آنچه در این مقاله میخوانید
ارزهای دیجیتال مزایای بسیاری دارند، مانند سرعت، امنیت، شفافیت و کاهش هزینههای معاملاتی؛ اما در عین حال چالشها و تهدیداتی را نیز به همراه دارند که میتوانند برای کاربران و سرمایهگذاران این بازار خطرناک باشند. یکی از این چالشها، عملی غیراخلاقی به نام فرانت رانینگ (Front Running) است. فرانت رانینگ زمانی رخ میدهد که یک فرد یا گروه، با استفاده از اطلاعات داخلی یا پیشبینی معاملات دیگران، قبل از آنها عمل کرده و از تغییر قیمت به نفع خود سود ببرد. این تاکتیک در بازارهای مالی سنتی نیز وجود دارد؛ اما با ورود ارزهای دیجیتال، شکلها و روشهای جدیدی به آن افزوده شده است.
در این مقاله از سایت کریپتوباز به این موضوع خواهیم پرداخت که فرانت رانینگ چیست، چگونه انجام میشود، چه انواعی دارد، چه تأثیراتی بر بازار قیمت ارزهای دیجیتال دارد و چگونه میتوان از آن جلوگیری کرد. این مقاله برای کاربران معمولی و علاقهمندان به حوزه کریپتوکارنسی تهیه شده و سعی میکند با زبانی ساده و روان مفاهیم را توضیح دهد.
فرانت رانینگ چیست و چگونه انجام میشود؟
فرانت رانینگ یا Front Running یک تاکتیک غیراخلاقی در بازارهای مالی است که در آن یک فرد یا گروه با دسترسی به اطلاعات داخلی یا پیشبینی معاملات دیگران، قبل از آنها عمل کرده و از تغییر قیمت به نفع خود سود میبرد؛ برای مثال فرض کنید شما میخواهید یک توکن را در یک صرافی غیرمتمرکز خریداری کنید و به همین منظور یک تراکنش را با یک کارمزد مشخص ارسال میکنید و منتظر تأیید آن میمانید، اما یک فرانت رانر که تراکنش شما را میبیند، یک تراکنش مشابه را با کارمزد بالاتر ارسال میکند تا در اولویت بالاتر از سفارش شما در بلاکچین ثبت شود. این کار باعث میشود قیمت توکن افزایش یابد و شما برای خرید آن بیشتر بپردازید. فرانت رانر سپس میتواند توکن خود را با قیمت بالاتر به شما یا دیگران بفروشد و سود کند.
فرانت رانینگ در بازارهای مالی سنتی نیز وجود دارد، اما با ورود ارزهای دیجیتال، شکلها و روشهای جدیدی به آن افزوده شده است. فرانت رانرها میتوانند با استفاده از باتها، الگوریتمها، نرمافزارها و سرویسهای مختلف، تراکنشهای موجود در پولکشها (Mempools) را رصد کرده و با دستکاری کارمزدها، ترتیب وقوع تراکنشها را تغییر دهند. فرانت رانینگ میتواند در صرافیهای غیرمتمرکز، پلتفرمهای وامدهی، پلتفرمهای فروش عمومی توکنهای غیرقابل تعویض (NFT) و سایر برنامههای بلاکچینی رخ دهد.
فرانت رانینگ نه تنها برای کاربران و سرمایهگذاران ارزهای دیجیتال، بلکه برای خود بلاکچین و امنیت آن نیز مضر است. فرانت رانینگ باعث میشود اعتماد به بلاکچین کاهش یابد، کارمزدها افزایش یابند، تراکنشها کند شوند و قیمتها ناپایدار شوند.
تاریخچه فرانت رانینگ
تاریخچه فرانت رانینگ را میتوان به دو بخش سنتی و دیجیتال تقسیم کرد:
فرانت رانینگ سنتی:
این روش در بازارهای مالی سنتی مانند بورس، اوراق بهادار، ارز و طلا وجود دارد و معمولا توسط کارگزاران، مدیران صندوقهای سرمایهگذاری، بانکها و حتی دولتها انجام میشود. این روش شامل بهرهگیری از اطلاعات داخلی یا پیشبینی معاملات دیگران، قبل از آنها عمل کردن و از تغییر قیمت به نفع خود سود بردن است. این روش در بازارهای مالی سنتی غیرقانونی است و ممکن است منجر به پرداخت جرایم مالی، جرایم اوراق بهادار و تعلیق حساب کاربری در بازار شود. برخی از مثالهای معروف فرانت رانینگ سنتی عبارتند از:
- حمله فرانت رانینگ به شرکت مایکروسافت: در سال ۱۹۹۴، یک کارگزار به نام جفری گرانت از اطلاعات داخلی شرکت مایکروسافت برای خرید سهام آن قبل از اعلام سود استفاده کرد. او با این کار بیش از ۲۶ میلیون دلار سود کرد و در نهایت به ۸ سال زندان محکوم شد.
