در ۷ اوت ۲۰۲۵، OpenAI از GPT‑5 رونمایی کرد؛ مدلی که نه‌تنها سریع‌تر و دقیق‌تر از نسل‌های پیشین است، بلکه با «تفکر در لحظه» به شکل هوشمندانه تصمیم می‌گیرد چه زمانی پاسخ کوتاه بدهد و چه زمانی عمیق فکر کند تا جواب کارشناسانه ارائه شود. GPT‑5 اکنون مدل پیش‌فرض در ChatGPT است و به‌تدریج برای همه کاربران در حال عرضه است؛ مشترکان Plus و Pro سهمیه بالاتری دارند و نسخه GPT‑5 Pro برای مسائل پیچیده در دسترس مشترکان Pro قرار می‌گیرد.
بیشتربخوانید: مدل جدید چت جی‌پی‌تی o3 با درک تصویر منتشر شد
GPT‑5 چیست و چه تغییری نسبت به نسخه‌های قبلی دارد؟
اگر بخواهیم ساده بگوییم، GPT‑5 یک سیستم یکپارچه است: یک مدل سریع برای اکثر پرسش‌ها، یک مدل «تفکری» برای مسائل سخت، و یک مسیریاب بلادرنگ که بسته به موضوع گفتگو، پیچیدگی، نیاز به ابزارها و قصد صریح کاربر تصمیم می‌گیرد کدام را به‌کار بگیرد. وقتی به سقف مصرف می‌رسید، نسخه‌های کوچک‌تر وارد عمل می‌شوند تا تجربه‌تان قطع نشود. این معماری باعث می‌شود مدل هم کاربردی‌تر باشد و هم پایدارتر.
معماری یکپارچه؛ از پاسخ فوری تا تفکر عمیق
در پشت صحنه، خانواده GPT‑5 شامل شاخه‌های gpt‑5‑main (سریع) و gpt‑5‑thinking (استدلالی) است؛ در API نیز دسترسی مستقیم به نسخه‌های reasoning و حتی گونه‌های mini و nano فراهم شده است. در ChatGPT می‌توانید صراحتاً بگویید «به‌دقت درباره‌اش فکر کن» تا مسیر thinking فعال شود؛ نسخه gpt‑5‑thinking‑pro هم با محاسبات موازی زمان اجرا، عمق استدلال بیشتری ارائه می‌کند. جمع‌بندی این طراحی: پاسخ هوشمند زمانی که سرعت کافی است، و تفکر عمیق وقتی دقت شرط اول است.
کاربردهای کلیدی: نوشتن، کدنویسی و سلامت
جذابیت GPT‑5 در استفاده روزمره نمایان می‌شود. مدل، در عین کاهش خطا و بهبود تبعیت از دستور، سه کار اصلی کاربران را ارتقا داده است.
کدنویسی؛ از فرانت‌اند زیبا تا دیباگ مخازن بزرگ
تولید صفحات وب واکنش‌گرا با سلیقه بصری بهتر، درک فواصل و تایپوگرافی، و دیباگ مخازن حجیم اکنون طبیعی‌تر انجام می‌شود. در آزمون‌های واقعی نیز اعداد حرف می‌زنند: SWE‑bench Verified: ۷۴٫۹٪ و Aider Polyglot: ۸۸٪؛ به‌علاوه گزارش شده که در مقایسه با o3، برای دستیابی به همان کیفیت، توکن خروجی و تعداد فراخوانی ابزار کمتری لازم است.
نوشتن خلاق و حرفه‌ای؛ از ریتم تا عمق
در متن‌پردازی، GPT‑5 بهتر از قبل ابهام‌های ساختاری را مدیریت می‌کند؛ از نگه‌داشتن وزن در شعر بی‌قافیه تا تنظیم لحن گزارش سازمانی. مقایسه نمونه‌متن‌ها نشان می‌دهد پایان‌بندی‌ها قوی‌تر و تصویرسازی‌ها زنده‌تر شده‌اند؛ چیزی که برای نویسندگان و تیم‌های محتوا به‌معنای ویرایش کمتر و خروجی سنجیده‌تر است.
سلامت؛ همراه فکرکننده، نه جایگزین پزشک
مدل در HealthBench و سناریوهای واقع‌گرای سلامت عملکرد بالاتری نسبت به نسل‌های قبلی نشان داده و مانند یک همراه فکری فعال کار می‌کند: نشانه‌های نگران‌کننده را پرچم می‌کند، سؤال‌های تکمیلی می‌پرسد و پاسخ‌ها را با بافت محلی و سطح دانش کاربر تطبیق می‌دهد. البته GPT‑5 جای پزشک را نمی‌گیرد؛ نقش آن کمک به فهم نتایج، طرح سؤال درست و سنجش گزینه‌هاست.
