مهم‌ترین اتفاقات دنیای ان اف تی در سالی که گذشت!

بازار قیمت کالکشن NFTها پس از آن که در سال 2021 به شهرت و معروفیت قابل توجهی دست یافت، در سالی که گذشت (سال 2022) وضعیت کاملا متفاوتی را پشت سر گذاشت. اندیکاتور مومنتوم (Momentum)، در ماه‌های ابتدایی سال (قبل از سقوط) به همراه قیمت کریپتو رشد خوبی را تجربه کرد ولی در نهایت به بسیاری از جنون‌های سوداگرانه پایان داد؛ اما سالی که گذشت تجربیات خوبی را نیز به دنیای کریپتوکارنسی و به ویژه توکن‌های غیرقابل معاوضه افزود و به عنوان مثال، حال ما شاهد استفاده گسترده از آثار هنری NFT در ساخت برندها و پروژه‌های متنوع هستیم؛ اما طبیعتا در کنار چنین رشدی، شاهد اختلافاتی بر سر ماهیت حق امتیاز خالق NFT و همچنین ادغام IP ایجاد شده برای یک جهان غیرمتمرکز نیز بوده‌ایم! و مسلما در میانه وضعیت آشفته بازار، همچنان نقاط روشن و جاده‌های پیشرفتی بزرگ در پیش روی دنیای NFT قرار دارند. کارشناسان ما در مجموعه کریپتوباز، تمامی تحولات رخ داده در دنیای NFT را در طول سال گذشته به طور کامل پوشش داده‌اند؛ اما اگر قبلا دنبال کننده چنین اخباری نبودید، حال می‌توانید خلاصه‌ای از مهم‌ترین اتفاقات دنیای ان اف تی در سالی که گذشت را در این مقاله از کریپتوباز مطالعه نمایید؛ پس با ما همراه باشید.

برند Bud Light، عینک نمادین Nouns را به مسابقات Super Bowl می‌آورد!

در سالی که گذشت، غالب برندها به دنیای NFT سرازیر شدند؛ اما بازی Bud Light برای Super Bowl واقعا شبیه هیچ بازی دیگری نبود! پروژه اتریومی Nouns (که در حال ساخت IP منبع باز از طریق جامعه DAO است) به برند محبوب آبجو، یکی از با ارزش‌ترین توکن‌های غیرقابل معاوضه خویش را اعطا کرد و در مقابل، Bud Light نیز عینک‌های Noun را در جعبه تبلیغاتی خویش در Super Bowl قرار داد. به بیان دیگر، Bud Light با کمک Vayner3، مشاور Web3 گری واینرچوک، عینک‌های Noun را بر روی قوطی‌ها قرار داد و این امکان را برای دارندگان NFTهای خود فراهم نمود تا از طریق آن در Nouns DAO رای دهند. اتحاد موجود در بازی Super Bowl در واقع نشانگر این پتانسیل بود که برندهای بزرگ در جهت پذیرش Web3 با یکدیگر همکاری می‌کنند.

رکوردشکنی میزان فروش مجموعه کریپتوپانک

هرچند که بازار NFT، در اوایل سال 2022 همچنان درحال رشد بود؛ اما با این وجود ما شاهد هیچ فروشی مشابه در سطح حراج بیپل با رکورد 69 میلیون دلاری در مارس 2021 نبودیم ولی با این وجود، فروش یک توکن غیرقابل معاوضه در فوریه سال 2022 با ارزشی نزدیک به 24 میلیون دلار، ذهن بسیاری از علاقه‌مندان به دنیای NFT را برانگیخت!

دیپاک تاپلیال (Deepak Thapliyal)، بنیان‌گذار و مدیرعامل شرکت Chain که به توسعه‌دهندگان خدمات Web3 به منظور ساخت برنامه‌های مبتنی بر بلاک چین ارائه می‌کند، پانک را با قیمتی در حدود 8 هزار اتر خریداری نمود که این کار او، رکورد قبلی پروژه PFP اتریوم را دو برابر کرد. در ماه نوامبر او در توئیتی اعلام کرد که پس از ورشکستگی و فروپاشی صرافی بزرگ FTX و تاثیر آن بر روی شرکت Chain، قصد فروش این NFT را دارد؛ اما تاپلیال در نهایت از این تصمیم خود منصرف شد و تصمیم گرفت که همچنان آن را نگه دارد.

