نظریه بازی (Game Theory) به چه معناست؟ کاربرد آن در ارزهای دیجیتال

اگر جز آن دسته از افرادی هستید که به ارزیابی تصمیمات استراتژیک تریدرهای حرفه‌ای می‌پردازند و مطالعات زیادی در ارتباط با تصمیمات استراتژیک دارند، احتمالا تاکنون با اصطلاح نظریه بازی (Game Theory) مواجه شده‌اید. این مفهوم در دنیای کریپتوکارنسی به بررسی دقیق تصمیمات استراتژیک افراد منطقی در سناریوهای متنوع پرداخته و نتایج خوبی را عاید تریدرها و صاحب‌نظران این عرصه، قرار می‌دهد. جالب است بدانید که هرچند نظریه بازی غالبا با مباحث منطقی تلفیق می‌شود؛ کاملا ریشه در علم ریاضی داشته و به همین علت است که می‌توان از آن در کلیه حوزه‌هایی که افراد به رقابت باهمدیگر می‌پردازند، استفاده نمود.
به بیان ساده‌تر، نظریه بازی شاخه‌ای از مطالعات ریاضی کاربردی بوده که به منظور مطالعه رفتار انسان‌ها براساس تصمیمات منطقی که گرفته‌اند، مورد استفاده قرار می‌گیرد و امروزه حوزه کاربردی خویش را به زمینه‌های مختلف اقتصادی نظیر بازارهای مالی و ارزهای دیجیتال توسعه داده و در واقع این امکان را برای رمزارزهایی همچون بیت کوین فراهم می‌سازد تا به درستی اختلالات موجود در شبکه را تحلیل و مدیریت کرده و در نهایت از صحت عملکرد پایگاه داده خویش، اطمینان حاصل نمایند.
در واقع نظریه بازی به دلیل تبعیت از مدل‌های ریاضی امروزه در سیستم‌های غیرمتمرکز و نظام‌های اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. احتمالا سوالات زیادی در ارتباط با ماهیت، کارایی و تاثیر نظریه بازی در قیمت ارز دیجیتال، ذهن شما را به خود مشغول ساخته است و به همین علت ما این مقاله از بلاگ کریپتوباز را به بررسی این موضوع اختصاص داده‌ایم؛ اگر شما هم در این زمینه کنجکاو هستید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

آشنایی با مفهوم نظریه بازی (Game Theory)

مسلما در شناخت هر مفهومی در قدم اول باید به سراغ بررسی ماهیت آن مفهوم رفته و به یک تعریف جامع و کامل از آن دست پیدا کنیم. تاکنون تعریف‌های متعددی از نظریه بازی در حوزه‌های مختلف ارائه شده است که مشهورترین تعریف موجود به دکتر سید مصطفی کلامی هریس اختصاص دارد که ایشان نظریه بازی را چنین تعریف کرده‌اند:« نظریه بازی کاملا ریشه در مباحث ریاضی داشته و در حال حاضر در حوزه‌های مختلفی همچون اقتصاد، روانشناسی، منطق و سیستم‌های متمرکز ورود کرده است و از مدل‌های ریاضی برای پیش‌برد اهداف خویش کمک می‌گیرد.» به بیان ساده‌تر، زندگی امروز بشر به صورت یک بازی در آمده است که هر فردی متناسب با تصمیمات منطقی خویش با آن درگیر بوده و باید با اتخاذ استراتژی‌های مربوط به هر مرحله از این بازی، وقایع و مشکلات موجود در مسیر را به خوبی ارزیابی کرده و بیشترین میزان سود ممکن را دریافت کرد.

برای اولین بار نظریه بازی در دهه 1940 از سوی ریاضیدان‌های مشهوری به نام اسکار مورگنستر و جان فون نویمان مطرح گردید و در دهه 1950 به دلیل استفاده گسترده از آن در میان محققان، رشد و توسعه یافت و به یک علم کاربردی تغییر ماهیت داد؛ اما امروزه دلیل رونق گرفتن این اصطلاح را می‌توان در کاربرد این تئوری در دنیای کریپتوکارنسی جستجو کرد و همین مسئله موجب ایجاد علمی نوین به نام اقتصاد ارز دیجیتال (Cryptoeconomics) در دنیای کریپتوکارنسی شده است.

