شبکه اتریوم همیشه به نوآوری‌هایش معروف بوده و این بار نیز ویتالیک بوترین بنیان‌گذار اتریوم، در یک پیشنهاد تازه با نام EIP-7983 از یک محدودیت مشخص برای میزان گس مصرفی در تراکنش‌ها رونمایی کرده است. طبق این طرح، سقف گس در هر تراکنش به میزان 16.77 میلیون واحد محدود می‌شود تا امنیت شبکه و عملکرد آن افزایش یابد. اما این محدودیت دقیقاً چگونه می‌تواند به نفع کاربران و توسعه‌دهندگان باشد؟ با ما همراه باشید تا این پیشنهاد را به زبان ساده بررسی کنیم.
محدودیت 16.77 میلیون گس چه تغییری ایجاد می‌کند؟
تا پیش از این، هر تراکنش در اتریوم می‌توانست تمام ظرفیت گس موجود در یک بلاک را مصرف کند. این موضوع باعث می‌شد خطر حملات DoS (انکار سرویس) افزایش یافته و عملکرد شبکه به‌شدت غیرقابل پیش‌بینی شود. اما با اعمال این محدودیت جدید، هر تراکنش حداکثر تا سقف 16.77 میلیون گس می‌تواند استفاده کند؛ به‌عبارت دیگر، هیچ تراکنشی نمی‌تواند به‌تنهایی یک بلاک کامل را در اختیار بگیرد.
تصور کنید در یک اتوبان که ماشین‌ها به‌راحتی حرکت می‌کنند، ناگهان یک کامیون بزرگ کل عرض مسیر را اشغال کند. طبیعی است که ترافیک سنگینی ایجاد خواهد شد. این محدودیت مانند این است که از ورود چنین کامیون بزرگی جلوگیری کنیم تا بقیه وسایل نقلیه نیز به راحتی تردد کنند.
چرا عدد 16.77 میلیون برای محدودیت گس انتخاب شده است؟
عدد 16.77 میلیون (2²⁴) اتفاقی نیست؛ بلکه با بررسی‌های دقیق و برای حفظ تعادل بین کارایی و پیچیدگی انتخاب شده است. این عدد به‌اندازه‌ای بزرگ است که بیشتر نیازهای فعلی پروژه‌های دیفای (DeFi) و قراردادهای هوشمند پیشرفته را پوشش می‌دهد، اما به‌اندازه‌ای کوچک است که از ایجاد مشکلات امنیتی جلوگیری کند. این به آن معناست که تقریباً تمام تراکنش‌های فعلی بدون مشکل زیر این سقف قرار می‌گیرند و کاربران عادی حتی متوجه این تغییر نخواهند شد.
بهبود سازگاری با ماشین‌های مجازی دانش صفر (zkVM)
یکی از مهم‌ترین مزایای این محدودیت، افزایش سازگاری اتریوم با ماشین‌های مجازی دانش صفر یا zkVM است. این ماشین‌ها برای پردازش داده‌ها به تراکنش‌های کوچک و قابل مدیریت نیاز دارند. با این سقف جدید، تراکنش‌های بزرگ‌تر باید به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم شوند که این امر باعث می‌شود فرآیند پردازش داده‌ها ساده‌تر، سریع‌تر و ایمن‌تر انجام شود.
مقایسه قبل و بعد از اعمال محدودیت گس
برای درک بهتر این تغییر، جدول زیر را مشاهده کنید:
| ویژگی | قبل از EIP-7983 | بعد از EIP-7983 |
|---|---|---|
| امنیت شبکه | خطر بالای حملات DoS | کاهش چشمگیر حملات DoS |
| قابلیت پیش‌بینی هزینه‌ها | غیرقابل پیش‌بینی | کاملاً قابل پیش‌بینی |
| سازگاری با zkVM | تراکنش‌های سنگین و سخت در پردازش | تراکنش‌های سبک و سازگار با zkVM |
| تأثیر بر کاربران عادی | امکان ایجاد اختلال در شبکه | کمترین تأثیر و روان‌تر شدن تجربه کاربری |
آیا این تغییر همه را راضی می‌کند؟
طبیعتاً هر تغییر بزرگ در سطح پروتکل با انتقاد هم روبه‌رو می‌شود. برخی توسعه‌دهندگان ممکن است بگویند این سقف، خلاقیت آن‌ها را محدود می‌کند یا نیاز به طراحی مجدد قراردادهای پیچیده دارد. اما تیم اتریوم پاسخ داده که اکثر کاربردهای فعلی کاملاً زیر این سقف قرار دارند و تغییر زیادی لازم نیست. به‌علاوه، امنیت و پایداری شبکه اولویت بالاتری دارد.
جمع‌بندی
پیشنهاد EIP-7983 شاید در ظاهر یک تغییر ساده‌ی عددی باشد، اما در عمل گامی هوشمندانه برای امنیت، پایداری و آینده‌ی مقیاس‌پذیر اتریوم به شمار می‌آید. با محدود کردن گس تراکنش‌ها، اتریوم می‌تواند در برابر حملات مقاوم‌تر شود، هزینه‌ها را پیش‌بینی‌پذیرتر کند و راه را برای فناوری‌های پیشرفته مثل zkVM باز کند.