بازی کریپتویی Pixelmon به طور روشنی در ورطه اشتباه گرفتار شده!

بازار NFT همچنان تا چند ماه به رشد خود ادامه داد و به معرفی پروژه‌های کریپتویی مختلفی اقدام می‌کرد به طوری که در فوریه یک سیگنال قدرتمند از جنون سوداگرانه به چشم می‌خورد! در واقع پس از آن که کلکسیونرها حدودا 70 میلیون دلار به منظور خرید هیولاهای توکن شده در Pixelmon (یک بازی که در ظاهر چیزی بیشتر از یک توکن NFT پوکمون غیررسمی به نظر می‌رسید) هزینه کردند، آثار هنری این بازی منتشر شدند که حقیقتا تجربه بسیار بدی بود!

این هیولاهای جعبه‌ای شکل و غیرمرتبط پوکمون هیچ شباهتی به هنر مفهومی Pixelmon نداشتند و بیشتر القا کننده این مفهوم بودند که خالقان این NFTها، آن‌ها را از روی تنبلی فقط سر هم کرده‌اند! این مسئله به قدری حاد بود که بنیان‌گذار این پروژه نیز مجبور به اعتراف این نکته شد که چنین عرضه‌ای یک «اشتباه هولناک» بود. در حال حاضر نیز این NFTها با وجود انتشار هنرهای جدید درون برنامه‌ای با کسری ناچیز از قیمت مینت مورد معامله قرار می‌گیرند و تیم جدید این پروژه تلاش می‌کنند تا یک بازی جدید متناسب با آن ایجاد نمایند.

تیم BAYC، مجموعه CryptoPunks را خریداری می‌کند!

یوگا لبز، خالق مجموعه NFT میمون‌های کسل (Bored Ape Yacht Club)، در ماه مارس جنجال بسیار زیادی را در دنیای NFT ایجاد کرد و اعلام نمود که IP تاثیرگذار مجموعه CryptoPunks از Lavra Labs را به همراه IP آواتار متاورس محور Meebits به دست آورده است. این حرکت در واقع کنترل دو پروژه NFT بزرگ جهان را در یک محل متمرکز نمود و به دنبال نارضایتی برخی از صاحبان پانک‌ها در ارتباط با نحوه مدیریت پروژه به وسیله Larva به وجود آمد.

در ماه‌های اخیر، یوگا لبز امکانات مختلفی نظیر حقوق تجاری سازی IP (همچون آن چه که در Bored Ape وجود داشت) را به صاحبان کریپتوپانک‌ها و میبیت‌ها اعطا کرده است و این در حالی است که همچنان تلاش‌های خود را برای ایجاد میراث پانک‌ها در دنیای هنر ادامه می‌دهد. یوگا همچنین پس از انجام چنین کارهایی اعلام کرد که حدودا با جمع‌آوری 450 میلیون دلار، ارزش این شرکت به 4 میلیارد دلار رسیده است.

پول رایگان برای میمون‌ها!

تیم توسعه‌دهنده مجموعه Bored Ape Yacht Club، در ماه مارس از خبر راه‌اندازی ApeCoin که یک توکن مبتنی بر اتریوم ساخته شده برای برنامه‌های متاورسی است، پرده برداشت و به این شکل به توسعه این مجموعه محبوب NFT کمک کرد. با در دسترس بودن Claim برای یک توکن، صاحبان Bored Apes و Mutant Apes، دارندگان NFT پول نقدر دریافت می‌کنند و این افراد می‌توانند در روز اول، توکن‌هایی با ارزش تقریبی 80 هزار دلار به دست آورند. یوگا لبز در یک تئاتر غیرمتمرکز ظاهری چنین اظهار داشت که همچنان این توکن را ایجاد نکرده است، هرچند که این استارت‌آپ و بنیان‌گذاران آن، زمانی که همه چیز تمام شود، نزدیک به یک چهارم کل عرضه را به پایان خواهند رساند. قیمت ApeCoin از زمان اوج خود (در بحبوحه زمستان سخت کریپتو) تاکنون حدودا 85 درصد ارزش خود را از دست داده‌اند؛ اما دارندگان NFT در این راه‌اندازی جدید، امتیازات قابل توجهی را کسب کردند.

