ویتالیک بوترین، بنیان‌گذار اتریوم، در یک موضع‌گیری کم‌سابقه نسبت به روند جدید رأی‌گیری مبتنی بر توکن در شبکه زی کش ابراز نگرانی کرده است. او در پلتفرم X اعلام کرده که این رویکرد نه‌تنها ضعیف و آسیب‌پذیر است، بلکه حتی ممکن است نسبت به وضعیت فعلی این بلاک‌چین نیز نتایج مخرب‌تری داشته باشد.
دلیل نگرانی بوترین چیست؟
بوترین معتقد است اگر اجازه داده شود دارندگان عادی توکن‌ها تصمیمات حیاتی شبکه را تعیین کنند، به‌مرور زمان "حریم خصوصی که یکی از اصول اصلی زی کش است، قربانی خواهد شد". از نگاه او، این مدل می‌تواند به دستکاری ساختار حاکمیتی منجر شود؛ به‌خصوص اگر مالکان بزرگ توکن‌ها قدرت زیادی در تصمیم‌گیری‌ها به‌دست آورند.
مدل رأی‌گیری توکنی در بلاک‌چین‌ها؛ مزیت یا تهدید؟
رأی‌گیری مبتنی بر توکن یا Token Voting به سازوکاری گفته می‌شود که در آن دارندگان هر چه بیشتر توکن، قدرت رأی بیشتری در تصمیمات شبکه دارند. این مدل با هدف افزایش مشارکت کاربران و تمرکززدایی توسعه داده شده، اما منتقدان بر این باورند که چنین سیستمی عملاً می‌تواند تمرکز قدرت را افزایش دهد.
پیامدهای احتمالی برای پروژه‌هایی مانند زی کش
اگر چنین مدلی بدون محدودیت در زی کش اجرا شود، پروژه‌ای که در گذشته به‌عنوان یکی از مدافعان حریم خصوصی در بلاک‌چین شناخته می‌شد، ممکن است در آینده به سمت شفافیت اجباری و تضعیف حریم کاربران پیش برود. این تغییرات می‌تواند با فلسفه اولیه زی کش در تضاد کامل باشد.
تحلیل مقایسه دیدگاه بوترین در برابر واقعیت‌های حاکمیتی
| موضوع | دیدگاه ویتالیک بوترین | وضعیت کنونی زی کش |
|---|---|---|
| قدرت رأی‌گیری | نباید صرفاً بر اساس تعداد توکن باشد | در حال گذار به رأی‌گیری توکنی |
| حریم خصوصی | باید در اولویت باشد | احتمال تضعیف در صورت اجرای Token Voting |
| تمرکز قدرت | خطرناک در دست نهنگ‌ها | ریسک تسلط سرمایه‌گذاران بزرگ |
| مدل پیشنهادی | ترکیبی از حاکمیت اجتماعی و کارشناسی | هنوز در حال بررسی ساختار جدید |
زی کش در آستانه یک تغییر ساختاری بزرگ
این اولین بار نیست که زی کش با تغییرات اساسی در مدل حکمرانی روبه‌رو می‌شود. از زمان راه‌اندازی، این پروژه تلاش کرده بین ناشناس‌سازی تراکنش‌ها و جلب نظر نهادهای رسمی تعادلی برقرار کند. اما اکنون، فشار بازار و رقابت با پروژه‌های جدیدتر، مدیران این شبکه را به سمت یک مدل تصمیم‌گیری جدید سوق داده است.
اما هشدار بوترین می‌تواند این فرآیند را با تردیدهایی جدی مواجه کند؛ چراکه وقتی یکی از متفکران اصلی دنیای بلاک‌چین چنین هشدار صریحی را اعلام می‌کند، نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
آیا آینده زی کش در خطر است؟
نگرانی‌های بوترین بیش از آنکه نقدی بر زی کش باشد، هشداری عمومی به کل فضای کریپتو است. او معتقد است اگر پروژه‌ها بدون در نظر گرفتن عواقب بلندمدت مدل‌های حاکمیتی توکنی حرکت کنند، نه‌تنها اصول بنیادین نظیر عدم تمرکز یا حریم خصوصی از بین می‌رود، بلکه اعتماد جامعه به بلاک‌چین نیز دچار تزلزل می‌شود.
جمع‌بندی
اظهارات ویتالیک بوترین درباره رأی‌گیری توکنی در زی کش فقط یک نظر شخصی نیست، بلکه بازتابی از نگرانی عمیق در سطح حاکمیت بلاک‌چین‌هاست. اگرچه مدل Token Voting در ظاهر ابزاری برای مشارکت دموکراتیک کاربران است، اما بدون درک دقیق از پیامدهای آن، می‌تواند به ابزاری برای تمرکز و تهدید حریم خصوصی بدل شود.
اکنون زمان آن رسیده که توسعه‌دهندگان و جامعه کاربران زی کش با دقت بیشتری به این هشدار گوش دهند و پیش از اجرای مدل جدید، به‌دنبال راه‌حل‌هایی متوازن‌تر و امن‌تر باشند.
