صندوق های قابل معامله ETF (Exchange Trade Fund) چه هستند؟!

آشنایی با انواع ابزارهای سرمایه‌گذاری موجود در بازارهای مالی مطمئنا نتیجه خوبی را در سرمایه‌گذاری‌ها برای ما به ارمغان خواهد آورد. یکی از ابزارهای سرمایه‌گذاری محبوب، صندوق های قابل معامله ETF هستند؛ صندوق‌هایی که امکان استفاده از مزایای خرید ارزهای رمزپایه با ریسک کمتر و بدون نیاز به پرداخت هزینه بالا را فراهم می‌آورند. صندوق های قابل معامله ETF برای رمزارزها اهمیت بسیار ویژه‌ای دارند؛ چراکه وجود چنین صندوقی می‌تواند جایگاه این دارایی‌های دیجیتالی را تقویت نماید. تاریخ 19 اکتبر سال 2021 را می‌توان نقطه عطفی برای بیت کوین به شمار آورد؛ چراکه در این تاریخ بود که کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده آمریکا اولین صندوق قابل معامله ETF بیت کوین را تصویب نمود.

با پذیرش ETF، فعالان سنتی صنایع و بازارهای مالی نیز توانستند از یک محصول تحت نظارت به منظور خرید قیمت بیت کوین (BTC) و کسب سود از مارکت ارز دیجیتال بهره‌مند گردند. با توجه به علاقه تعداد زیادی از کاربران به آشنایی با صندوق های قابل معامله ETF، این مقاله از بلاگ کریپتوباز به معرفی جامع این ابزار کارآمد سرمایه‌گذاری اختصاص پیدا کرده و اگر شما هم در این زمینه کنجکاو هستید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

منظور از صندوق های قابل معامله ETF چیست؟

صندوق های قابل معامله (Exchange Trade Fund) که گاهی از آن با نماد اختصاری ETF یاد می‌شود، در اصل سبدهایی هستند که از دارایی‌های مختلف شکل گرفته و سرمایه‌گذاران با خرید واحدهای آن به دنبال تعدیل میزان ریسک ضرر خود هستند. به بیان ساده‌تر، صندوق های قابل معامله ETF دارای ساختاری مشابه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک هستند و در طول ساعاتی که بازار معاملات سهام باز است، قادر خواهید بود یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را خریداری کرده یا چند واحد از آن را به فروش برسانید. در واقع سرمایه‌گذار با خرید واحدهای ETF، سرمایه خود را در صندوقی سرمایه‌گذاری می‌کند که با استفاده از یک تیم مدیریت حرفه‌ای سعی در کسب سود از طریق تشکیل پرتفویی از سهام و انواع اوراق بهادار دارد. 

لازم به ذکر است که قیمت صندوق های قابل معامله ETF، در طول روز معاملاتی و متناسب با عرضه و تقاضای آن تعیین می‌گردد که خالص ارزش دارایی آن‌ها در بازه‌های زمانی منظم تغییر پیدا می‌کند. به طور خلاصه، صندوق های قابل معامله ETF قیمت یک دارایی را نمایندگی می‌کنند. نکته جالب توجه این است که صندوق های قابل معامله ETF صرفا به دنیای کریپتوکارنسی منحصر نبوده و در بسیاری از صنایع و انواع مختلف دارایی‌ها کاربرد دارند؛ گواه چنین ادعایی وجود صندوق های قابل معامله ETF طلاست که سال‌هاست در بورس کشورهای مختلف داد و ستد شده و قیمت آن نیز تابعی از ارزش طلاست.

نگاهی بر تاریخچه صندوق های قابل معامله ETF

به طور کلی، استفاده از صندوق های قابل معامله ETF نه تنها در ایران، بلکه در سرتاسر جهان به عنوان یکی از روش‌های موثر در حوزه درآمدزایی شناخته می‌شود. ایده اولیه شکل‌گیری صندوق های قابل معامله ETF به اروپایی‌ها نسبت داده شده که به دنبال جمع‌آوری پول بودند و از اواسط سال 1800 پس‌انداز نمودن پول‌ها را آغاز کرده و در نهایت در سال 1924 موفق به ایجاد اولین صندوق شدند. 