- حمله فرانت رانینگ به شرکت هیلتون: در سال ۲۰۰۷، یک مدیر صندوق سرمایهگذاری به نام متیو کلاسن از اطلاعات داخلی شرکت هیلتون برای خرید سهام آن قبل از اعلام خبر خریداری آن توسط شرکت بلکاستون استفاده کرد. او با این کار بیش از ۴ میلیون دلار سود کرد و در نهایت به ۴ سال و نیم زندان محکوم شد.
فرانت رانینگ دیجیتال:
این روش در بازار ارزهای دیجیتال مطرح است و با ورود این ارزها به صحنه، تازگی و نوآوریهای جدیدی به این تاکتیک افزوده شده است. فرانت رانینگ در این بازار به عمل گنجاندن یک تراکنش پیش از تراکنشی خاص در یک بلاک گفته میشود. این عمل با ایجاد مشوق مالی برای سازنده بلاک (ماینرها) به شکل افزایش هزینه کارمزد تراکنش صورت میگیرد. فرانت رانینگ در این بازار معمولا توسط رباتهای برنامهنویسیشده انجام میشود که میتوانند با بررسی دستورالعملها و عملکردهای قراردادهای هوشمند، از اطلاعات آنها برای انجام تراکنش خود پیش از سایر تراکنشها سوءاستفاده کنند. این روش میتواند باعث کاهش امنیت، اعتماد و کارایی در بازار ارزهای دیجیتال شود. برخی از مثالهای معروف فرانت رانینگ دیجیتال عبارتند از:
- حمله فرانت رانینگ به پروتکل بانکور: در سال ۲۰۱۹، یک ربات فرانت رانر با استفاده از یک حفره امنیتی در پروتکل بانکور، بیش از ۶۰۰ هزار دلار سود کرد. این ربات با انجام تراکنشهای مکرر و سریع، میزان عرضه و تقاضای توکنهای بانکور را تغییر داده و از تفاوت قیمت آنها سود برد.
- حمله فرانت رانینگ به پروتکل ایون: در سال ۲۰۲۰، یک ربات فرانت رانر با استفاده از یک روش پیچیده، بیش از ۳۰۰ هزار دلار سود کرد. این ربات با انجام تراکنشهای متوالی و متناقض، میزان عرضه و تقاضای توکنهای ایون را تغییر داده و از تفاوت قیمت آنها سود برد.
شباهتها و تفاوتهای فرانت رانینگ و آربیتراژ
فرانت رانینگ و آربیتراژ دو روش مختلف برای کسب سود از تفاوت قیمت یک دارایی در بازارهای مالی هستند. اما تفاوتها و شباهتهای آنها چیست؟
تفاوتها
همان طور که گفته شد، فرانت رانینگ یک اقدام غیرقانونی و غیراخلاقی است که در آن، افراد یا گروهها با بهرهمندی از اطلاعات محرمانه یا از پیشدانسته درباره معاملات دیگران، به سرعت وارد بازار میشوند و با تغییر قیمتها، به منظور کسب سود شخصی عمل میکنند. این اقدام میتواند به تحریف قیمتها، ایجاد اشکال در سیستم و توزیع ناعادلانه سود منجر شود. در بازارهای مالی رسمی، فرانت رانینگ ممنوع بوده و میتواند باعث جریمه مالی، اتهامات مرتبط با اوراق بهادار و محرومیت در بازار شود.
در بازار ارزهای دیجیتال نیز فرانت رانینگ به صورت رایج دیده میشود و با ظهور ارزهای دیجیتال جدید، شیوهها و نوآوریهای جدیدی به این اقدام افزوده شده است. در این بازار، فرانت رانینگ به معنای انجام یک تراکنش قبل از یک تراکنش خاص در یک بلاک است؛ این عمل با افزایش کارمزد تراکنش برای سازنده بلاک (ماینرها) انجام میشود. اغلب این اقدامات در بازار ارزهای دیجیتال توسط رباتهایی که با قراردادهای هوشمند کار میکنند، انجام میشود و با بهرهگیری از اطلاعات آنها، تراکنش خود را پیش از سایر تراکنشها انجام میدهند. این اقدام میتواند منجر به کاهش امنیت، اعتماد و کارایی در بازار ارزهای دیجیتال گردد.