هک شدن اکسی اینفینیتی

اکسی اینفینیتی (Axie Infinity)، بزرگ‌ترین پروژه NFT سال 2021، سال 2022 را مشکلات مختلفی شروع کرد. در واقع اکوسیستم رایگان بازی‌های مبارزه با هیولا با مشکلاتی مواجه شد و همین مسئله قیمت توکن‌های NFT را به شدت پایین آورد. و احتمالا با شنیدن خبر هکی که در اواخر ماه مارس اتفاق افتاد یاد ضرب‌المثل گل بود به سبزه نیز آراسته شد خواهید افتاد که کاملا مطلب بجا و درستی است! چراکه در جریان این هک حدودا 622 میلیون دلار ارز دیجیتال از زنجیره جانبی اتریوم بازی به سرقت رفت. این هک شبکه Ronin به دلیل عدم تمرکز کافی بود و در واقع این امکان را برای مهاجمان فراهم می‌کرد تا تراکنش‌های جعلی خود را از طریق پل آن به اتریوم ارسال نمایند.

دولت ایالات متحده آمریکا، گروه بدنام لازاروس کره شمالی را عامل این حمله اعلام کرد. اسکای ماویس (Sky Mavis)، توسعه دهنده اکسی اینفینیتی، در جریان این اتفاق حدودا 150 میلیون دلار سرمایه تازه را به منظور کمک به بازپرداخت کامل کاربران آسیب دیده از این حمله هکری، جمع‌آوری کرد و تاکنون نیز حدودا 10 درصد از وجوه دزدیده شده با کمک صرافی‌ها از هکرها پس گرفته شده است.

پرواز کالکشن کریپتویی Moonbirds

در حالی که بازار NFT همچنان روزهای خوب خود را می‌گذراند، یک بازیگر جدید در ماه آوریل این مسئله را به به شکل کاملا واضحی برای کاربران دنیای کریپتوکارنسی روشن ساخت که همچنان امکان ایجاد موج‌های جدی در این دنیا وجود دارد. پروف (یک استارت‌آپ Web3 که به وسیله کارآفرین فناوری و VC Kevin Rose تاسیس شد) در اواخر سال 2021، مجوزهای دسترسی NFT را به یک جامعه کلکسیونری انحصاری ارائه کرد و سپس در آوریل با مجموعه اتریومی Moonbirds NFT خود یک پروژه PFP عظیم را کاهش داد.
تنها در دو روز اول، مجموعه Moonbirds توانست حدودا 280 میلیون دلار از حجم معاملات اولیه و ثانویه را به خود اختصاص دهد و سپس با جذب سرمایه از سوی الکسیس اوهانیان، بنیان‌گذار Reddit، چشم‌انداز رویایی خویش برای جامعه Web3 را ایجاد نماید. هرچند که پروف در ماه آگوست با باز کردن حقوق تجاری سازی IP برای Moonbirds، جنجال‌های بسیار زیادی را در دنیای NFT به پا کرد؛ اما همچنان یکی از شلوغ‌ترین استارت‌آپ‌های Web3 به شمار می‌آید.

عرضه انفجاری Otherside

یوگا لبز به زودی با راه‌اندازی قراردادهای زمین مجازی برای بازی‌های متاورسی آینده خویش، مجددا در جایگاه اول Moonbirds قرار خواهد گرفت. باتوجه به با ارزش بودن توکن‌های غیرقابل معاوضه میمون‌های کسل، جنجال‌های بسیاری در اطراف پروژه Otherside به وجود آمده و همین جنجال‌ها نیز مجددا موجب افزایش قیمت توکن‌های غیرمثلی Ape گردید. این دراپ حدودا بیش از 900 میلیون دلار فروش اولیه و ثانویه را در چند روز اول به دست آورد و رکورد معاملاتی در بازار OpenSea را به خود اختصاص داد. هرچند که یوگا لبز به دلیل طراحی مینت ضعیف آن و همچنین افزایش هزینه‌های گاز اتریوم، به طور گسترده مورد انتقاد قرار گرفت.

