با ورود غول‌های خرده‌فروشی و فین‌تک به دنیای رمزارزها، پرسش مهمی پیش‌روی ماست: آیا شرکت‌هایی مثل آمازون، والمارت و گروه مالی آنت قصد دارند لایه‌ای جدید از پول دیجیتال را زیر ساختار تجارت جهانی پیاده‌سازی کنند؟ لایه‌ای که در آن، استیبل‌کوین‌ها جای دلار را بگیرند، واسطه‌ها را حذف کنند و رفتارهای مالی مشتریان را بازطراحی کنند؟
نقشه‌ی پنهان خرده‌فروش‌های بزرگ برای ورود به بازار استیبل‌کوین‌ها
بر اساس گزارشی از وال‌استریت ژورنال (ژوئن ۲۰۲۵)، آمازون و والمارت در حال بررسی گزینه‌هایی برای ایجاد استیبل‌کوین اختصاصی خود هستند. این اولین بار نیست که آمازون وارد حوزه‌ی پرداخت‌های دیجیتال شده است؛ در سال ۲۰۲۱ آگهی استخدامی برای مدیر محصول بلاکچین منتشر کرد.
در سوی دیگر، والمارت هم سابقه‌ی ثبت پتنت برای دلار دیجیتالی مبتنی بر بلاکچین در سال ۲۰۱۹ را دارد؛ پروژه‌ای که هرچند به‌نتیجه نرسید، اما اکنون زیرساخت‌های آن برای نسخه‌ی جدید استیبل‌کوین این شرکت در حال توسعه است.اما جلوتر از همه، Ant Group بازوی فین‌تک علی‌بابا حرکت کرده است. شرکت تابعه‌اش در سنگاپور اعلام کرده که مجوز صدور استیبل‌کوین را از هنگ‌کنگ و سنگاپور دریافت خواهد کرد. همچنین قصد دارد در اروپا و از طریق لوکزامبورگ نیز وارد شود.
نکته کلیدی اینجاست: در تمام این کشورها، چارچوب‌های قانونی تازه‌ای برای فعالیت قانونی استیبل‌کوین‌ها تصویب شده‌اند. این یعنی مسیر ورود برای شرکت‌های بزرگ واضح‌تر از همیشه است.
چرا این شرکت‌ها به فکر خلق پول افتاده‌اند؟
در ظاهر، ایجاد استیبل‌کوین فقط یک بازی تکنولوژیک است. اما اگر دقیق‌تر نگاه کنیم، پشت پرده‌ی این حرکت، منافع مالی کلانی نهفته است.
آمازون در سال ۲۰۲۴ بیش از ۴۴۷ میلیارد دلار فروش آنلاین داشته است. حالا اگر فقط ۲٪ از این مبلغ به‌عنوان کارمزد به بانک‌ها و شرکت‌های پرداخت کارت مثل Visa و Mastercard پرداخت شده باشد، چیزی بین ۹ تا ۱۳ میلیارد دلار هزینه‌ی اضافی را به خود دیده است. اگر این مبادلات از طریق بلاکچین انجام شوند، هزینه‌ها به چند سنت برای هر تراکنش کاهش پیدا می‌کند.
همچنین این شرکت‌ها با داشتن استیبل‌کوین، به‌صورت مستقیم به داده‌های مالی مشتریان دست پیدا می‌کنند. تصور کن: وقتی کاربر با Amazon Coin خرید می‌کند، آمازون دقیقاً می‌داند که چه چیزی خریده، چه زمانی و با چه قیمتی. این داده‌ها ابزار قدرتمندی برای بازاریابی و تحلیل رفتار مصرف‌کننده هستند.
در کنار آن، درآمد جانبی از محل ذخیره‌ی پشتوانه استیبل‌کوین‌ها هم اهمیت دارد. اگر ۱۰ میلیارد دلار استیبل‌کوین در گردش باشد و با اوراق خزانه‌داری ۵ درصدی پشتیبانی شود، شرکت صادرکننده سالانه ۵۰۰ میلیون دلار سود فقط از بهره دریافت می‌کند.
