
در سالهای اخیر، مدلهای زبانی بزرگ هوش مصنوعی پیشرفتهای چشمگیری داشتهاند که نحوهی تعامل انسان و ماشین را متحول کرده است. شرکت OpenAI بهعنوان یکی از پیشگامان این عرصه، با معرفی مدلهای GPT (Generative Pre-trained Transformer) خود نقش برجستهای در این تحولات ایفا کرده است. از GPT-3.5 که اساس راهاندازی چتبات محبوب ChatGPT در سال ۲۰۲۲ بود تا GPT-4 که در سال ۲۰۲۳ با تواناییهای تحلیل پیشرفته و پشتیبانی از تصویر عرضه شد، هر نسل جدید بهعنوان نقطه عطفی در زمینهی پردازش زبان طبیعی شناخته میشود. اکنون نوبت به GPT-4.5 رسیده است؛ نسخهای تازه که نویدبخش بهبودهای چشمگیر دیگری در دقت، سرعت و کارایی مدلهای زبانی است.
GPT-4.5 چیست؟
GPT-4.5 جدیدترین مدل زبان ارائهشده توسط OpenAI است که به عنوان نسخهی ارتقایافتهی GPT-4 عمل میکند. این مدل برای پر کردن فاصلهی میان GPT-4 و نسل بعدی (احتمالاً GPT-5) طراحی شده و مجموعهای از نوآوریهای کلیدی را در خود جای داده است که آن را نسبت به نسخههای قبلی متمایز میسازد. به بیان ساده، GPT-4.5 یک هوش مصنوعی مکالمهای پیشرفتهتر است که میتواند متون را با درک عمیقتر، روانی بیشتر و شبیهتر به انسان تولید کند.
یکی از مهمترین پیشرفتهای GPT-4.5 مربوط به روشهای آموزش آن است. OpenAI در این نسخه از ترکیب روشهای یادگیری نظارتشده و یادگیری تقویتی با بازخورد انسانی (RLHF) بهره برده و همچنین رویکرد نوینی را به کار گرفته است که در آن مدلهای کوچکتر به تولید دادههای آموزشی برای مدل بزرگتر کمک میکنند. نتیجهی این ابتکارات، بهبود قابل توجه توانایی مدل در فهم نیت کاربر و تولید پاسخهای طبیعیتر بوده است و میزان خطاها و اطلاعات نادرست (مشکل موسوم به hallucination) را به حداقل رسانده است. به طوری که گفتوگو با GPT-4.5 بیش از پیش شبیه صحبت کردن با یک فرد واقعی و متفکر احساس میشود.
علاوه بر این، GPT-4.5 همچون GPT-4 یک مدل چندوجهی است؛ به این معنی که میتواند ورودیهای متنی و تصویری را دریافت کرده و پردازش کند. این قابلیت چندرسانهای به مدل امکان میدهد اطلاعات را از منابع متنوعتری بگیرد و درک جامعتری از زمینهی پرسش داشته باشد. انتظار میرود در آینده حتی پشتیبانی از ورودیهای صوتی یا ویدئویی نیز به این مدل افزوده شود که افقهای جدیدی را برای کاربردهای آن خواهد گشود.
ویژگیهای فنی
در این بخش، به بررسی دقیق ویژگیها و بهبودهای فنی GPT-4.5 میپردازیم که آن را از نسخههای قبلی متمایز میکند:
-
پردازش زبان طبیعی پیشرفتهتر: GPT-4.5 در درک زبان و تولید متن روانتر و طبیعیتر عمل میکند. این مدل به خوبی میتواند ظرافتهای معنایی، لحن گفتار و زمینهی سؤالات را متوجه شود و پاسخی متناسبتر با نیت کاربر ارائه دهد. نتیجهی این بهبود، مکالمههایی است که بیش از پیش شبیه گفتگو با انسان به نظر میرسند.
-
سرعت و عملکرد بهینهتر: بهرغم افزایش حجم مدل، GPT-4.5 بهینهسازیهای متعددی در معماری خود دارد که موجب افزایش سرعت پاسخدهی شدهاند. کاربران در مقایسه با GPT-4 شاهد ارائهی پاسخها در زمان کوتاهتری خواهند بود. این بهبود در عملکرد بهویژه هنگام پردازش وظایف پیچیده و درخواستهای طولانی محسوس است.
