در سال ۲۰۲۱، دنیای فناوری و هنر دیجیتال با پدیدهای به نام NFT (توکن های غیرقابل تعویض) انفجاری را تجربه کرد. در همان سال، اثر هنری دیجیتال Beeple به قیمت شگفتانگیز ۶۹٫۳ میلیون دلار در حراجی کریستی فروخته شد. اما امروز، در سال ۲۰۲۵، شرایط بازار به شکل قابل توجهی تغییر کرده است. اگر تصور میکردید این روند ادامهدار است، دادهها چیز دیگری میگویند.
بازار NFT در ۲۰۲۵: پایان یک رؤیا یا شروعی تازه؟
در آغاز سال ۲۰۲۵، معاملات NFT سقوطی شدید را تجربه کرد. بر اساس آمارها:
-
فروش فصل اول ۲۰۲۵ با کاهش ۶۳ درصدی نسبت به سال قبل، تنها ۱.۵ میلیارد دلار بوده است.
-
در ماه مارس، کاهش فروش تا ۷۶ درصد هم رسید؛ از ۱.۶ میلیارد دلار به ۳۷۳ میلیون دلار.
-
نوامبر ۲۰۲۵ بدترین ماه بازار بود؛ تنها ۳۲۰ میلیون دلار فروش، یعنی نصف ماه اکتبر.
در شرایطی که بسیاری از مجموعهها با افت شدید ارزش مواجه شدند، برخی دیگر هنوز نفس میکشند اگرچه با نگاهی جدید.
چرا پادجی پنگوئنها (Pudgy Penguins) هنوز فروخته میشوند؟
یکی از مثالهای مقاومت در برابر رکود، مجموعهی Pudgy Penguins است. با ثبت فروش ۷۲ میلیون دلاری در فصل اول، آنها رشد ۱۳ درصدی نسبت به سال قبل داشتهاند. این موفقیت احتمالاً ناشی از انتقال برند به دنیای فیزیکی است: پنگوئنهایی که زمانی فقط تصویر بودند، حالا به شکل اسباببازی در قفسههای فروشگاهها قرار دارند. در واقع، برندهایی مانند Pudgy Penguins نشان دادهاند که رمز بقا در بازار NFT امروز، وابسته به کاربرد واقعی و تجربهی ملموس است، نه فقط تصاویر گرانقیمت دیجیتال.
تغییر رویکرد برندهای بزرگ: دیگر قیمت مهم نیست، فرهنگ مهم است
در اقدامی معنادار، شرکت Yuga Labs مالکیت معنوی پروژهی معروف CryptoPunks را به یک بنیاد غیرانتفاعی سپرد تا با دیدی فرهنگی و بلندمدت اداره شود. قیمت پایهی این NFTها از ۱۲۵ اتریوم در سال ۲۰۲۱ به ۲۶.۹۹ اتریوم کاهش یافته است — حدود ۷۸ درصد افت. با این حال، همچنان CryptoPunks پادشاه PFPها (تصاویر نمایهای) باقی ماندهاند.
در تصویر بزرگتر، میتوان گفت که تمرکز بازار از "قیمتسازی" به سمت "هویتسازی" و "ماندگاری فرهنگی" حرکت کرده است.
جدول مقایسهای وضعیت بازار NFT
| شاخص | اوج (۲۰۲۱-۲۰۲۲) | ۲۰۲۵ |
|---|---|---|
| فروش فصلی (Q1) | ۴.۱ میلیارد دلار | ۱.۵ میلیارد دلار |
| فروش ماهانه (مارس) | ۱.۶ میلیارد دلار | ۳۷۳ میلیون دلار |
| ارزش بازار کلی | ۱۶.۸ میلیارد دلار | ۲.۵۶ میلیارد دلار |
| قیمت پایه CryptoPunks | ۱۲۵ ETH | ۲۶.۹۹ ETH |
| فروش Pudgy Penguins (Q1) | - | ۷۲ میلیون دلار (۱۳٪ رشد) |
NFTها فقط برای هنر نیستند؛ ورود به کاربردهای واقعی
با کاهش تب و تاب NFTهای نمایهای، توجه بازار به کاربردهای عملیتر این تکنولوژی معطوف شده است. اکنون، مفاهیمی مانند توکنسازی داراییهای واقعی (RWA Tokenization)، بلیتهای مبتنی بر بلاکچین، و کالاهای فیزیکی دیجیتالیشده، جای "اثر هنری میلیون دلاری" را گرفتهاند.
نمونهای از کاربرد واقعی: بلیت جام جهانی ۲۰۲۶
فیفا برای جلوگیری از افزایش قیمتهای ثانویه، از NFTهای رزرو بلیت استفاده میکند. این توکنها، به خریداران حق اولویت برای خرید بلیت با قیمت واقعی را میدهند بدون تضمین ورود. برای دیدارهایی مانند آرژانتین، فرانسه یا برزیل، قیمت این NFTها ۹۹۹ دلار بود و تماماً به فروش رفتند.
تجارت کارتهای کلکسیونی با طعم بلاکچین
پلتفرمهایی مانند Courtyard.io، با اتصال کارتهای واقعی پوکمون به NFTها، مدل ترکیبی جذابی ارائه دادهاند. کارتها در خزانههای امن نگهداری میشوند، امکان خرید و فروش دارند و حتی بستههای رمزالود هم عرضه شده است.
در یک ماه اخیر:
-
بیش از ۲۳۰,۰۰۰ تراکنش
-
فروش تقریبی ۱۲.۷ میلیون دلار
مدیرعامل این شرکت، نیکولا لو ژوئن، تأکید دارد: «ارزش کار ما در NFT بودن نیست، بلکه در تجربهای است که ارائه میدهیم.»
نتیجهگیری
اگرچه تیترهای خبری دیگر از فروشهای میلیاردی NFT نمیگویند، اما این حوزه به مرحلهای جدید پا گذاشته است — مرحلهای که بلوغ، کاربردپذیری و هویت فرهنگی محور اصلی هستند. بازار همچنان در حال پالایش است و کسانی که فقط به دنبال سود کوتاهمدت بودند، حالا جایشان را به سازندگان بلندپرواز دادهاند.
ما پیشنهاد سرمایهگذاری نمیدهیم؛ اما اگر به NFTها با دیدی فراتر از هیجان کوتاهمدت نگاه میکنید، اکنون زمان خوبی برای رصد دقیق پروژههای کاربردی و پایدار است.
