و تراکنش‌ها را در تنها ۳ تا ۵ ثانیه به اجماع می‌رساند. این معماری بدون نیاز به مصرف انرژی زیاد و عملیات ماینینگ، هزینه تراکنش‌ها را بسیار پایین نگه می‌دارد (حدود ۰.۰۰۰۲ دلار). به بیان دیگر، ریپل ۶۱۰۰۰ برابر انرژی کمتری نسبت به بیت‌کوین مصرف می‌کند و می‌تواند بیش از هزار تراکنش در ثانیه را پردازش کند. این ویژگی‌ها باعث شده ریپل به‌عنوان یک گزینه جذاب برای معاملات برون‌مرزی و راه‌حل‌های مالی بزرگ مطرح باشد.
برخلاف برخی تصورها، شبکه ریپل کاملاً عمومی و غیرمتمرکز است و شرکت ریپل کنترل ثانوی و مشترکی همچون بازیگران دیگر در آن دارد. همچنین ریپل پروتکل معروف Interledger (ILP) را توسعه داده که امکان مسیریابی پرداخت میان شبکه‌های مختلف را فراهم می‌کند. این پروتکل که توسط شرکت ریپل و استیفن توماس (CTO سابق ریپل) طراحی شده، به کاربران اجازه می‌دهد پرداخت را با استفاده از هر نوع شبکه‌ای (حتی شبکه‌های غیربلاک‌چینی) انجام دهند. به عنوان مثال، ILP می‌تواند تراکنشی را بین دو بانک با ارزهای مختلف و زیرساخت‌های متفاوت در عرض چند ثانیه انجام دهد.
ریپل به لطف طراحی فنی خود چند ویژگی برجسته دارد که در کمتر رمزارزی مشاهده می‌شود. برخی از این مزایا عبارت‌اند از:
تأیید سریع تراکنش‌ها: زمان نهایی شدن تراکنش‌ها در شبکه ریپل تنها حدود ۳–۵ ثانیه است. این سرعت فوق‌العاده بالاتر از بیت‌کوین (حدود ۵۰۰ ثانیه) و سایر بلاک‌چین‌های قدیمی است.
هزینه تراکنش بسیار پایین: کارمزد انجام تراکنش در ریپل تقریباً ۰.۰۰۰۲ دلار است، فارغ از حجم شبکه. این در حالی است که کارمزد شبکه اتریوم یا بیت‌کوین می‌تواند در هنگام شلوغی به ده‌ها دلار برسد.
مصرف انرژی فوق‌العاده پایین: به دلیل حذف فرآیند ماینینگ، شبکه ریپل ۶۱۰۰۰ برابر بهینه‌تر از بیت‌کوین انرژی مصرف می‌کند. این موضوع آن را برای مؤسسات مالی و نهادهای تنظیم‌گرا بسیار جذاب کرده است.
مقیاس‌پذیری بالا: XRP Ledger قادر است بیش از ۱۵۰۰ تراکنش در ثانیه را پردازش کند. این ظرفیت در مقایسه با ۳ تراکنش بر ثانیه بیت‌کوین و ۱۵ تراکنش بر ثانیه اتریوم، یک تفاوت چشمگیر است.
شرکت Ripple Labs علاوه بر خود توکن XRP، مجموعه‌ای از محصولات مختلف را برای تسهیل پرداخت و تسویه حساب‌های مالی ارائه داده است. مهم‌ترین این محصولات عبارت‌اند از:
xCurrent: سامانه پیام‌رسانی و تأیید پرداخت بین‌بانکی است. بانک‌ها با استفاده از xCurrent می‌توانند تراکنش‌های مرزی را تقریباً در زمان واقعی ردگیری کنند (بدون آنکه لزوماً از XRP استفاده کنند). این سرویس برای هماهنگی تراکنش، تسویه و پیگیری وضعیت پرداخت کاربرد دارد.
