تیم xAI به رهبری ایلان ماسک به‌تازگی از برنامه‌های توسعه‌ای تازه‌ای برای مدل هوش مصنوعی گروک (Grok) پرده برداشته است. در جریان یک لایو استریم در شبکه اجتماعی X، این کارآفرین جنجالی از هدف‌های بلندپروازانه‌ای سخن گفت که بسیاری را هیجان‌زده اما در عین حال محتاط کرده است. ماسک مدعی شد نسخه جدید این چت‌بات می‌تواند به کشف قوانین جدید فیزیک کمک کند و حتی تا سال آینده فناوری‌های نوینی تولید کند که در زندگی واقعی کاربردی باشند. آیا این وعده‌ها صرفاً تبلیغاتی‌اند یا ما در آستانه انقلابی واقعی در علم هستیم؟
گروک چیست و چرا این‌قدر بحث‌برانگیز شده است؟
گروک - Grok نام چت‌بات و مدل زبانی شرکت xAI است که ایلان ماسک بنیان‌گذارش است. Grok ابتدا به‌عنوان ابزاری برای پاسخگویی و تحلیل اطلاعات راه‌اندازی شد، اما حالا هدفی بسیار بزرگ‌تر دارد: تعامل فعال با دنیای واقعی و آزمون تئوری‌های علمی در عمل. اگر بخواهیم ساده‌تر بگوییم، ماسک ادعا کرده این سیستم نه‌تنها قادر است متن‌ها را تحلیل کند، بلکه به‌زودی می‌تواند با کمک ربات Optimus تسلا در محیط واقعی تحقیق و آزمایش انجام دهد. این همان نقطه‌ای است که هوش مصنوعی از یک موتور تولید محتوا، به یک دانشمند دیجیتال تبدیل می‌شود.
Grok 4 و مسیر ارتقا به Grok 7: چه چیزی تغییر می‌کند؟
طبق اعلام رسمی xAI، Grok 4 نسخه‌ای بود که بر پایه ششمین مدل پایه شرکت توسعه پیدا کرد. اما تیم توسعه می‌گوید نسخه هفتم یا همان Grok 7 اکنون در مرحله آموزش نهایی است و طی چند هفته آینده عرضه خواهد شد.
نکته مهم اینجاست که تمرکز اصلی در Grok 7 بر بهبود توانایی‌های بینایی و درک بصری خواهد بود. این یعنی مدل دیگر محدود به متن نخواهد بود و می‌تواند تصاویر و حتی دنیای واقعی را بهتر بفهمد. به‌گفته ماسک، این موضوع امکان تعامل Grok با ربات Optimus تسلا را فراهم می‌کند.
Grok در ماشین‌های تسلا: هوش مصنوعی در جاده
شاید عجیب باشد اما ایلان ماسک وعده داده است که Grok طی چند روز آینده در خودروهای تسلا فعال خواهد شد. فرض کنید هوش مصنوعی‌ای که می‌تواند تئوری‌های فیزیک را تحلیل کند، در همان حال اطلاعات مسیر و ترافیک را برای راننده فراهم کند یا حتی با مسافران گفتگو نماید. این ادغام برای نخستین بار امکانی را فراهم می‌کند تا هوش مصنوعی در محیط واقعی، اعتبار تئوری‌های خود را بسنجد. این همان رویکردی است که ماسک آن را یک انقلاب در شیوه یادگیری ماشین می‌داند.
آیا Grok می‌تواند فیزیک جدید کشف کند؟
این سوالی است که باعث شده بسیاری از دانشمندان و علاقه‌مندان به فناوری، هم هیجان‌زده و هم مردد باشند. ایلان ماسک در جریان یک لایو استریم صریح گفت:
«این امکان وجود دارد که Grok تا سال آینده فیزیک جدیدی کشف کند. ظرف دو سال، تقریباً مطمئنم که به این مرحله خواهیم رسید.»
اگر این ادعا محقق شود، نخستین بار در تاریخ است که یک مدل زبانی هوش مصنوعی وارد فرآیند کشف علمی می‌شود. البته باید درنظر داشت که ماسک سابقه بیان وعده‌های بلندپروازانه دارد، اما حتی اگر بخشی از این پروژه عملی شود، نقطه عطفی در پیشرفت بشر محسوب می‌شود.
جدول مقایسه ویژگی‌های Grok 4 و Grok 7 (بر اساس اطلاعات فعلی)
| ویژگی | Grok 4 (فعلی) | Grok 7 (درحال توسعه) |
|---|---|---|
| مدل پایه | ششمین مدل بنیادین xAI | هفتمین مدل بنیادین xAI |
| توانایی بینایی | بسیار محدود | بهبود چشمگیر در درک و پردازش تصویر |
| تعامل با جهان واقعی | ندارد | یکپارچه با ربات Optimus و خودروهای Tesla |
| هدف اصلی | پاسخگویی متنی، چت‌بات | آزمایش فرضیات، تعامل فیزیکی، مدل‌سازی علمی |
| زمان عرضه | منتشرشده | طی چند هفته آینده |
هوش مصنوعی و اقتصاد چندمیلیون‌برابری
شاید یکی از جسورانه‌ترین بخش‌های صحبت‌های ماسک، اشاره به افزایش چندمیلیون‌برابری اقتصاد جهانی با پیشرفت هوش مصنوعی باشد. او در لایو گفته بود:
«هوش مصنوعی ما را تا مرز رسیدن به تمدن سطح یک مقیاس کارداشف خواهد برد... اگر بشر خود را نابود نکند.»
برای کسانی که با مقیاس کارداشف آشنا نیستند: این مقیاس میزان پیشرفت تمدن را براساس انرژی مصرفی می‌سنجد. سطح یک یعنی بشر بتواند تمام انرژی سیاره زمین را کنترل کند؛ سطح دو کنترل انرژی خورشید و سطح سه انرژی کل کهکشان. ماسک معتقد است AI می‌تواند ما را به آستانه سطح یک برساند، یعنی یک تمدن سیاره‌ای.
سرمایه‌گذاری‌ها و همکاری‌های کلان
توسعه Grok بدون سرمایه‌گذاری‌های هنگفت غیرممکن بود. تنها در ماه گذشته، xAI موفق شد ۱۰ میلیارد دلار سرمایه جدید جذب کند و قراردادی به ارزش ۳۰۰ میلیون دلار برای ادغام Grok با پیام‌رسان تلگرام امضا نماید. این بودجه کلان، به تیم xAI آزادی عمل می‌دهد تا روی پروژه‌های بی‌سابقه مثل Grok 7 و مدل‌های برنامه‌نویسی هوش مصنوعی متمرکز شود؛ مدلی که طبق ادعای آنها «سریع و باهوش» است و در هفته‌های آتی عرضه خواهد شد.
