کریپتوپانک‌ها (CryptoPunks) یکی از قدیمی‌ترین و برجسته‌ترین مجموعه‌های توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) در بستر بلاکچین اتریوم هستند. این پروژه که توسط استودیو Larva Labs در سال 2017 راه‌اندازی شد، به‌عنوان نقطه شروع جریان هنری کریپتوآرت (CryptoArt) شناخته می‌شود. کریپتوپانک‌ها به دلیل طراحی منحصربه‌فرد، تاریخچه جذاب و کمیاب بودن، توجه هنردوستان، کلکسیونرها و سرمایه‌گذاران در حوزه رمزارز را به خود جلب کرده‌اند.
کریپتوپانک چیست؟
کریپتوپانک یک مجموعه از 10,000 تصویر دیجیتالی کوچک (24x24 پیکسل) است که به‌صورت الگوریتمی تولید شده‌اند. این تصاویر شامل کاراکترهایی با ویژگی‌های ظاهری تصادفی هستند که هیچ‌کدام شبیه دیگری نیستند. هر کریپتوپانک، به‌عنوان یک NFT، مالکیت منحصربه‌فردی دارد و فقط به یک نفر تعلق می‌گیرد.
این پروژه توسط دو نفر از بنیان‌گذاران استودیو Larva Labs، یعنی مت هال (Matt Hall) و جان واتکینسون (John Watkinson)، طراحی شد. هدف اولیه آن‌ها ترکیب هنر دیجیتال با فناوری بلاکچین بود. جالب است بدانید که در ابتدای راه‌اندازی این پروژه، کریپتوپانک‌ها به‌صورت رایگان در اختیار متقاضیان قرار می‌گرفتند و افراد فقط هزینه تراکنش اتریوم را می‌پرداختند.
انواع کریپتوپانک‌ها
کریپتوپانک‌ها براساس ظاهر و ویژگی‌های خاص‌شان به پنج دسته تقسیم می‌شوند:
- مردانه: شامل 6,039 پانک
- زنانه: شامل 3,840 پانک
- زامبی‌ها: شامل 88 پانک
- میمون‌ها: شامل 24 پانک
- بیگانگان (فضایی‌ها): شامل 9 پانک
کریپتوپانک‌های مردانه و زنانه بیشترین تعداد را دارند، در حالی که زامبی‌ها، میمون‌ها و بیگانگان به دلیل تعداد کم، بسیار کمیاب و ارزشمند هستند.
چرا کریپتوپانک‌ها ارزشمند هستند؟
کریپتوپانک‌ها به دلایل متعددی به یکی از باارزش‌ترین مجموعه‌های NFT تبدیل شده‌اند:
- کمیاب بودن: تعداد محدود 10,000 عددی این پانک‌ها و وجود پانک‌های خاص (مانند بیگانگان و زامبی‌ها) باعث افزایش تقاضا و ارزش آن‌ها شده است.
- تاریخچه پیشگامانه: کریپتوپانک‌ها از اولین پروژه‌های NFT در بستر اتریوم بودند و به‌عنوان مبنای بسیاری از پروژه‌های NFT دیگر شناخته می‌شوند.
- حمایت افراد مشهور: حضور چهره‌های شناخته‌شده‌ای مانند Serena Williams و Shawn Carter (Jay-Z) در لیست خریداران کریپتوپانک‌ها، توجه بیشتری را به این مجموعه جلب کرده است.
- سرمایه‌گذاری بلندمدت: کریپتوپانک‌ها به‌عنوان یک دارایی دیجیتال، راهی برای افزایش سرمایه و کسب درآمد در آینده به شمار می‌روند.
گران‌ترین کریپتوپانک‌های فروخته‌شده
در طول سال‌ها، برخی از کریپتوپانک‌ها با قیمت‌های نجومی فروخته شده‌اند:
- پانک شماره 7523: یکی از 9 پانک بیگانه که در یک حراجی به قیمت 11.75 میلیون دلار فروخته شد.
- پانک شماره 4156: متعلق به دسته میمون‌ها که با قیمت 10.26 میلیون دلار خریداری شد.
- پانک شماره 7804: پانک مردانه با پیپ در دهان که به مبلغ 7.56 میلیون دلار فروخته شد.
- پانک شماره 5822: گران‌ترین کریپتوپانک تاکنون که با قیمت 23.7 میلیون دلار (8,000 اتریوم) معامله شد.
چگونه می‌توان کریپتوپانک خرید؟
کریپتوپانک‌ها در ابتدا قابل مینت کردن (Minting) بودند، اما امروزه تنها راه خرید آن‌ها، معامله در بازارهای NFT است. برای خرید کریپتوپانک، می‌توانید:
- پیشنهاد خرید به مالک کنونی ارائه دهید.
- خرید کریپتوپانک‌های لیست‌شده برای فروش در مارکت‌پلیس‌هایی مانند OpenSea یا Larva Labs.
نکته مهم: کریپتوپانک‌های با پس‌زمینه آبی فروشی نیستند، پانک‌های با پس‌زمینه بنفش برای فروش فعال‌اند، و پانک‌های با پس‌زمینه قرمز نشان‌دهنده این هستند که مالک آن‌ها قصد فروش دارد.
آیا کریپتوپانک‌ها برای سرمایه‌گذاری مناسب هستند؟
کریپتوپانک‌ها به دلیل تاریخچه و شهرت‌شان، یکی از مطمئن‌ترین انتخاب‌ها برای سرمایه‌گذاری در دنیای NFT محسوب می‌شوند. با این حال، سرمایه‌گذاری در این حوزه نیازمند دانش و تجربه کافی است.
- رشد ارزش در طول زمان: پایین‌ترین قیمت کریپتوپانک در سال 2022 حدود 65 اتریوم بود و ارزش آن‌ها همچنان در حال افزایش است.
- ریسک‌ها: تغییرات قیمت اتریوم و سیاست‌های فروش دارندگان، می‌تواند بر ارزش آن‌ها تأثیر بگذارد.
آینده کریپتوپانک‌ها
با وجود رشد سریع صنعت NFT، کریپتوپانک‌ها همچنان به‌عنوان ستون اصلی این فضا شناخته می‌شوند. متخصصان بازار رمزارز باور دارند که کریپتوپانک‌ها، به دلیل پیشگام بودن و اهمیت تاریخی‌شان، جایگاهی ویژه در آینده NFTها خواهند داشت.