بنچمارک‌ها و ارزیابی‌ها؛ اعداد چه می‌گویند؟
در طیف وسیعی از معیارها، GPT‑5 رکوردهای جدید ثبت کرده است. در AIME 2025 بدون ابزار به ۹۴٫۶٪ رسیده، در MMMU به ۸۴٫۲٪، و در HealthBench Hard به ۴۶٫۲٪. نسخه GPT‑5 Pro روی GPQA Diamond بدون ابزار ۸۸٫۴٪ کسب کرده است. ترجمه این اعداد برای کاربر عادی یعنی پاسخ‌های دقیق‌تر در ریاضیات، کدنویسی و فهم چندرسانه‌ای و کاهش حس «حدس زدن» در موارد دشوار.
جدول خلاصه بنچمارک‌ها و مقایسه
| حوزه | معیار | امتیاز GPT‑5 | نکته تکمیلی |
|---|---|---|---|
| ریاضی رقابتی | AIME 2025 (بدون ابزار) | ۹۴٫۶٪ | جهش نسبت به نسل‌های پیشین |
| کدنویسی | SWE‑bench Verified | ۷۴٫۹٪ | حل مسائل واقعی مهندسی نرم‌افزار |
| کدنویسی (ویرایش کد) | Aider Polyglot | ۸۸٪ | کاهش خطا در ویرایش چندزبانه |
| چندرسانه‌ای | MMMU | ۸۴٫۲٪ | فهم تصویری/ویدیویی قوی‌تر |
| سلامت | HealthBench Hard | ۴۶٫۲٪ | پاسخ‌های دقیق‌تر در موقعیت‌های سخت |
| علوم پیشرفته | GPQA (GPT‑5 Pro، بدون ابزار) | ۸۸٫۴٪ | اوج عملکرد در نسخه Pro |
ایمنی و واقع‌گرایی؛ کاهش خطا، صداقت بیشتر و آموزش Safe‑Completion
OpenAI می‌گوید پاسخ‌های GPT‑5 با وب‌گردی فعال روی نمونه‌های ناشناسِ ترافیک واقعی حدود ۴۵٪ کمتر از GPT‑4o خطای factual دارند و در حالت تفکری، نسبت به o3 حدود ۸۰٪ خطای کمتر ثبت شده است. افزون بر این، رویکرد تازه Safe‑Completion به‌جای «رد یا قبول» دودویی، خروجی را حول ایمنیِ پاسخ آموزش می‌دهد تا در موضوعات دوکاربردی، کمکِ مجاز و مفید ارائه شود؛ نمونه مقایسه‌ای مواد آتش‌بازی به‌روشنی این تفاوت را نشان می‌دهد.
کاهش «تملق» و رفتارهای فریبنده؛ داده‌ها چه می‌گویند؟
در آزمایش‌های داخلی، GPT‑5 هنگام فقدان تصویر در بنچمارک CharXiv فقط ۹٪ پاسخ‌های «بااعتماد اما غلط» داشت، درحالی‌که o3 به ۸۶٫۷٪ می‌رسید. بر پایه پایش ترافیک واقعی، نرخ «رفتار فریبنده» از ۴٫۸٪ در o3 به ۲٫۱٪ در GPT‑5 Thinking کاهش یافته است. معنای عملی این نتایج برای کاربر: اعتراف صادقانه‌تر به ناتوانی به‌جای ادعای انجام کاری که ممکن نیست.
GPT‑5 Pro چیست و چه زمانی به کارتان می‌آید؟
وقتی پروژه‌تان چندمرحله‌ای، حساس یا بسیار دشوار است، نسخه GPT‑5 Pro با زمان تفکر بلندتر و محاسبات موازی در زمان اجرا، خروجی جامع‌تر و دقیق‌تر می‌دهد. در بررسی بیش از هزار درخواست واقعیِ ارزشمند اقتصادی، کارشناسان بیرونی در ۶۷٫۸٪ مواقع GPT‑5 Pro را ترجیح داده‌اند و خطاهای بزرگ آن ۲۲٪ کمتر بوده است.
