در دنیای پرتلاطم ارزهای دیجیتال، هر روز پروژه‌های جدیدی ظهور می‌کنند و برخی از آنها در مدت کوتاهی رشد خیره‌کننده‌ای را تجربه می‌کنند. سؤال مهم این است: چگونه می‌توانیم این پروژه‌های آینده‌دار را پیش از دیگران شناسایی کنیم؟ بسیاری از سرمایه‌گذاران به دنبال یافتن "سولانای بعدی" یا "پپه‌ی بعدی" هستند؛ ارزهایی که در مدت زمانی کوتاه سودهای چشمگیری به همراه داشته‌اند. برای رسیدن به این هدف، باید ترکیبی از آموزش و تحلیل را به کار گرفت، از داده‌ها و ابزارهای تحلیلی به‌روز استفاده کرد و نشانه‌های رشد واقعی را در میان هیاهوی بازار تشخیص داد. در این مقاله از کریپتو باز، با تکیه بر آخرین اطلاعات جهانی تا سال ۲۰۲۵، خواهیم گفت که چطور می‌توانید با کمک آمار و ابزارهای تخصصی مانند Dune Analytics، DeFiLlama، Santiment و Nansen آینده‌دارترین پروژه‌های رمز ارز را قبل از دیگران شناسایی کنید.
اهمیت شناسایی زودهنگام پروژه‌های آینده‌دار
سرمایه‌گذاری زودهنگام در پروژه‌های موفق می‌تواند بازده فوق‌العاده‌ای به همراه داشته باشد. برای نمونه، قیمت سولانا (SOL) که در سال ۲۰۲۰ با زیر یک دلار معامله می‌شد، طی سال ۲۰۲۱ به اوج قیمتی نزدیک به ۲۵۰ دلار رسید و سودهای چند صد برابری نصیب سرمایه‌گذاران اولیه خود کرد. چنین مثال‌هایی باعث شده بسیاری از افراد به دنبال پیدا کردن «سولانای بعدی» یا پروژه مشابه بعدی باشند که رشد خارق‌العاده‌ای در پیش دارد.
با این حال، شناسایی یک پروژه آینده‌دار پیش از رشد گسترده، کار آسانی نیست. فضای رمز ارزها پر از پروژه‌هایی است که با سر و صدای زیاد وارد می‌شوند اما دوام نمی‌آورند. بنابراین مهم است که به نشانه‌های رشد واقعی توجه کنیم، نه صرفاً تبلیغات و هیجانات زودگذر. در ادامه، ابتدا نمونه‌هایی از پروژه‌های موفق اخیر را مرور می‌کنیم و سپس ویژگی‌های کلیدی این پروژه‌ها و ابزارهای تحلیلی مورد نیاز برای ارزیابی آنها را معرفی خواهیم کرد.
نمونه‌های پروژه‌های موفق اخیر
سولانا: رشد خیره‌کننده در کاربران و تراکنش‌ها
سولانا یک پلتفرم بلاکچینی لایه‌اول است که در سال ۲۰۲۰ راه‌اندازی شد و به دلیل سرعت بسیار بالا و کارمزد پایین تراکنش‌ها شهرت یافت. این شبکه در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ رشد قیمتی عظیمی را تجربه کرد و با میزبانی از صدها پروژه DeFi و NFT، به یکی از بازیگران اصلی دنیای بلاکچین تبدیل شد. نشانه‌های رشد واقعی سولانا را می‌شد از آمارهای درون‌شبکه‌ای آن تشخیص داد؛ تا سپتامبر ۲۰۲۴ تعداد آدرس‌های فعال روزانه سولانا به بیش از ۵ میلیون رسید که از حدود ۱ میلیون در ابتدای همان سال جهش یافته بود. این یعنی فعالیت کاربران سولانا طی سال چند برابر شده و این شبکه حتی بیش از ۵۰٪ حجم کل تراکنش‌های بلاکچینی را به خود اختصاص داده است. چنین اکوسیستم پویا و پرکاربری نشان می‌دهد که سولانا فراتر از یک هیجان زودگذر بوده و پذیرش گسترده‌ای پیدا کرده است.