اما آربیتراژ یک روش مشروع و قانونی است که با استفاده از تفاوت قیمت یک دارایی در بازارهای مختلف، بدون ریسک و با تضمین سود معامله میکند. این روش میتواند باعث افزایش کارایی و انطباق قیمتها شود. آربیتراژ در بازارهای مالی سنتی وجود دارد و معمولا توسط تریدرهای حرفهای، صندوقهای سرمایهگذاری، بانکها و دیگر بازیگران بازار انجام میشود. آربیتراژ در بازار ارزهای دیجیتال نیز وجود دارد و با وجود تنوع و ناهمگونی این بازار، فرصتهای زیادی برای انجام آن وجود دارد. آربیتراژ در این بازار به خرید و فروش یک رمزارز در صرافیهای مختلف با قیمتهای متفاوت گفته میشود. آربیتراژ در این بازار میتواند به صورت دستی یا خودکار با استفاده از رباتها انجام شود.
شباهتها
هر دو روش فرانت رانینگ و آربیتراژ با هدف کسب سود از تفاوت قیمت یک دارایی در بازارهای مالی انجام میشوند. فرانت رانینگ و آربیتراژ در بازارهای مالی سنتی و بازار ارزهای دیجیتال وجود دارند و با پیشرفت تکنولوژی، شکلهای جدیدی به خود گرفتهاند.
این دو روش میتوانند به صورت دستی یا خودکار و با استفاده از رباتهای برنامهنویسیشده انجام شوند.
نحوه انجام حملات فرانت رانینگ در صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز
حملات فرانت رانینگ در صرافیهای متمرکز: در این نوع صرافیها معمولاً صراف یا کارگزار به لیست سفارشات مشتریان دسترسی دارد و میتواند قبل از اجرای آنها، سفارش خود را درج کند. به این ترتیب، صراف میتواند از تغییر قیمت ناشی از معاملات مشتریان به نفع خود استفاده کند. این روش شبیه به بازاریابی داخلی است؛ با این تفاوت که اجراکننده برای کارگزار مشتری و نه برای شرکت مشتری کار میکند. مثالی از این نوع حمله، پرونده بانک آمریکا مریل لینچ است که در سال ۲۰۱۸ به پرداخت ۴۲ میلیون دلار جریمه مجبور شد.
حملات فرانت رانینگ در صرافیهای غیرمتمرکز: در این نوع صرافیها که بر پایه قراردادهای هوشمند روی بلاکچین اجرا میشوند، هیچ کس دسترسی انحصاری به لیست سفارشات ندارد؛ اما با توجه به ماهیت شفاف و غیرمتمرکز بلاکچین، حملهکنندگان میتوانند از دو روش زیر برای فرانت رانینگ استفاده کنند:
• افزایش هزینه گس: وقتی کاربری یک معامله را به شبکه بلاکچین ارسال میکند، آن معامله در استخر معاملات در انتظار (mempool) قرار میگیرد و منتظر تأیید ماینرها میماند. حملهکننده میتواند با مشاهده معامله در انتظار، یک معامله مشابه با هزینه گس بالاتر ارسال کند تا ماینرها آن را اولویت قرار داده و قبل از معامله اصلی در بلاک قرار دهند. به این ترتیب، حملهکننده میتواند از تغییر قیمت ناشی از معامله اصلی سود ببرد. مثالی از این نوع حمله، حملههایی است که بر روی صرافیهای غیرمتمرکز مانند بنکور، کریپتوکیتیز، فومو۳دی و خدمات وام دهی اتریوم انجام شدهاند.
• تغییر ترتیب معاملات: در این روش حملهکننده میتواند نقش یک ماینر را ایفا کند و معاملات را به نفع خود در بلاک قرار دهد. این امکان به حملهکننده اجازه میدهد معاملات را حذف، اضافه یا جابجا کند. مثالی از این نوع حمله، حملهای است که بر روی فروش اولیه سکه (ICO) استاتوس.ایم در سال ۲۰۱۷ انجام شد و نشان داد که ماینرها رفتارهای غیرعادی داشتند.
تفاوت اصلی بین حملات فرانت رانینگ در صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز این است که در صرافیهای متمرکز، فقط صراف یا کارگزار میتواند از دسترسی خود به لیست سفارشات برای فرانت رانینگ استفاده کند؛ اما در صرافیهای غیرمتمرکز، هر کسی که به شبکه بلاکچین دسترسی داشته باشد میتواند معاملات در انتظار را مشاهده کند و با افزایش هزینه گس یا تغییر ترتیب معاملات، سعی در فرانت رانینگ کند.
