در میانه‌ی فروپاشی امپراتوری FTX، حالا دعوایی در دل دادگاه‌های آمریکا شعله‌ور شده که پای یکی دیگر از غول‌های دنیای رمزارز را وسط کشیده است. چانگ‌پنگ ژائو (CZ)، مدیرعامل سابق بایننس، خواستار رد کامل شکایت میلیاردی صرافی ورشکسته FTX شده؛ شکایتی که او را متهم به نقش داشتن در انتقالی مشکوک و میلیاردی کرده است.
در این دعوا، شرکت FTX ادعا می‌کند بایننس در سال ۲۰۲۱ حدود ۱.۸ میلیارد دلار رمزارز به‌صورت غیرقانونی دریافت کرده تا سهم خود را از این شرکت پس بگیرد. اما ژائو با قدرت پاسخ داده: «این یک ترفند بی‌منطق برای انداختن تقصیرها گردن من است.»
چه چیزی پشت این ارقام میلیاردی است؟
در سال ۲۰۲۱، FTX تصمیم گرفت سهام خریداری‌شده توسط بایننس را بازخرید کند. این بازخرید ارزشی حدود ۱.۸ میلیارد دلار داشت و قرار بود با ارزهای دیجیتال صورت گیرد؛ یعنی BUSD (توکن پایدار بایننس) و FTT (توکن اختصاصی FTX). اما حالا که FTX به‌دلیل رسوایی مالی عظیمی سقوط کرده، تیم حقوقی این شرکت تلاش دارد این بازخرید را "انتقال کلاهبردارانه" بنامد و پول را پس بگیرد.
پاسخ ژائو: چرا من باید تقاص اشتباه دیگران را پس بدهم؟
ژائو با صراحت تمام در برابر دادگاه ایستاده و مدعی است که این شکایت از نظر حقوقی بی‌پایه است. او در دفاعیه خود چنین گفته:
«تمام بخش‌های مهم این معامله بیرون از آمریکا انجام شده‌اند؛ شرکت‌های بایننس در ایرلند، جزایر کیمن و جزایر ویرجین بریتانیا ثبت شده‌اند. حتی شرکت طرف قرارداد از سمت FTX، یعنی Alameda Ltd، در BVI بود. بنابراین، قوانین آمریکا اصلاً نباید در این ماجرا اعمال شوند.»
ژائو همچنین تأکید می‌کند که او فقط یک "طرف اسمی" در این معامله بوده و هیچ‌وقت صاحب واقعی آن رمزارزها نبوده است. از نظر حقوقی، این نکته بسیار کلیدی است؛ چون تعیین می‌کند چه کسی مسئول اصلی در یک انتقال مالی است.
از دوبی تا جزایر ویرجین؛ جغرافیای پشت پرده
نکته‌ی مهم و جالب در دفاعیات ژائو، تأکید بر ماهیت بین‌المللی این قرارداد است. از نگاه او:
-
بایننس‌هایی که در معامله نقش داشته‌اند در ایرلند، جزایر کیمن و جزایر ویرجین بریتانیا مستقر بودند.
-
شرکت وابسته به FTX، یعنی Alameda Ltd نیز در جزایر ویرجین ثبت شده بود.
-
رمزارزهای مورد استفاده هم شامل توکن FTT و استیبل‌کوین BUSD بودند، نه ارزهای فیات تحت نظارت آمریکا.
به همین خاطر، ژائو معتقد است قوانین آمریکایی در این پرونده صلاحیت اجرایی ندارند و شکایت FTX اساس حقوقی ندارد.
آیا ژائو باعث سقوط FTX شد؟ داستان توییت معروف
در نوامبر ۲۰۲۲، درست بعد از آن‌که رسانه‌ی CoinDesk افشا کرد که ترازنامه‌ی FTX بیشتر متکی بر توکن FTT است، ژائو در پلتفرم X (توییتر سابق) اعلام کرد بایننس قصد دارد تمام FTTهای خود را بفروشد. این خبر مانند کبریتی در انبار باروت بود؛ برداشت‌های گسترده شروع شد و در عرض چند روز، FTX سقوط کرد.
اما ژائو می‌گوید مشکل از او نبود، بلکه مشکل از ساختار کلاهبردارانه FTX بود:
«حتی اگر توییت من زمان فروپاشی را جلو انداخته باشد، FTX به هر حال دیر یا زود سقوط می‌کرد. شرکت‌هایی که با پول مردم کلاهبرداری می‌کنند، حق ادامه‌ی حیات ندارند.»
جدول مقایسه روایت دو طرف از معامله‌ی ۱.۸ میلیارد دلاری
| موضوع | ادعای FTX | پاسخ ژائو / بایننس |
|---|---|---|
| نوع معامله | بازخرید سهام بایننس از FTX | همان معامله، اما خارج از خاک آمریکا |
| میزان انتقال | حدود ۱.۸ میلیارد دلار | پذیرفته‌شده، اما رمزارز و خارج از سیستم بانکی |
| محل انجام | آمریکا (به‌زعم FTX) | جزایر BVI، کیمن، ایرلند |
| دارایی استفاده‌شده | وجوه مشتریان FTX | BUSD و FTT، بدون اثبات مالکیت مستقیم ژائو |
| نقش ژائو | دریافت‌کننده نهایی و مؤثر | صرفاً طرف صوری (Nominal Counterparty) |
نتیجه‌گیری
با درنظر گرفتن همه‌ی جوانب، به‌نظر می‌رسد که تیم حقوقی FTX تلاش می‌کند مقصرانی خارج از مجموعه‌ی خود را برای فجایع رخ‌داده پیدا کند. اما ژائو با تکیه بر استدلال‌های جغرافیایی، ساختاری و قانونی، می‌خواهد خودش را از این باتلاق بیرون بکشد. اگرچه ژائو هم در گذشته بی‌خطا نبوده، اما در این پرونده، تلاش دارد خود را نه به‌عنوان متهم، بلکه به‌عنوان ناظر یک فروپاشی معرفی کند.