البته اولین سبد سرمایه‌گذاری مشترک نیز در سال 1893 به وسیله یکی از کارکنان دانشگاه هاروارد به طور غیررسمی ایجاد گردید. هدف اصلی پدید آورنده چنین سبدی، سرمایه‌گذاری در طرح‌های سودآور اعلام شده است؛ اما اولین صندوق که سرمایه‌گذاران تراست ماساچوست (Massachusetts Investors Trust) نام داشت، به طور رسمی در تاریخ 21 مارس سال 1924 به ثبت رسید. آغاز کار صندوق های قابل معامله ETF در ایران نیز به سال 1392 برمی‌گردد که در آن سال تابلو ETF افتتاح گردید و به همین علت نمی‌توان گفت که چنین صندوق‌هایی در بازار بورس ایران دارای قدمتی طولانی هستند.
ایده و هدف اصلی موجود در پشت پرده ایجاد صندوق های قابل معامله ETF در این نکته است که اگر سرمایه‌گذاری می‌خواهد در یک کالای ارزشمند نظیر طلا سرمایه‌گذاری کند؛ اما ترجیح می‌دهد که به صورت فیزیکی این معامله را انجام ندهد، با استفاده از صندوق ETF طلا به راحتی در چنین بازاری به فعالیت خود ادامه دهد.

صندوق های قابل معامله ETF در مارکت ارز دیجیتال

حال که با مفهوم کلی صندوق های قابل معامله ETF بیشتر آشنا شدید، اجازه دهید به مباحث تخصصی بحث که ارتباط چنین صندوق‌هایی با ارزهای رمزپایه است، بپردازیم. صندوق های قابل معامله ETF ارز دیجیتال در اصل به صندوق‌هایی اطلاق می‌گردد که تغییرات ارزشی یک یا چند رمزارز را ردیابی کرده و همچون یک سهام استاندارد در بازار بورس مورد معامله قرار می‌گیرند. برای آن که از صحت عملکرد صندوق های قابل معامله ETF رمزارزها اطمینان حاصل شود، شرکتی که این صندوق را در بورس لیست کرده، حضانت کوین‌های مورد نظر را بر عهده می‌گیرد که با انجام چنین کاری، سرمایه‌گذاران با خرید این سهام به نوعی مالک بخشی از صندوق شده و برخلاف روند عادی ترید معامله‌گران رمزارزی، در این حالت به طور غیرمستقیم در معرض نوسانات رمزارزی قرار می‌گیرند. 

به بیان ساده‌تر، اگر به دنبال روشی کم خطر برای سرمایه‌گذاری بر روی دارایی‌های دیجیتالی مبتنی بر شبکه بلاک چین می‌گردید، استفاده از صندوق های قابل معامله ETF می‌تواند بهترین گزینه برای شما باشد. البته باید توجه داشت که صندوق های قابل معامله ETF ارز دیجیتال به منظور انجام فعالیت‌های خود به چراغ سبز قانون‌گذاران و ناظران مالی مربوطه نیاز دارند؛ به این معنی که اگر یک ETF رمزارزی به دنبال جذب سرمایه‌گذار در آمریکاست، باید از کمیسیون بورس و اوراق بهادار این کشور مجوزهای قانونی لازم را دریافت کند.

به طور خلاصه منظور از صندوق های قابل معامله ETF ارز دیجیتال نوعی صندوق سرمایه‌گذاری رمزارزی است که همچون سهام در بازار بورس و از طریق پنل معاملاتی کارگزاری‌ها مورد معامله قرار می‌گیرد. برای خرید و فروش سهام صندوق ETF نیز روش کار بسیار راحت بوده و معامله‌گران باید در قدم اول در یک کارگزاری ثبت نام کرده و کد بورسی خود را دریافت کنند. پس از این مرحله نوبت به بررسی لیست صندوق های قابل معامله ETF ارز دیجیتال می‌رسد که پس از بررسی و انتخاب، تریدر باید سفارش خود را در پنل کارگزاری به ثبت برساند.