فرو ریختن حباب دنیای NFT

راه‌اندازی Otherside، آخرین دراپ واقعا عظیم سال بود؛ چراکه در بحبوحه سقوط گسترده ارزش کریپتوها و آشفتگی‌های کلان به وجود آمده در وضعیت بازار، بازار NFT بلافاصله تحت تاثیر این رویدادها قرار گرفته و سقوط کرد. به طوری که حجم معاملات به شکل افراطی کاهش پیدا کرده است و بررسی داده‌های ماه نوامبر و ژانویه نشان‌گر این واقعیت است که حدودا با کاهش ماهانه 88 درصدی مواجه هستیم و تعداد توکن‌های NFT فروخته شده نیز به شدت کاهش پیدا کرده است.
جالب است بدانید که قیمت مجموعه‌های برتر NFT نیز تحت تاثیر چنین شرایطی سقوط کرده و حداقل قیمت درخواستی برای توکن Bored Ape از 429 هزار دلار در اواخر ماه آوریل به کمتر از 60 هزار دلار در ماه نوامبر رسیده است. البته ناگفته نماند که بازار NFT همچنان بیش از نیم میلیارد دلار از حجم معاملات در ماه را به خود اختصاص داده و پروژه‌های محبوب NFT گهگاهی فروش‌هایی دارند؛ اما آن همهمه اولیه موجود در این بازار از بین رفته است. در ادامه به بررسی برخی از رویدادهای تلخ دنیای NFT در سال 2022 می‌پردازیم:

اعلام ممنوعیت استفاده از NFT از سوی Minecraft

برخی از گیمرهای سنتی به صورت کاملا صریح در برابر NFTها جبهه‌گیری کرده‌ و با آن مخالف هستند و ظاهرا این اخلاق آن‌ها به توسعه‌دهندگان بزرگی همچون Mojang، Minecraft و شرکت مادر مایکروسافت نیز سرایت کرده است. در ماه جولای بود که شرکت‌ها اعلام کردند که قصد دارند NFTهای موجود در سرورهای Minecraft که به وسیله طرفداران خود اداره می‌شوند و همچنین پروژه‌های مشتق شده از این دارایی‌ها را ممنوع اعلام نمایند.
این اقدام سبب شد تا طرفداران Polygon NFT Worlds که قصد ایجاد یک سرور در Minecraft داشتند با چالش‌های اساسی مواجه شوند. چنین مسئله‌ای سبب شد تا در نهایت NFT Worlds تصمیم بگیرد که یک بازی مشابه برای خویش طراحی نماید. البته ناگفته نماند Rockstar Games، یکی از استودیوهای بزرگ دیگر توسعه بازی‌ها، نیز اخیرا اعلام کرده است که قصد دارد که استفاده از NFTها را در سرورهای Grand Theft Auto V ممنوع کند.

افزایش حجم کلاه‌برداری‌های توییتری

روند کلاهبرداری‌های رسانه‌های اجتماعی که به وسیله فرهنگ گمانه زنی و FOMO در مورد NFTها تقویت شده، در سال 2022 شتاب بیشتری به خود گرفت. قبلا نمونه‌هایی در اپلیکیشن‌های Discord و Instagram مشاهده شده است که با ارسال لینک‌های کلاهبرداری، NFTهای کاربران را می‌ربودند؛ اما سیل چنین حملاتی در توییتر بسیار بیشتر و واضح‌تر است.

در اوایل سال 2022، حساب کاربری افراد تائید شده همچون روزنامه‌نگاران به سرقت می‌رفت و پس از تغییر نام تجاری و با اشتراک‌گذاری لینک‌های کلاهبرداری، NFT کاربران را به ویژه در پروژه‌های Otherside و Azuki به سرقت می‌بردند. هرچند که این روند فروکش کرده؛ اما مهاجمان در حال حاضر شروع به سرقت حساب سازندگان برجسته‌ای همچون Nouns، Beeple و گابریل لیدون (مدیر عامل شرکت Limit Break) کردند تا همچنان به انجام کلاهبرداری بپردازند. البته ناگفته نماند که شرکت‌هایی همچون MetaMask و OpenSea همچنان در حال تلاش هستند تا چنین حملاتی را دفع نمایند.