در یک تعریف کلی، نظریه بازی به علم مطالعه رفتارهای انسانی و تصمیمات منطقی اتخاذی بازیگران حاضر در پارامترهای تعریف شده سیستم اطلاق می‌شود؛ این تئوری از مدل‌های ریاضی کمک گرفته و به همین علت استفاده از آن در کلیه حوزه‌هایی که مفهوم رقابت در آن وجود دارد، امکان‌پذیر خواهد بود. در هر نظریه بازی ما با سه عامل بازیکنان، استراتژی‌ها و پیامدها مواجه هستیم که تعریف این مولفه‌ها به شرح زیر است:

•    بازیکنان: کاربرانی که در سیستم مورد نظر تصمیم‌گیری کرده‌اند.
•    استراتژی‌ها: اقداماتی که بازیکنان با در نظرگرفتن رفتار سایر رقبا اتخاذ کرده‌اند.
•    پیامدها: نتایج اقدامات بازیکنان در سیستم هستند.

نظریه بازی در دنیای کریپتوکارنسی

گفته شد که ورود نظریه بازی به دنیای کریپتوکارنسی منجر به ایجاد علمی به نام اقتصاد ارز دیجیتال شده است که در واقع ترکیبی از اقتصاد، رمزنگاری و مدل‌های تشویقی نظریه بازی در پروتکل‌های توزیع شده بلاک چین بوده که هدف از آن در ایجاد سیستمی پایدار، ایمن و باثبات خلاصه شده است. مسلما اهمیت این مسئله که حتما باید عوامل مخرب موجود در شبکه‌های بلاک چینی حذف شده رفتار صادقانه آن شفافیت بیشتری به خود بگیرد، بر هیچکس پوشیده نیست. شاید بتوان مهم‌ترین نقش نظریه بازی در دنیای کریپتوکارنسی را در تاثیر آن بر شبکه بیت کوین جستجو کرد.

برای آن که این شبکه بلاک چینی قادر باشد امنیت خود را حفظ کرده و به یک اجماع ضروری در بلاک چین دسترسی داشته باشد، حتما باید براساس تحمل خطای بیزانس (Byzantine Fault Tolerance) باقی بماند که برای تحقق چنین امری، نودها و گره‌های غیرمتمرکز بایستی به توافق اکثریت در ارتباط با وضعیت فعلی بلاک چین دست پیدا کنند. (بی‌آن که نیازی به جلب اعتماد یکدیگر داشته باشند.) شاید در نگاه اول دستیابی به چنین موضوعی بسیار دشوار به نظر برسد؛ اما شبکه بلاک چینی بیت کوین این موضوع را با بهره‌گیری از پروتکل اجماع اثبات کار (PoW) برطرف کرده است. در این الگوریتم اجماع، ماینرها مسائل ریاضی بسیار دشوار را که به قدرت محاسباتی بالایی نیاز دارند را حل کرده و در ازای آن پاداش ماینینگ که همان قیمت بیت کوین BTC است را دریافت می‌کنند. در واقع در این مرحله است که مکانیزم‌های تشویقی نظریه بازی وارد عمل شده و بازیکنان که همان ماینرها هستند را به انجام این اقدامات صادقانه تشویق می‌کنند.

به بیان بهتر، نظریه بازی این امکان را برای ما فراهم می‌سازد تا انگیزه مدل‌های اجماع را بهتر درک کرده و راحت‌تر بتوانیم سیستم‌های غیرمتمرکزی را مورد شناسایی قرار دهیم که در برابر حملات مقاوم هستند. براساس نتایج حاصله از نظریه بازی و تجزیه و تحلیل تعاملات استراتژیک موجود، قادر خواهیم بود که در یک بازی توزیع شده، بازیکنان مدنظر خود را به سمت نتایج مطلوب هدایت کرده و سیستمی مطمئن که مبتنی بر کد است ابداع نماییم.