-
دقت بالاتر و کاهش خطا: یکی از تمرکزهای اصلی در نسخهی 4.5، ارتقای دقت خروجیها بوده است. این مدل با بهرهگیری از دادههای آموزشی گستردهتر و روشهای تربیتی جدید، پاسخهای صحیحتر و مبتنی بر حقایق بیشتری تولید میکند. میزان خطاها و موارد ارائه اطلاعات نادرست (که به عنوان hallucination شناخته میشود) در GPT-4.5 به حداقل رسیده است و اعتمادپذیری مدل افزایش یافته است.
-
ظرفیت حافظهی بیشتر (context طولانیتر): GPT-4.5 قادر است حجم بیشتری از متن را در زمینهی مکالمه نگهداری کند. به عبارت دیگر، این مدل میتواند ورودیهای طولانیتر (مثلاً اسناد چندصفحهای یا گفتگوهای بلند) را بدون فراموش کردن بخشهای اولیه پردازش نماید. این ظرفیت حافظهی بالاتر باعث میشود در کاربردهایی که نیاز به درک متن طولانی یا دنبال کردن چندین مرحله مکالمه است، عملکرد مدل بسیار بهتر باشد.
-
توانایی چندزبانهی ارتقایافته: مدل GPT-4.5 پیشرفتهایی در کار با زبانهای مختلف داشته است. برای کاربرانی که به زبانهایی غیر از انگلیسی (مانند فارسی) با مدل تعامل میکنند، پاسخها روانتر و دقیقتر شده است. این بهبود چندزبانه به GPT-4.5 امکان میدهد تا در ترجمه، درک سؤالات محلی و تولید محتوا به زبانهای گوناگون عملکرد بهتری نسبت به گذشته نشان دهد.
-
پشتیبانی چندرسانهای (چندوجهی): مشابه نسخهی 4، مدل GPT-4.5 نیز یک سیستم چندرسانهای است. این بدین معناست که علاوه بر متن، میتواند ورودیهای تصویری را نیز تفسیر کند و در پاسخ خود مورد استفاده قرار دهد. به عنوان مثال، شما میتوانید تصویری را به مدل نشان دهید تا اطلاعاتی دربارهی آن استخراج کند. این ویژگی، GPT-4.5 را برای کاربردهایی همچون تجزیهوتحلیل تصویر، شرح تصاویر و ترکیب متن و تصویر مناسب میسازد.
بیشتر بخوانید : معرفی Canvas، ابزار خلاقانه ChatGPT
مقایسه با نسخههای قبلی
برای درک بهتر پیشرفت GPT-4.5، در جدول زیر مقایسهای بین این مدل و دو نسخهی قبلی آن (GPT-4 و GPT-3.5) از نظر ویژگیهای کلیدی صورت گرفته است:
ویژگی | GPT-3.5 | GPT-4 | GPT-4.5 |
---|---|---|---|
سال معرفی | ۲۰۲۲ (معرفی ChatGPT) | ۲۰۲۳ | ۲۰۲۴ (پیشنمایش) |
اندازه مدل | ~۱۷۵ میلیارد پارامتر | بسیار بزرگتر (نامشخص) | بزرگترین مدل OpenAI تاکنون |
ظرفیت پردازش متن | محدود (چند هزار کلمه) | بیشتر (تا ~۳۲ هزار توکن) | بسیار بیشتر (متن طولانیتر) |
پشتیبانی چندرسانهای | خیر (فقط متن) | بله (متن + تصویر) | بله (متن + تصویر; پیشرفتهتر) |
دقت و صحت پاسخ | خوب (گاه اشتباه دارد) | بسیار بالا (خطاهای کمتر) | عالی (خطای بسیار نادر) |
سرعت پاسخدهی | بسیار سریع | کندتر نسبت به ۳.۵ | بهینهشده (سریعتر از GPT-4) |
دسترسی | برای عموم (رایگان ChatGPT) | پرداختی (ChatGPT Plus) | محدود (ابتدا برای کاربران حرفهای) |
همانطور که مشاهده میشود، GPT-4.5 در اکثر زمینهها نسبت به نسخههای پیشین خود بهبود یافته است. این مدل دارای بزرگترین ابعاد و توان پردازشی، بالاترین دقت در پاسخگویی و همچنین قابلیتهای پیشرفتهی چندرسانهای میباشد. در عین حال تلاش شده است که سرعت و کارایی آن حفظ شود تا تجربهی کاربری روان بماند. البته پیچیدگی بالاتر GPT-4.5 موجب شده در بدو عرضه، دسترسی به آن محدودتر باشد (در اختیار کاربران حرفهای یا سازمانی)، در حالی که GPT-3.5 از ابتدا برای عموم قابل استفاده بود.
