در حالی‌که کره جنوبی تا همین چند ماه پیش به‌عنوان یکی از پیشگامان توسعه ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) شناخته می‌شد، خبر تازه‌ای که از سئول مخابره شد، بسیاری را شگفت‌زده کرد. بانک مرکزی این کشور اعلام کرده که ادامه آزمایش‌های میدانی خود را به تعویق می‌اندازد. اما دلیل این تصمیم چه بود؟ چرا بانک‌های بزرگ ترجیح دادند به‌جای حمایت از پروژه ملی، به فکر انتشار استیبل‌کوین‌های خصوصی بیفتند؟
رئیس‌جمهور تازه و وعده‌های کریپتویی که معادلات را تغییر داد
اگر به عقب برگردیم، در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری کره جنوبی، لی جائه-میونگ با وعده‌هایی جسورانه درباره دنیای رمزارزها و استیبل‌کوین‌ها وارد کارزار شد. او معتقد بود که کشورش باید پیشگام در حوزه دارایی‌های دیجیتال باشد و دست بانک‌ها و کسب‌وکارها را برای صدور توکن‌های باثبات باز بگذارد. این سیاست جدید، به‌سرعت حمایت بخشی از فعالان اقتصادی را جلب کرد.
در چنین فضایی، طبیعی بود که نگاه بانک‌ها به پروژه پرهزینه و مبهم CBDC تغییر کند. به‌خصوص وقتی دولت اعلام کرد که صدور استیبل‌کوین با پشتوانه وون کره‌ای به‌عنوان یک مسیر رسمی و قانونی در دستور کار قرار خواهد گرفت، بانک‌ها به این نتیجه رسیدند که شاید وقت بازنگری در اولویت‌های خود رسیده باشد.
چرا بانک‌ها از ادامه آزمایش CBDC منصرف شدند؟
دومین فاز آزمایش‌های CBDC قرار بود در نیمه دوم امسال با حضور هفت بانک بزرگ کره جنوبی آغاز شود. اما به‌گفته یک مقام ارشد بانکی، هزینه‌های سنگین این پروژه باعث شد بسیاری از مدیران مالی به این نتیجه برسند که ادامه همکاری مقرون‌به‌صرفه نیست.
مشکل اصلی از جایی شروع شد که بانک مرکزی نتوانست برنامه روشنی برای تجاری‌سازی این ارز دیجیتال ارائه کند. یعنی بانک‌ها می‌دیدند باید میلیون‌ها دلار برای آزمایشی هزینه کنند که مشخص نیست در نهایت چه سود اقتصادی و اعتباری نصیب‌شان خواهد شد.
از سوی دیگر، همان‌طور که یکی از مدیران بانکی به خبرگزاری یونهاپ گفته، بانک‌ها به دنبال راهی مطمئن برای کسب درآمد پایدار از رمزارزها هستند و استیبل‌کوین‌های خصوصی را گزینه‌ای با توجیه اقتصادی بیشتر می‌دانند. چرا؟ چون برخلاف CBDC که به‌شدت زیر سایه دولت و مقررات بانک مرکزی قرار می‌گیرد، استیبل‌کوین‌ها می‌توانند مدل‌های درآمدی انعطاف‌پذیرتری داشته باشند و کارمزد تراکنش و خدمات جانبی بیشتری تولید کنند.
تجربه فاز اول آزمایش؛ چه اتفاقی افتاد؟
نخستین مرحله از آزمایش CBDC کره جنوبی بین آوریل تا ژوئن امسال برگزار شد. در این فاز، حدود ۱۰۰ هزار کاربر و تعدادی از فروشگاه‌های بزرگ ازجمله شعب 7-Eleven امکان پرداخت با ارز دیجیتال بانک مرکزی را تجربه کردند.
در این آزمایش، تراکنش‌های خرید روزمره، پرداخت قبوض و حتی انتقال پول بین کاربران انجام شد. اما همان زمان هم برخی کارشناسان معتقد بودند که اکوسیستم پذیرش CBDC در بخش خصوصی چندان آماده نیست و نیاز به سرمایه‌گذاری گسترده‌تری دارد.