ظهور بازیکنان اصلی سولانا

فضای Solana NFT، در سال 2022 همچنان به عنوان رقیب اصلی اتریوم شناخته می‌شد، البته ناگفته نماند که در این سال یک جفت پروژه برجسته به نام‌های Magic Eden و  DeGods نیز شروع به کار کردند. مارکت پلیس Magic Eden به هنگامی که در اواخر سال 2021 عرضه شد، حدودا تمامی فضای سولانا را در اختیار گرفت و در ژوئن نیز به ارزش 1.6 میلیارد دلاری رسید و همین مسئله مانع از انتقال OpenSea به سولانا و گسترش اتریوم شد. در همین حین بود که پروژه تصویر پروفایل توکن غیرمثلی DeGods در اواخر سال 2021 به یکی از پرطرفدارترن مجموعه‌های NFT تبدیل گردید؛ پس از این اتفاقات بود که توکن‌های غیرقابل معاوضه پروژه سولانا به اوج قیمتی رسیدند. جالب است بدانید که جامعه، تیمی را در لیگ بسکتبال BIG3 Ice Cube خریداری کرد و سپس جنجال جدیدی را در راه‌اندازی پروژه y00ts در پاییز 2022 به پا کرد.

گسترش استفاده از IP به وسیله Bored Ape

در حالی که غالب اخبار موجود در ارتباط با Bored Ape در سال جاری به افزایش (و کاهش) ارزش NFTهای این مجموعه و هزینه‌های رایگان برای دارندگان این NFTها مرتبط است، روایت دیگری نیز در حال شکل گیری می‌باشد؛ چراکه دارندگان این توکن‌های غیرقابل معاوضه از تصاویر میمون متعلق به خود به منظور تقویت هنر، پروژه‌ها و موارد دیگر استفاده کردند. ایده IP غیرمتمرکز، در سال گذشته با استقبال اولیه بسیاری روبرو شد؛ اما در سال 2022 با پروژه‌های مطرحی همچون موزیک ویدئوی اسنوپ داگ و امینم، اجرای MTV VMA، راه‌اندازی رستوران‌ها و مارک‌های نوشیدنی با تم Bored Ape به اوج خود رسید. این هیجانات همچنان ادامه دارند؛ اما اگر روند نزولی بازار تا سال 2023 همچنان ادامه داشته باشد، ممکن است شاهد وضعیت متفاوتی برای این مجموعه محبوب باشیم.

مرج اتریوم؛ تغییر دهنده روایت NFTها

این مسئله که مرج و ادغام اتریوم به لحاظ تاثیری که بر بازار داشت ضد اقلیم محسوب می‌شود، ثابت شد؛ اما گذر کردن و انتقال به یک مدل اجماع دوستدار محیط زیست مسلما دارای مزایای قابل توجهی برای درک فضای NFT بود. به لطف این ادغام بزرگ‌ترین بلاک چین NFT، در حال حاضر بیش از 99 درصد انرژی (در مقایسه با قبل از مرج) کمتر مصرف می‌شود؛ چراکه عملیات ماینینگ و استخراج در این مدل اجماع جدید به طور کلی حذف شده است.

اصولا یکی از انتقادات اساسی و اصلی وارده به NFTهای اتریومی به اثرات زیست محیطی آن باز می‌گشت و مسلما امروزه که کلیه فعالیت‌های مهم NFT بر روی پلتفرم‌هایی انجام می‌شود که میزان انرژی کمتری مصرف می‌کنند و ردپای کربن زیادی از خود برجای نمی‌گذارند، ممکن است شاهد ورود سازندگان و برندهای معتبر و مشهور مختلفی به این حوزه باشیم.