نحوه کار صندوق های قابل معامله ETF

منابع مالی مورد نیاز صندوق های قابل معامله ETF از طریق جمع‌آوری سرمایه‌های خرد و کلان افراد تامین می‌گردد. از این سرمایه جمع‌آوری شده به منظور خرید انواع مختلفی از سهام‌ها و رمزارزها استفاده می‌شود که به آن سبد دارایی یا پرتفوی گفته می‌شود. نسبت دارایی‌های موجود در سبد ETF متفاوت بوده و میزان آن بر اساس قوانین خاصی تعیین می‌گردد. به خاطر داشته باشید که قیمت یک سبد متناسب با نوسان قیمتی خرید و فروش دارایی‌های صندوق در بازار تغییر پیدا می‌کند. قابلیت اصلی صندوق های قابل معامله ETF در این است که این امکان را برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران فراهم می‌آورند سرمایه و پول خود را در میان دارایی‌های متعدد پخش نمایند، بدون آن که نیازی به خرید واقعی آن‌ها داشته باشند.

نکته جالب توجه در ارتباط با صندوق های قابل معامله ETF به شفافیت مالی آن‌ها مربوط می‌شود. غالبا این صندوق‌ها سایتی برای اطلاع‌رسانی صورت‌های مالی و تاریخچه بازدهی ایجاد می‌کنند که سرمایه‌گذاران می‌توانند با مراجعه به آن به کلیه اطلاعات مالی مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند. ناگفته نماند که صندوق های قابل معامله ETF به دلیل آن که از سوی شرکت‌های کارگزاری و نهادهای مالی مورد تائید سازمان بورس و اوراق بهادار شکل می‌گیرند، به لحاظ امنیت در جایگاه بسیار خوبی قرار دارند. 

انواع صندوق های قابل معامله ETF در بازار رمزارزها

به طور کلی صندوق های قابل معامله ETF فعال در حوزه ارزهای دیجیتال به دو دسته تقسیم می‌شود که توضیح تفصیلی هر یک از آن‌ها به شرح زیر است:

صندوق های ETF با پشتوانه فیوچرز

این نوع خاص از سبد ETF به طور مستقیم از رمزارزها پشتیبانی نمی‌کند و از مشتقات ارزهای دیجیتالی نظیر قراردادهای فیوچرز و آتی استفاده می‌نماید. طبیعتا در چنین حالتی، روند حرکتی قیمتی سهام نیز به جای ارزش خود رمزارز از حرکت قیمتی مشتقات آن پیروی می‌نماید. به بیان ساده‌تر، ارزش سهام متناسب با افزایش یا کاهش قیمت قراردادهای فیوچرز، افزایش یا کاهش پیدا می‌کند.

صندوق های ETF با پشتوانه اسپات

در این نوع سبدهای ETF دارایی‌ها از پشتوانه فیزیکی برخوردارند و دارایی این سبدها را ارزهای دیجیتالی واقعی شکل می‌دهد. در چنین حالتی ارزش سهام از معاملات اسپات (Spot Trading) و حرکت قیمتی خود ارزهای رمزپایه تاثیر می‌پذیرد. در حالتی که ارزش رمزارز افزایش پیدا کند، قیمت سهام سرمایه‌گذاران نیز متناسب با آن افزایش پیدا کرده و در صورتی که بازار رمزارزی روند نزولی را در پیش بگیرد، قیمت سهام نیز به تبعیت از آن کاهش پیدا می‌کند. 