استیبل‌کوین‌ها چه مزیتی برای بانک‌ها دارند؟
با توجه به مسیر تازه‌ای که کره جنوبی پیش گرفته، بسیاری از بانک‌های بزرگ مثل KB Kookmin، Shinhan، Woori و NongHyup تصمیم گرفته‌اند پروژه مشترکی برای انتشار یک استیبل‌کوین با پشتوانه وون کره‌ای کلید بزنند. این تصمیم چند دلیل مهم دارد:
-
مسیر قانونی روشن‌تر: برخلاف CBDC که هنوز وضعیت اجرایی و حقوقی مشخصی ندارد، دولت به‌طور شفاف اعلام کرده قصد دارد انتشار استیبل‌کوین را قانونمند کند.
-
هزینه کمتر: بانک‌ها برای صدور استیبل‌کوین نیازمند زیرساخت فنی و مالی ساده‌تری هستند و بخش زیادی از فرآیند را می‌توانند به‌صورت خصوصی مدیریت کنند.
-
جذابیت برای کاربران: استیبل‌کوین‌ها به دلیل حفظ ارزش ثابت، بین مردم محبوب‌تر شده‌اند. کاربران عادی راحت‌تر به چنین توکن‌هایی اعتماد می‌کنند.
-
فرصت‌های تجاری متنوع: بانک‌ها می‌توانند روی کارمزد تراکنش‌ها و خدمات جانبی (مثل کیف‌پول دیجیتال) مدل درآمدی مستقلی طراحی کنند.
بیشتربخوانید : نقشه بزرگ لی جائه‌میونگ برای رمزارزها در کره‌جنوبی
جدول مقایسه‌ای: CBDC در برابر استیبل‌کوین
برای درک بهتر تفاوت این دو مسیر، جدول زیر را ببینید:
| ویژگی | CBDC کره جنوبی | استیبل‌کوین بانکی |
|---|---|---|
| پشتوانه | بانک مرکزی کره جنوبی | ذخایر نقدی بانک‌های خصوصی |
| وضعیت قانونی | هنوز در فاز آزمایشی و بدون قانون مشخص | در حال قانون‌گذاری شفاف با حمایت دولت |
| هزینه توسعه | بسیار بالا و نیازمند زیرساخت دولتی | کمتر و وابسته به امکانات بانک |
| جذابیت برای کاربران | متوسط، نیاز به آشنایی بیشتر | بالا، به دلیل حفظ ارزش ثابت |
| سودآوری برای بانک‌ها | محدود و وابسته به تصمیم دولت | انعطاف‌پذیر و قابل تجاری‌سازی |
واکنش بازار مالی کره جنوبی به این خبر چه بود؟
انتشار خبر تعلیق آزمایش CBDC، واکنش‌های متفاوتی را در بازار سهام و فین‌تک کره جنوبی رقم زد.
سهام شرکت‌هایی مثل KakaoPay Corp که در حوزه پرداخت‌های موبایلی فعالیت می‌کنند، حدود ۷ درصد افت کرد. این نشان می‌دهد برخی سرمایه‌گذاران از آینده نامعلوم CBDC نگران شده‌اند. از سوی دیگر، ارزش سهام گروه‌های بانکی بزرگ مثل Shinhan و KB Financial افزایش یافت، زیرا بازار گمانه‌زنی کرد که پروژه استیبل‌کوین برای بانک‌ها فرصت تازه‌ای ایجاد خواهد کرد.
آینده پروژه ارز دیجیتال بانک مرکزی چه می‌شود؟
بر اساس گزارش یونهاپ، بانک مرکزی فعلاً تصمیم گرفته مرحله دوم آزمایش‌ها را به سال آینده موکول کند و حتی تعداد بانک‌های مشارکت‌کننده را کاهش دهد. این یعنی پروژه CBDC در کره جنوبی وارد دوره‌ای از بلاتکلیفی شده که شاید در نهایت باعث عقب‌ماندن این کشور از رقبایی مثل چین شود.
با این حال، مقامات رسمی تأکید دارند که این تعلیق به‌معنای توقف کامل پروژه نیست و در صورت مشخص‌شدن سیاست‌های جدید دولت، فاز بعدی به‌سرعت آغاز خواهد شد.
نتیجه گیری
تعلیق آزمایش CBDC کره جنوبی در کنار شتاب بانک‌ها برای ورود به حوزه استیبل‌کوین نشان می‌دهد بازار دارایی‌های دیجیتال این کشور وارد دوران تازه‌ای شده است. بانکی که روزگاری فقط به فکر حساب پس‌انداز سنتی بود، حالا خود را برای انتشار توکن‌های خصوصی آماده می‌کند.