چگونه از حملات فرانت رانینگ در امان بمانیم؟
حمله فرانت رانینگ یکی از مشکلات جدی در صرافیهای غیرمتمرکز است و باعث میشود برخی از افراد با دسترسی زودتر به اطلاعات معاملات، از تغییرات قیمت به نفع خود سوءاستفاده کنند. برای جلوگیری از این نوع حملات، راهحلهای مختلفی وجود دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
• اجتناب از استخرهای با نقدینگی کم: وقتی شما در یک صرافی غیرمتمرکز معامله میکنید، باید به یک استخر نقدینه متصل شوید که شامل دو نوع ارز دیجیتال است. این استخرها با استفاده از یک الگوریتم به نام AMM یا بازارساز خودکار، نسبت قیمت دو ارز را تعیین میکنند. اگر استخری کمنقدینه باشد، یعنی حجم معاملات آن کم است و باعث میشود قیمت ارزها به راحتی تغییر کند. این موقعیت را حملهکنندگان میتوانند برای فرانت رانینگ استفاده کنند؛ بنابراین بهتر است از استخرهایی با حجم و نقدینگی بالا استفاده کنید.
• تنظیم اسلیپیج پایین: اسلیپیج یا لغزش قیمت به اختلافی گفته میشود که بین قیمتی که شما برای معامله در نظر گرفتهاید و قیمتی که واقعاً معامله شده وجود دارد. این اختلاف معمولاً به دلیل تغییرات قیمت در زمان انتظار برای تأیید معامله ایجاد میشود. شما میتوانید حداکثر میزان اسلیپیجی که قبول دارید، در تنظیمات صرافی مشخص کنید. اگر این مقدار بالا باشد، ممکن است حملهکنندگان با تغییر قیمت شما را به حداکثر میزان مجاز اسلیپیج برسانند و سود کنند؛ بنابراین، بهتر است اسلیپیج را در حد پایینی تنظیم کنید.
• پرداخت هزینه گس بالاتر: هزینه گس به میزان کارمزدی گفته میشود که شما برای اجرای معامله خود بر روی بلاکچین پرداخت میکنید. این هزینه به ماینرها میرسد و آنها در مقابل این هزینه، معاملات را تأیید میکنند. اگر هزینه گس بالاتری پرداخت کنید، ماینرها معامله شما را با اولویت بالاتری در نظر میگیرند و زودتر در بلاک قرار میدهند. این کار میتواند شانس شما را برای جلوگیری از فرانت رانینگ کاهش دهد. البته باید توجه داشت که هزینه گس ممکن است در زمانهای مختلف تغییر کند. این هزینه معمولا بر اساس تقاضا و عرضه بازار مشخص میشود.
• ثبت سفارشات کوچکتر: یک راه دیگر برای جلوگیری از فرانت رانینگ این است که به جای ثبت یک سفارش بزرگ، آن را به چند سفارش کوچکتر تقسیم کنید و در زمانهای مختلف ارسال کنید. این کار میتواند تأثیر معامله شما بر قیمت را کاهش دهد و حملهکنندگان را از سود کردن با تغییر قیمت منصرف کند.
فرانت رانینگ یک روش غیراخلاقی و غیرقانونی در بازارهای مالی است که در آن یک کارگزار، معاملهگر یا شرکتکننده دیگر در بازار از اطلاعات غیرعمومی یا سفارشات در انتظار استفاده میکند تا معاملهای را به نفع خود انجام دهد. این کار ضمن آسیبزدن به اعتماد سرمایهگذاران، به یکپارچگی بازارهای مالی نیز لطمه میزند.
برای جلوگیری از فرانت رانینگ، خصوصاً در مبادلات ارز دیجیتال در صرافیهای غیرمتمرکز، استراتژیهای مختلفی وجود دارد که میتوانند به کاهش خطر فرانت رانینگ در مبادلات دیجیتال کمک کنند؛ مانند اجتناب از استفاده استخرهای با نقدینگی کم، نگه داشتن اسلیپیج در حد پایین، مانند 0.5% - 2% و پرداخت هزینه گس بیشتر با هدف افزایش اولویت معامله.
در پایان ذکر این نکته لازم است که نظرات شما کاربران عزیز برای ما ارزشمند است! لطفا در پایین همین مقاله نظرات خود را در مورد فرانت رانینگ و تجربیاتتان با ما به اشتراک بگذارید. همچنین، برای گسترش دانش خود درباره ارزهای دیجیتال، سایر مقالات ما را در بخش مربوطه وبسایت کریپتوباز مطالعه کنید و در مسیر موفقیت در دنیای کریپتو قدم بردارید.