صندوق ETF بیت کوین

شهرت و محبوبیت بیت کوین خلق شده توسط ساتوشی ناکاموتو به قدری است که بسیاری از افرادی که اطلاعات چندان زیادی در ارتباط با رمزارزها ندارند نیز حتما یک بار نام بیت کوین را شنیده‌اند. بیت کوین به دلیل برخورداری از مارکت کپ و ارزش بازار بسیار بالا و قابلیت نقدشوندگی، همواره در مرکز توجه تریدرها قرار داشته است. با توجه به پیش‌بینی‌های قیمتی موجود در ارتباط با آینده بیت کوین، بسیاری از افراد نسبت به سرمایه‌گذاری روی پادشاه رمزارزها علاقه پیدا کرده‌اند؛ اما متاسفانه افزایش قیمت نجومی بیت کوین سبب شده تا تجربه چنین سرمایه‌گذاری برای بسیاری از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران امکان‌پذیر نباشد.

البته قیمت نجومی این ارز دیجیتالی تنها چالش موجود پیش‌روی علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری بر روی آن نبوده و خریداران این ارز باید دانش کافی در ارتباط با نحوه نگهداری ایمن این دارایی ارزشمند داشته باشند و برای این منظور از کیف پول‌های رمزارزی کمک بگیرند. بسیاری از معامله‌گران بازارهای مالی سنتی از چنین دانش فنی و تخصصی برخوردار نیستند و به همین علت صندوق ETF بیت کوین با تاثیری که در کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و خطرات موجود در نگهداری این ارز دیجیتال ارزشمند داشته، به محبوبیت چشمگیری میان معامله‌گران دست پیدا کرده است. 

برخی از نکات مهمی که به هنگام استفاده از صندوق ETF بیت کوین باید توجه کافی به آن‌ها داشته باشید، به شرح زیر هستند:
•    امکان انجام معاملات از طریق اپلیکیشن‌های معاملاتی موبایلی وجود دارد.
•    صندوق ETF بیت کوین قادر است میزبان ارزهای دیجیتال دیگری همچون اتریوم باشد.
•    هنگام استفاده از این صندوق صرفا زمانی قادر به انجام معاملات بیت کوین خواهید بود که در ساعات کاری بورس باز باشد.
•    تنها شرط لازم برای سرمایه‌گذاری بر روی چنین صندوقی، ساخت یک حساب در کارگزاری و دریافت کد بورسی است.
•    کلیه اشخاص (اعم از حقیقی و حقوقی) قادر هستند سهام صندوق ETF بیت کوین را به جای صرافی‌های رمزارزی در خود بورس مورد معامله قرار دهند.
•    قیمت هر سهام متناسب با نوسان قیمتی بیت کوین دستخوش تغییراتی خواهد شد.

نقاط قوت و ضعف صندوق های ETF

صندوق های قابل معامله ETF دارای مزایا و معایب متعددی هستند که آشنایی با آن‌ها می‌تواند در تصمیم‌گیری صحیح در استفاده یا عدم استفاده از چنین صندوق‌هایی به کاربران کمک نماید. مزایا و معایب صندوق‌های ETF به شرح زیر می‌باشند:

مزایای استفاده از صندوق های قابل معامله ETF

•    فراهم شدن امکان سرمایه‌گذاری با سرمایه حداقلی: ویژگی که در صندوق های قابل معامله ETF توجه سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرده، این است که نیازی به سرمایه کلان نداشته و با تجمیع سرمایه‌های خرد، امکان دستیابی به سودهای کلان را فراهم می‌نماید.
•    افزایش بازدهی سرمایه‌گذاری: خرید سهام صندوق‌های ETF برای آن دسته از افرادی توصیه می‌شود که به دنبال حفظ ارزش سرمایه خود در برابر تورم حاکم بر اقتصاد کشور خود هستند؛ چراکه بازدهی این صندوق‌ها همواره مثبت بوده و در برخی موارد از 150 درصد نیز عبور کرده است.
•    سهولت در سرمایه‌گذاری: برخلاف ترید مستقیم رمزارزها در صرافی‌های ارز دیجیتال، سرمایه‌گذاری بر روی صندوق های قابل معامله ETF ارز دیجیتال نیازمند دانش فنی و تخصصی نیست؛ چراکه در آن سرمایه‌گذاران وظیفه‌ای در قبال نگهداری واقعی ارز دیجیتال مورد نظر ندارند.
•    برخورداری از کارمزد حداقلی: کارمزد دریافتی در صندوق های قابل معامله در مقایسه با سایر صندوق‌های سنتی موجود در بازار بسیار مقرون به صرفه‌تر است.
•    مدیریت حرفه‌ای دارایی: در سرمایه‌گذاری بر روی صندوق ETF ارز دیجیتال، وظیفه مدیریت این صندوق بر عهده یک فرد متخصص قرار داشته و سرمایه‌گذاران برخلاف معامله مستقیم رمزارزها نیازی به تعیین دقیق نقاط ورود و خروج و نوسان‌گیری ندارند؛ چراکه این مدیر متخصص از کلیه ظرفیت‌های موجود به دقت برای کسب سود بهره می‌برد.