در واقع براساس نتایج نظریه بازی است که ما متوجه خواهیم شد بازیکنان منطقی، انگیزه بالقوه‌ای برای انجام رفتار صادقانه دارند و می‌خواهند از این طریق ریسک و احتمال از دست دادن سرمایه را به حداقل برسانند و از سوی دیگر نیز شاهد بی‌انگیزگی بازیگران مخرب برای انجام تقلب خواهیم بود؛ چراکه پیامدی که برای آن‌ها در پی دارد به از دست دادن منابع ختم می‌شود! بازیکنان به هنگامی که متوجه وجود مجازات سریع در پی انجام اقدامات مخربانه شوند و بدانند که در پی انجام چنین اقداماتی منابع سرمایه‌گذاری شده خویش را از دست خواهند داد، رفتار منطقی اتخاذی آن‌ها از این قرار خواهد بود که از انجام چنین اقدامات متقلبانه‌ای دوری گزینند.

کاربردهای نظریه بازی در دنیای ارز دیجیتال

به طور کلی نظریه بازی به صورت روزانه دامنه نفوذ خود را در اکوسیستم فناوری بلاک چین توسعه داده و در پروژه‌های مبتنی بر دیفای نیز حضور پیدا کرده است. به بیان دیگر، در هر بستری که با پارامترهایی نظیر منابع محدود، آیتم‌های مختلف تصمیم‌گیری و پیامدها مواجه باشیم، مطمئنا نظریه بازی نیز حضور خواهد داشت. از کاربردهای مهم نظریه بازی در دنیای کریپتوکارنسی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•    تاثیر در رفتار تریدرها: بررسی معاملات تریدرهای حرفه‌ای و واکنش‌ها به عنوان یک رفتار منطقی، می‌تواند چشم‌انداز روشنی در ارتباط با آینده آن رمزارز را در اختیار تریدرهای مبتدی قرار دهد.
•    تاثیر در قیمت‌گذاری دارایی‌های رمزنگاری شده: با بررسی رفتار پروژه‌های رمزنگاری شده، پروژه‌های جدید می‌توانند با دید روشن‌تری به ارزش‌گذاری رمزارزهای بومی خود اقدام نمایند.
•    تاثیر در سیاست‌های کلی شبکه‌های بلاک چینی: با نظریه بازی می‌توان به سیاست‌های درستی در ارتباط با تعیین میزان هش ریت و سختی شبکه برای استخراج دست پیدا کرده و قیمت ارزهای دیجیتال را به درستی کنترل کرد.
•    تامین امنیت شبکه‌های بلاک چینی: توسعه‌دهنده‌ها همواره باید یک قدم از هکرها جلوتر باشند تا بتوانند امنیت حداکثری شبکه را تامین نمایند و این همان چیزی است که نظریه بازی در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.

نظریه بازی؛ تئوری کاربردی در حوزه بررسی رفتار تریدرها

امروزه بررسی و ارزیابی رفتار منطقی تریدرهای حرفه‌ای و پیامدهای حاصل از آن می‌تواند چشم‌انداز روشنی را در ارتباط با وضعیت آتی بازار در اختیار کاربران دیگر قرار دهد و این دقیقا همان چیزی است که نظریه بازی آن را فراهم کرده است و با توجه به اهمیت این اصطلاح اقتصادی مبتنی بر مدل‌های ریاضی، ما این مقاله از بلاگ کریپتوباز را به بررسی دقیق مفهوم نظریه بازی و کارد و تاثیر آن در دنیای کریپتوکارنسی اختصاص دادیم. در یک تعریف کلی و ساده از نظریه بازی، این تئوری را می‌توان به علم ارزیابی و بررسی تصمیمات منطقی بازیکن‌های حاضر در پارامترهای تعریف شده سیستم، تعریف نمود. لازم به ذکر است که این تئوری از مدل‌های ریاضیاتی کمک گرفته و به همین علت استفاده از آن در دنیای کریپتوکارنسی منجر به شکل گیری علم اقتصاد ارز دیجیتال شده است. ناگفته نماند که اگر در ارتباط با نظریه بازی و کاربردهای آن سوال دارید که در این مقاله به آن اشاره نشده است، می‌توانید سوال خود را در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناسان ما در اسرع وقت به سوال شما پاسخ دهند.