کاربردهای GPT-4.5
GPT-4.5 یک مدل همهکاره است که میتواند در حوزههای گوناگونی به کار گرفته شود. در ادامه به چند مورد برجسته از کاربردهای این مدل میپردازیم:
تولید محتوا
GPT-4.5 میتواند فرآیند تولید محتوا را برای نویسندگان و تولیدکنندگان محتوا متحول کند. با کمک این مدل، تولید سریع متون با کیفیت ممکن شده است؛ از نگارش پستهای وبلاگی و مقالات گرفته تا تهیهی متون تبلیغاتی و پستهای شبکههای اجتماعی. خروجیهای GPT-4.5 از نظر انسجام و خوانایی در سطح بالایی قرار دارند، به طوری که اغلب تنها نیاز به ویرایش جزئی توسط انسان دارند. همچنین این مدل قادر است لحن و سبک مشخصی را در نوشتار حفظ کند؛ برای مثال میتواند متنی رسمی، محاورهای، تخصصی یا ساده بنویسد بنا به آنچه از آن خواسته میشود. حتی تولید محتوا به زبانهای مختلف نیز توسط GPT-4.5 با کیفیت مناسبی انجام میشود که برای کسبوکارهایی با مخاطبان چندزبانه بسیار ارزشمند است.
پشتیبانی مشتریان
در حوزهی پشتیبانی مشتریان، GPT-4.5 میتواند به عنوان یک پشتیبان مجازی هوشمند نقشآفرینی کند. بسیاری از شرکتها میتوانند با بهرهگیری از این مدل، سیستمهای چتبات و پاسخگویی خودکار راهاندازی کنند که بهصورت ۲۴ ساعته و هفت روز هفته به سؤالات و مشکلات مشتریان پاسخ دهد. مزیت GPT-4.5 در این زمینه، درک بهتر نیت و احساس مشتری است؛ این مدل میتواند لحن مکالمهی کاربر را تشخیص دهد و پاسخهایی صمیمی و در عین حال دقیق ارائه کند. برای پرسشهای متداول و ساده، سرعت و دقت بالای GPT-4.5 تجربهی کاربری را بهبود میبخشد، و در موارد پیچیدهتر نیز این مدل قادر است اطلاعات مرتبط را از دل گفتوگو استخراج کرده و راهنمایی مناسبی ارائه دهد. نتیجهی بهکارگیری چنین سیستمی، کاهش فشار بر تیمهای پشتیبانی انسانی و افزایش رضایت مشتریان خواهد بود.
تحلیل داده
یکی دیگر از حوزههای کاربرد GPT-4.5، تجزیه و تحلیل اطلاعات است. هرچند این مدل یک ابزار تحلیلی سنتی مثل نرمافزارهای دادهکاوی نیست، اما میتواند با توانایی پردازش زبان طبیعی خود، حجم عظیمی از اطلاعات متنی را خلاصهسازی و تفسیر کند. برای مثال، یک تحلیلگر داده میتواند گزارشها، مقالات یا اسناد طولانی را به GPT-4.5 بدهد تا نکات کلیدی آنها استخراج شده و به زبان ساده بیان شود. این مدل قادر است الگوها و روابط موجود در دادههای توصیفی را شناسایی کرده و به شکل جملات قابل فهم توضیح دهد. همچنین در نوشتن کدهای ساده برای پردازش داده یا ایجاد مستندات تحلیلی نیز میتواند به متخصصان کمک کند. نتیجهی بهرهگیری از GPT-4.5 در این حوزه، تسریع فرآیند استخراج دانش از دادهها و دسترسی سریعتر به بینشهای کاربردی است.
ارزهای دیجیتال
در صنعت پرشتاب ارزهای دیجیتال، GPT-4.5 میتواند به یک ابزار ارزشمند تبدیل شود. یکی از کاربردهای آن تحلیل اخبار و احساسات بازار در حوزهی رمز ارزها است. این مدل قادر است انبوهی از اخبار، مقالات و پستهای شبکههای اجتماعی مرتبط با مثلاً بیتکوین یا اتریوم را در زمانی کوتاه خلاصه کرده و دید کلی از جو حاکم بر بازار ارائه دهد. برای تحلیلگران و سرمایهگذاران، داشتن چنین خلاصههای سریع و جامعی بسیار مفید است تا از ترندهای بازار عقب نمانند.