On-Demand Liquidity (ODL) (قبلاً xRapid): در این سرویس، از XRP به‌عنوان واسطه انتقال نقدینگی برای تسویه هم‌زمان استفاده می‌شود. به این معنی که یک بانک با خرید XRP در یک بازار و فروش فوری آن در کشور مقصد، جریان نقدینگی بین ارزهای فیات را تأمین می‌کند.
xVia: رابط کاربری (API) استانداردی است که به مؤسسات مالی و سرویس‌دهندگان پرداخت اجازه می‌دهد بدون جزئیات فنی زیاد به شبکه ریپل متصل شوند و تراکنش بفرستند.
RippleNet: شبکه جهانی از شرکت‌ها، بانک‌ها و صرافی‌هایی است که از راه‌حل‌های ریپل استفاده می‌کنند. اعضای RippleNet تراکنش‌های بین‌مرزی را با هزینه کم و زمان سریع انجام می‌دهند.
Interledger (ILP): همان‌طور که اشاره شد، این پروتکل میانجی‌رسان میان شبکه‌های مختلف است و پرداخت‌هایی را که نیاز به عبور از چندین سیستم مالی دارند، تسهیل می‌کند.
هر یک از این محصولات کاربرد خاص خود را در صنعت مالی دارد. به عنوان مثال، RippleNet هم‌اکنون ده‌ها شریک مالی در سراسر جهان دارد که از انتقال سریع و امن وجوه با هزینه پایین بهره می‌برند. از سوی دیگر، XRP در دنیای ترید به عنوان ابزاری برای فرصت‌های آربیتراژ و مدیریت ریسک نقدینگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
یکی از اهداف اصلی ریپل، جذب بانک‌ها و مؤسسات مالی سنتی به‌سوی فناوری بلاک‌چین است. این شبکه توانسته همکاری‌های مهمی با بانک‌ها و شرکت‌های پرداخت بین‌المللی برقرار کند. به عنوان مثال، بانک سَن‌تاندر (Santander) در آمریکا، CIBC کانادا، Kotak Mahindra در هند و Itaú برزیل، از جمله مؤسساتی هستند که ریپل را به‌عنوان راه‌حلی برای بهبود سیستم‌های پرداخت بین‌مرزی انتخاب کرده‌اند.
بانک سانتاندر (Santander) به استفاده از تکنولوژی ریپل در شعب بین‌المللی خود اقدام کرده است.
بانک CIBC در کانادا هم جزو گروهی است که با راهکارهای RippleNet آزمایش و استفاده عملیاتی داشته است.
گروه Kotak Mahindra هند و بانک Itaú Unibanco برزیل نیز از دیگر شرکای ریپل محسوب می‌شوند.
علاوه بر بانک‌ها، شرکت‌های پرداختی مانند TransferGo و Airwallex نیز از خدمات ریپل برای انتقال سریع پول به کشورهای مختلف بهره می‌برند.
این شبکه مشارکتی، با نام RippleNet، تضمین می‌کند انتقالات مالی در میان اعضا با کمترین اصطکاک انجام شود. به عبارت دیگر، هرچه ریپل با بانک‌ها و مؤسسات بیشتری قرارداد ببندد، «اعتبار و پذیرش» فناوری بلاک‌چین در سطح جهانی ارتقا یافته و شبکه بزرگ‌تر و کاراتر می‌شود.
بیشتر بخوانید: پایان دعوای حقوقی ۴ ساله ریپل و SEC؛ واکنش مثبت بازار به XRP
پروندهٔ SEC علیه ریپل که از دسامبر ۲۰۲۰ آغاز شده بود، پس از مجموعه‌ای از فرازونشیب‌ها سرانجام در ۸ اوت ۲۰۲۵ بسته شد. دادگاه پیش‌تر در رأی «مختلط» ماه ژوئیهٔ ۲۰۲۳ اعلام کرده بود که فروش‌های نهادی XRP مصداق اوراق بهادار است، اما فروش‌های برنامه‌ای در صرافی‌ها چنین ماهیتی ندارند؛ در ادامه نیز در اوت ۲۰۲۴ جریمهٔ ۱۲۵ میلیون دلاری و یک دستور منعِ فروشِ نهادی (injunction) علیه ریپل صادر شد. در نیمهٔ ژوئن ۲۰۲۵، ریپل و SEC به‌طور مشترک از دادگاه خواستند این دستور را لغو و جریمه را به ۵۰ میلیون دلار کاهش دهد و ۷۵ میلیون دلارِ باقیمانده به ریپل بازگردانده شود، اما قاضی آنالیزا تورس ۲۶ ژوئن این درخواست را رد کرد و نوشت طرفین نتوانسته‌اند «ظروف استثنایی» برای دستکاری حکم نهایی نشان دهند. نهایتاً در ۸ اوت ۲۰۲۵ هر دو طرف اعلام کردند که فرجام‌خواهی‌های خود را پس می‌گیرند؛ بنابراین همان جریمهٔ ۱۲۵ میلیون دلاری و دستور منعِ فروشِ نهادی برقرار ماند و این دعوا رسماً پایان یافت.