معایب استفاده از صندوق های قابل معامله ETF

•    اجباری بودن احراز هویت: برای آن که کاربران در بازار بورس به فعالیت پرداخته و روی صندوق های قابل معامله ETF ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری نمایند، باید مراحل احراز هویت را تکمیل کرده باشد. وجود چنین مسئله‌ای برای معاملات رمزارزی که براساس سیاست‌های ذاتی خود تمایل به انجام معامله به صورت ناشناس دارند، یک چالش جدی به شمار خواهد آمد.
•    تسلط کمتر بر روی مدیریت دارایی: به نظر برخی از سرمایه‌گذاران عدم تسلط بر مدیریت سبد دارایی از معایبی است که هنگام استفاده از صندوق‌های ETF با آن مواجه خواهید شد؛ چراکه سرمایه‌گذاران حرفه‌ای معتقدند در حالتی که به طور مستقیم در روند مدیریت دارایی‌های سبد دخالت داشته باشند، به سود بیشتری دست پیدا خواهند کرد.
•    محدودیت زمانی در انجام معاملات: برخلاف آنچه که در مارکت ارز دیجیتال رایج بوده و در هر ساعتی از شبانه روز امکان ترید رمزارزها وجود دارد، در استفاده از صندوق‌های ETF صرفا محدود به زمانی خواهید بود که بازار بورس باز است.

استفاده از صندوق‌های ETF؛ روشی مطمئن و سودآور در معاملات رمزارزی

همان طور که در مطالب فوق مشاهده کردید، دامنه استفاده از ارزهای دیجیتالی به سرعت در حال رشد بوده و همین مسئله توجه تریدرهای بازارهای مالی سنتی را نیز به این مارکت نوظهور جلب نموده است؛ اما نیاز به دانش‌های فنی و تخصصی موجود در حوزه ارزهای دیجیتالی سبب شده این تریدرها تمایلی به ورود به این بازار نداشته باشند. این مشکل با سر برآوردن صندوق‌های ETF ارز دیجیتال برطرف شده و به نظر می‌رسد این صندوق‌ها را بتوان یک ابزار و اهرم موثر در جهت هدایت سرمایه از وال استریت با دنیای کریپتوکارنسی به شمار آورد. 

با تحقق صندوق های قابل معامله ETF ارز دیجیتال، این دارایی‌های رمزارزی به کلاس دارایی قانونی تبدیل شده و طبیعتا رشد قیمتی بسیار خوبی را تجربه خواهند کرد. به بیان ساده‌تر، صندوق های قابل معامله ETH ارز دیجیتال بستری را فراهم آورده‌اند تا کلیه افراد صرفا با داشتن کد بورسی بتوانند با ریسک کمتر و امنیت بالا در حوزه ارزهای رمزپایه سرمایه‌گذاری کرده و از طریق آن به کسب سود برسند. حال با چنین توضیحاتی به نظر شما آینده رمزارزها در صورت فراگیر شدن استفاده از صندوق های قابل معامله ETH در ارتباط با کلیه ارزهای دیجیتالی به چه شکل خواهد بود؟