انتخاب Polygon از سوی برندهای بزرگ برای NFTها

به هنگامی که صحبت از ورود برندهای معتبر به حوزه Web3 می‌شود، هیچ شبکه بلاک چینی به اندازه Polygon به پذیرش این جریان در سال 2022 کمک نکرده است. این شبکه زنجیره جانبی اتریوم موفق شده برندهای متعددی نظیر استارباکس، متا، نایک، ردیت و دیزنی را به این حوزه وارد نماید و هر کدام از این برندهای معتبر در حال حاضر، در حال ساخت پروژه‌هایی در Polygon هستند. نتایج این پروژه‌ها بسیار امیدوار کننده است به طوری که یکی از مدیران Reddit در ماه اکتبر چنین اظهار نظر کرد که حدودا بیش از سه میلیون کاربر از طریق کیف پول‌های Polygon آواتارهای غیرمثلی را برای خود ایجاد کرده‌اند. هرچند که غالب این توکن‌های غیرقابل معاوضه رایگان هستند و ارزش قابل توجهی ندارند؛ اما همین میزان کاربر نیز عدد خوبی برای همراهی جمعی است. ناگفته نماند که براساس تحلیل‌های رسمی موجود به نظر بسیاری از تحلیل‌گران، پلتفرم جوایز NFT استارباکس و همچنین استخراج NFT اینستاگرام قادر است افراد بسیار بیشتری را به سمت این حوزه جذب نماید.

شدت گرفتن اختلافات بر سر مسئله حق امتیاز خالق NFT

در طول چند ماه اخیر، مهم‌ترین بحث در دنیای NFT به مسئله کاهش فروش اختصاص نداشته و در واقع افزایش حق امتیاز خالقان به یکی از مباحث داغ و اصلی این روزهای معامله‌گران NFT تبدیل شده است. حق امتیاز که غالبا حدود 5 الی 10 درصد از کارمزد فروش ثانویه NFTهاست، به خالق آن NFT پرداخت می‌شود و به اعتقاد بسیاری از فعالان این حوزه به عنوان یکی از ابعاد کلیدی Web3 به شمار می‌آید و این مسئله را تضمین می‌کند که خالقان NFTها در موفقیت مداوم کار و طرح خویش سهیم باشند.
اما متاسفانه در تابستان سال 2022 برخی از بازارهای معاملاتی شروع به نادیده گرفتن این حق امتیاز کردند تا به این ترتیب معامله‌گران را از پلتفرم‌های اصلی دور نگه دارند و این بازارها به اندازه‌ای از سهم بازار سولانا را به دست آورند که در نهایت موفق شدند Magic Eden را متقاعد نمایند که این حق امتیاز را اختیاری نماید! در ادامه بازار معاملاتی OpenSea نیز اعلام کرد که در حال بررسی چنین مسئله‌ای است که به سرعت با واکنش شدید خالقان NFT مواجه گردید. در پی این واکنش‌های تند، در نهایت این بازار معاملاتی NFT اعلام کرد که همچنان به اجرای حق امتیاز خالقان ادامه خواهد داد و خالقان نیز همچنان در تلاش هستند تا از منبع اصلی درآمد خود در Web3 محافظت نمایند.

مهم‌ترین خبر دنیای NFT در سال 2022

همان طور که در مطالب فوق مشاهده کردید، سال 2022 را می‌توان یکی از سال‌های جنجالی دنیای NFT به شمار آورد که فراز و فرودهای بسیاری را برای این توکن‌های غیرقابل تعویض به ارمغان آورده است؛ اما شاید بتوان مهم‌ترین خبر سال گذشته را در لابه‌لای مطالب گفته شده در تاثیر خبر ورشکستگی صرافی FTX پیدا کرد که به یک باره ارزش و قیمت توکن‌های غیرقابل معاوضه این بازار را با شوک ناگهانی مواجه کرده و در نهایت موجبات فروپاشی قیمتی بسیاری از کلکسیون‌های برتر و محبوب دنیای NFT همچون میمون‌های کسل فراهم آورد. مسلما اگر این روند نزولی در سال 2023 نیز ادامه داشته باشد به جرئت می‌توان گفت که دنیای NFTها همچون ارزهای دیجیتالی مجددا وارد زمستانی سخت شده است که خروج از آن کار چندان راحتی نخواهد بود. ناگفته نماند که اگر در ارتباط با مهم‌ترین اخبار و اتفاقات دنیای NFT در سال 2022 سوالی دارید که در این مقاله از کریپتوباز به آن اشاره نشده است، می‌توانید سوال خود را در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناسان ما در اسرع وقت به سوال شما پاسخ دهند.