همچنین GPT-4.5 میتواند مفاهیم پیچیدهی بلاکچین و ارز دیجیتال را به زبان ساده توضیح دهد. به عنوان مثال، اگر کاربران در مورد نحوهی کار یک پروتکل مالی غیرمتمرکز (DeFi) سؤالی داشته باشند، این مدل میتواند آن را به صورت قابل فهم تشریح کند. در حوزهی فنیتر، توسعهدهندگان بلاکچین میتوانند از GPT-4.5 برای کمک در نوشتن یا بررسی کد قراردادهای هوشمند بهره ببرند. مدل میتواند کدهای برنامهنویسی (مثلاً به زبان سالیدیتی) را توضیح داده، اشکالات احتمالی را گوشزد کند یا حتی قطعات کد اولیه را تولید کند که در وقت توسعهدهندگان صرفهجویی میشود.
از منظر پشتیبانی کاربران در پلتفرمهای تبادل ارز دیجیتال، یک چتبات مبتنی بر GPT-4.5 میتواند به سؤالات متداول کاربران (مانند روش انجام تراکنش، پیگیری انتقالها، مشکلات احراز هویت و غیره) پاسخ دهد و راهنمایی فوری ارائه کند. این امر باعث بهبود تجربهی کاربری در صرافیها و خدمات رمز ارزی خواهد شد.
البته باید توجه داشت که هرچند GPT-4.5 توان ارائهی تحلیلها و اطلاعات مفیدی را دارد، تصمیمات مالی را نباید به طور کامل به آن سپرد. بلکه بهتر است از آن به عنوان یک دستیار تحلیلی در کنار دانش و بررسی انسانی استفاده شود.
نحوه استفاده از GPT-4.5
در حال حاضر، OpenAI دسترسی به GPT-4.5 را بهصورت محدود در اختیار برخی کاربران قرار داده است. کاربرانی که دارای اشتراک ویژه ChatGPT (نسخهی Pro) هستند، میتوانند زودتر از دیگران به این مدل دسترسی پیدا کنند. همچنین برخی سازمانها و شرکتهای همکار OpenAI نیز از طریق پلتفرم API OpenAI به GPT-4.5 دسترسی دارند و آن را در محصولات خود ادغام کردهاند. انتظار میرود با گذشت زمان و افزایش ظرفیت زیرساختی OpenAI، این مدل در دسترس گستردهتری قرار گیرد؛ از جمله برای مشترکین ChatGPT Plus و حتی شاید در سایر محصولات مبتنی بر فناوریهای OpenAI.
برای عموم کاربران علاقهمند، بهترین راه منتظر ماندن برای اعلام رسمی OpenAI دربارهی عرضهی عمومی GPT-4.5 است. به محض اینکه GPT-4.5 به سرویس ChatGPT Plus اضافه شود, افراد میتوانند با تهیهی اشتراک ماهانه (ChatGPT Plus) به این مدل دسترسی پیدا کنند. همچنین توسعهدهندگانی که مایل به بهرهگیری از تواناییهای GPT-4.5 در برنامههای خود هستند، میتوانند از API OpenAI استفاده کنند؛ البته به دلیل پیچیدگی این مدل، کار با API آن احتمالاً هزینهی بالاتری نسبت به مدلهای قبلی خواهد داشت.
به طور خلاصه، در حال حاضر GPT-4.5 بیشتر در اختیار کاربران حرفهای و سازمانی است، اما پیشبینی میشود که با افزایش منابع و بهبود زیرساختها، امکان استفادهی عموم از آن در آیندهی نزدیک فراهم شود.
جمعبندی
GPT-4.5 گام دیگری در مسیر پیشرفت چشمگیر مدلهای زبانی هوش مصنوعی است. این نسخهی جدید با ارائهی دقت بالاتر، سرعت بیشتر و توانمندیهای گستردهتر نشان داد که تعامل انسان و هوش مصنوعی میتواند هرچه طبیعیتر و کارآمدتر باشد. کاربردهای متعدد GPT-4.5 – از تولید محتوا و خدمات مشتریان گرفته تا تحلیل داده و حوزهی ارزهای دیجیتال – بیانگر تأثیر عمیقی است که این مدل میتواند بر صنایع مختلف بگذارد. ورود GPT-4.5 به بازار نه تنها تجربهی کاربران را بهبود میبخشد بلکه افقهای تازهای برای نوآوری در کسبوکارها ایجاد میکند. با نگاه به آینده، میتوان انتظار داشت که با ادامهی این روند (و شاید معرفی GPT-5)، مرزهای توانایی هوش مصنوعی باز هم جابهجا شود و شاهد دستاوردهای هیجانانگیزتری در این عرصه باشیم.
مطالب بیشتر : رونمایی از SearchGPT، موتور جستجوی هوشمند OpenAI