اکنون که تکلیف قضایی روشن شده و حکم‌های اصلی پایدار مانده‌اند، نااطمینانی حقوقی پیرامون XRP به‌مراتب کمتر شده و تمرکز بازار دوباره بر بُعد پذیرش نهادی و مسیر قانون‌گذاری در آمریکا است. SEC در تابستان ۲۰۲۵ راهنمای جدیدی برای ETFهای رمزارزی منتشر کرد و مسیر ساده‌تری برای بررسی صندوق‌های مبتنی بر دارایی‌های دیجیتال ترسیم شد؛ بااین‌حال تا لحظهٔ نگارش، ETF نقدیِ XRP در آمریکا تأیید نشده و بیشتر حرف‌وحدیث‌ها حول چارچوب‌های پیشنهادی و درخواست‌های در جریان می‌چرخد. از سوی دیگر، خود شبکه نیز با کاهش «رزرو پایه» حساب از ۱۰ به ۱ XRP (مصوب دسامبر ۲۰۲۴) ورود کاربران و کسب‌وکارها را ارزان‌تر کرده است؛ عاملی که به رشد استفادهٔ واقعی از XRPL کمک می‌کند. در جبههٔ بازار، XRP در ژوئیهٔ ۲۰۲۵ تا حوالی اوج تاریخی تازه نزدیک ۳٫۶۱ دلار جهش کرد و نشان داد که در صورت شکل‌گیری موج‌های خبریِ مثبت (ازجمله شفافیت مقرراتی و گمانه‌زنی‌ها دربارهٔ ابزارهای قابل معامله در بورس)، کشش صعودی قابل‌توجهی دارد—هرچند همان‌قدر هم نوسان‌پذیر باقی می‌ماند. جمع‌بندی منصفانه این است: اگرچه بسته‌شدن پروندهٔ SEC ریسک نهادی را کم کرده، مسیر قیمت همچنان بیش از هر چیز تابع چرخهٔ کلی کریپتو، جریان نقدینگیِ نهادی و پیشرفت‌های فنی/محصولیِ اکوسیستم خواهد بود.
ریپل (XRP) با ترکیبی از فناوری منحصربه‌فرد، پشتیبانی از بانک‌ها و تحولات حقوقی، یکی از جذاب‌ترین پروژه‌های حوزه بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال محسوب می‌شود. دفترکل توزیع‌شده و کم‌مصرف آن، محصولات متنوع برای تسویه تراکنش‌های مالی و همکاری‌های استراتژیک با مؤسسات مالی، موقعیتی منحصربه‌فرد برای ریپل ایجاد کرده است. با حل شدن موانع حقوقی و گسترش بیشتر پذیرش صنعتی، تقاضا برای XRP می‌تواند به‌شدت رشد کند؛ تا جایی که برخی تحلیل‌ها احتمال افزایش بیش از چند برابری قیمت طی چند سال آینده را مطرح می‌کنند. اما سرمایه‌گذاران باید واقع‌بین باشند و ریسک‌های بازار را مد نظر قرار دهند. در نهایت، فارغ از پیش‌بینی قیمت، ریپل و XRP داستانی طولانی از نوآوری در پرداخت‌های جهانی دارند و هر خبر تازه‌ای در این زمینه می‌تواند مسیر آینده را تغییر دهد.