دسترسی و قیمت؛ چه کسانی همین حالا می‌توانند از GPT‑5 استفاده کنند؟
GPT‑5 پیش‌فرض ChatGPT برای کاربران واردشده است و توزیع آن برای Plus، Pro، Team و Free آغاز شده؛ Enterprise و Edu از هفته آینده دسترسی خواهند گرفت. توسعه‌دهندگان هم‌اکنون می‌توانند در API از GPT‑5 استفاده کنند و در Codex CLI با حساب ChatGPT وارد شوند. در API سه اندازه gpt‑5، gpt‑5‑mini و gpt‑5‑nano ارائه شده و قیمت‌گذاری اعلام‌شده به‌ترتیب ۱٫۲۵ دلار به‌ازای هر یک‌میلیون توکن ورودی و ۱۰ دلار برای خروجی (برای mini و nano نیز ارزان‌تر) است. نتیجه عملی: از نمونه‌سازی سریع تا استقرار سازمانی، مسیر ورود کم‌هزینه‌تر و منعطف‌تر شده است.
جدول دسترسی و قیمت (نسخه کاربری و توسعه‌دهنده)
| بستر | وضعیت دسترسی | نکات |
|---|---|---|
| ChatGPT (Free/Plus/Pro/Team) | GPT‑5 پیش‌فرض؛ سهمیه بالاتر برای Plus و Pro | Pro به GPT‑5 Pro هم دسترسی دارد |
| Enterprise/Edu | آغاز دسترسی از هفته بعدِ رونمایی | یکپارچه با تجربه جدید ChatGPT |
| API (Responses/Chat Completions) | در دسترس در سه اندازه gpt‑5 / mini / nano | Codex CLI پیش‌فرض GPT‑5 است |
| قیمت API | ورودی: $1.25/1M؛ خروجی: $10/1M | mini و nano ارزان‌تر اعلام شده‌اند |
| منابع: پست معرفی، پست کسب‌وکار و پست مخصوص توسعه‌دهندگان OpenAI. |
اثر بر کسب‌وکار و «دوران جدید کار»
OpenAI می‌گوید سازمان‌هایی مانند بانک‌ها، خرده‌فروشان و پلتفرم‌های نرم‌افزاری از هم‌اکنون GPT‑5 را وارد گردش‌کار کرده‌اند؛ هم‌زمان نزدیک به ۷۰۰ میلیون نفر هر هفته از ChatGPT استفاده می‌کنند و ۵ میلیون کاربر پولی در محصولات کسب‌وکاری فعال‌اند. ترجمه مستقیم این روند برای شرکت شما: بهره‌وری بالاتر، تصمیم‌گیری سریع‌تر و اجرای خودکار کارهای چندابزاره با هزینه کمتر نسبت به قبل.
چند سناریوی ملموس برای همه مخاطبان
یک فروشگاه کوچک آنلاین می‌تواند با GPT‑5 توضیحات محصول را طوری بازنویسی کند که هم سئو محور باشد و هم انسانی؛ مدل، کلمات کلیدی را طبیعی در متن می‌نشاند و در عین حال لحن برند را نگه می‌دارد. یک تیم فنی می‌تواند ریسک باگ‌های پنهان در ریپوهای قدیمی را با دیباگ استدلالی کاهش دهد و در فرانت‌اند، UI مرتب و خوانا با تایپوگرافی بهتر بسازد. در سلامت، یک کاربر عادی می‌تواند نتایج آزمایش را به زبان ساده بفهمد و پرسش‌های دقیق برای پزشک آماده کند، بی‌آن‌که مدل نقش پزشک را بگیرد.
چرا این خبر برای دیسکاور گوگل مهم است؟
این معرفی هم ارزش خبری دارد و هم اثر مستقیم بر تجربه کاربران. عنوان و زیرعنوان‌ها واضح‌اند، نکات کلیدی بولد شده‌اند، و جدول‌ها مسیر اسکن سریع را برای خوانندگان فراهم می‌کنند؛ محتوای حاضر به‌جای تکرار، جزئیات عملی و تاریخ دقیق می‌دهد تا الگوریتم‌های دیسکاور موضوع را بی‌درنگ تشخیص دهند.
نتیجه گیری
GPT‑5 یک گامِ رو به جلو در کاربردپذیری، دقت و ایمنی است. معماری یکپارچه‌اش بین پاسخ سریع و تفکر عمیق تعادل برقرار می‌کند، در آزمون‌ها رکورد می‌زند، و با Safe‑Completion خروجی‌های امن‌تری می‌دهد. برای کاربران عادی یعنی پاسخ‌های مفیدتر و واقع‌گراتر؛ برای تیم‌های حرفه‌ای یعنی اتوماسیون چندابزاره با هزینه کمتر و کنترل بیشتر. اگر می‌خواهید از رقبای‌تان عقب نمانید، زمان آن رسیده که استراتژی محتوایی، کدنویسی و بهره‌وری خود را با GPT‑5 به‌روزرسانی کنید.