استیبل‌کوین‌ها چطور می‌توانند دنیای پرداخت را زیر و رو کنند؟
بیایید نگاهی بیندازیم به مقایسه‌ی عملکرد سیستم‌های سنتی با استیبل‌کوین‌ها:
| ویژگی | سیستم بانکی سنتی | استیبل‌کوین‌ها |
|---|---|---|
| زمان تسویه | ۱ تا ۳ روز | آنی |
| هزینه تراکنش | ۲٪ تا ۵٪ | کمتر از ۰.۱٪ |
| دسترسی جهانی | محدود به شبکه بانکی | جهانی و بدون مرز |
| کنترل داده‌ها | با واسطه‌ها | در اختیار صاحب اکوسیستم |
| امکان شخصی‌سازی | پایین | بسیار بالا (مثلاً امتیاز وفاداری، تخفیف) |
همان‌طور که می‌بینید، استیبل‌کوین‌ها در بیشتر زمینه‌ها مزیت دارند. کافی‌ست این تکنولوژی درون اپلیکیشن‌هایی که ما روزانه استفاده می‌کنیم مثل Amazon، Walmart Pay یا Alipay قرار بگیرد تا بدون نیاز به درک سازوکار بلاکچین، از آن استفاده کنیم.
چرا قانون‌گذاران نگران‌اند؟
با ورود شرکت‌های تجاری به حوزه‌ی پول دیجیتال، بعضی سیاست‌مداران هشدار داده‌اند که ممکن است مرز بین بانک‌داری و تجارت خصوصی مخدوش شود.
به‌عنوان مثال، سناتور الیزابت وارن در آمریکا هشدار داده که اگر شرکت‌هایی مانند والمارت یا آمازون بتوانند ارز دیجیتال صادر کنند، ممکن است کنترل بسیار زیادی بر رفتار مالی مردم به‌دست آورند.
در چین هم چنین نگرانی‌هایی وجود دارد. به‌همین دلیل دولت چین ارز دیجیتال ملی خود یعنی e-CNY را توسعه داده است تا فضا را برای رقابت استیبل‌کوین‌های خصوصی تنگ‌تر کند.
چه زمانی باید منتظر عرضه‌ی رسمی باشیم؟
متخصصان معتقدند مسئله این نیست که آیا این شرکت‌ها استیبل‌کوین عرضه می‌کنند یا نه، بلکه سؤال این است که چه زمانی و چگونه؟
بلِیک جئونگ، مدیرعامل IOST می‌گوید:
«در شرایطی که حاشیه سود در خرده‌فروشی بسیار کم است و میلیاردها دلار به‌عنوان کارمزد تراکنش از بین می‌رود، حرکت به سمت استیبل‌کوین‌ها کاملاً منطقی است.»
همچنین، زیرساخت‌های لازم تقریباً آماده‌اند. این شرکت‌ها کیف‌پول دیجیتال دارند، اکوسیستم کاربر دارند، تجربه‌ی فنی دارند و حتی سیستم‌های پشتیبان امنیت و احراز هویت را نیز دارا هستند.
اما چه مانعی در راه است؟
چالش اصلی در حوزه‌ی مقیاس‌پذیری، تجربه کاربری و رعایت مقررات است. به‌ویژه در زمینه‌هایی مثل بازگشت وجه، مقابله با کلاهبرداری، مدیریت ریسک و نگهداری امن دارایی‌ها. چون برخلاف فناوری، اجرای این سیستم‌ها در مقیاس جهانی پیچیدگی بالایی دارد.
نتیجه‌گیری
اگر آمازون به شما بگوید که می‌توانید در صورت پرداخت با Amazon Coin، ۵٪ تخفیف بگیرید، آیا این کار را نمی‌کنید؟ اگر والت دیجیتالتان به‌صورت پیش‌فرض در اپلیکیشن فعال باشد، چرا از آن استفاده نکنید؟همین رفتار ساده می‌تواند آغازگر تحولی بزرگ در نظام پرداخت جهانی باشد. با کنار رفتن شبکه‌های سنتی مانند Visa و Mastercard، این بار کنترل پرداخت‌ها در اختیار کسانی قرار می‌گیرد که هم فروشنده هستند، هم بانک، هم تحلیل‌گر رفتار شما.
مهم نیست که شما با اصطلاحات بلاکچین آشنا باشید یا نه. وقتی استفاده از یک فناوری راحت، سریع و سودمند باشد، همه به آن جذب می‌شوند. دنیای پرداخت آینده، شاید دیگر نه بانکی باشد، نه مالی بلکه تجاری و کاملاً خصوصی.