آربیتروم: پیشتاز لایه دوم اتریوم
آربیتروم یک راهکار لایه دوم (L2) برای افزایش مقیاس‌پذیری اتریوم است که شبکه اصلی آن در ۲۰۲۱ فعال شد و توکن حاکمیتی خود (ARB) را در ۲۰۲۳ عرضه کرد. آربیتروم توانست با ارائه کارمزدهای بسیار کمتر و سرعت بیشتر، تعداد زیادی کاربر را به خود جذب کند و پس از عرضه توکن نیز ارزش بازار قابل توجهی کسب کرد. این شبکه اغلب بیش از ۲.۵ میلیون تراکنش در روز را پردازش می‌کند که در برهه‌هایی حتی از تعداد تراکنش‌های روزانه خود اتریوم بیشتر بوده است. همچنین آربیتروم از نظر شاخص ارزش کل قفل‌شده (TVL)، با جذب حدود $۱۲ میلیارد سرمایه تا اوایل سال ۲۰۲۵، در صدر راهکارهای لایه دوم قرار گرفته است. این ارقام چشمگیر نشان می‌دهد که آربیتروم به‌صورت ارگانیک رشد کرده و تبدیل به بستر محبوبی برای کاربران دیفای شده است. کسی که استفاده گسترده از آربیتروم و رشد TVL آن را در ۲۰۲۲ زیر نظر داشت، می‌توانست پیش‌بینی کند که توکن آن (پس از عرضه) آینده‌دار خواهد بود.
چین لینک: زیرساخت اوراکل با پذیرش گسترده
چین‌لینک پروژه‌ای قدیمی‌تر (راه‌اندازی ۲۰۱۷) در حوزه اوراکل‌های غیرمتمرکز است که پلی میان بلاکچین و داده‌های دنیای واقعی ایجاد می‌کند. موفقیت چین‌لینک بیشتر بر پایه کاربرد وسیع آن در کل اکوسیستم بلاکچین بوده است. این شبکه اوراکل تا سال ۲۰۲۵ به بیش از ۱۵۰۰ مشارکت و ادغام با پروژه‌ها و قراردادهای هوشمند مختلف دست یافته است و خدمات آن توسط صدها پروتکل دیفای برای دریافت قیمت‌ها و داده‌های خارجی استفاده می‌شود. به عبارتی، چین‌لینک به یک استاندارد صنعت تبدیل شده است. حجم عظیم کاربرد آن را می‌توان از این واقعیت فهمید که شبکه چین‌لینک در سال ۲۰۲۴ بیش از $۱۸ تریلیون ارزش تراکنش را پردازش و تأمین کرده است که نشان‌دهنده مقیاس تاثیرگذاری آن است. رشد تدریجی و پایدار قیمت چین لینک در سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ نیز بازتابی از همین پذیرش گسترده بود. تجربه چین‌لینک نشان می‌دهد پروژه‌هایی که نیاز اساسی صنعت را برطرف می‌کنند (مثل نیاز به اوراکل قابل اعتماد)، شانس بالایی برای رشد طولانی‌مدت دارند.
پپه: میم‌کوینی با رشد انفجاری
پپه (PEPE) یک میم‌کوین مبتنی بر میم اینترنتی "Pepe the Frog" است که در آوریل ۲۰۲۳ به طور ناگهانی راه‌اندازی شد. برخلاف سولانا یا چین‌لینک که بر نوآوری فنی تکیه داشتند، پپه هیچ کاربرد خاص یا پشتوانه فنی چشمگیری نداشت و صرفاً به عنوان یک شوخی جامعه‌محور عرضه شد. با این وجود، در اوج تب‌وتاب بازار، ظرف چند هفته ارزش بازار Pepe از صفر به بیش از $۱ میلیارد رسید و در شبکه اتریوم بیش از ۱۲۴ هزار آدرس این توکن را در اختیار گرفتند. تبلیغات دهان‌به‌دهان در شبکه‌های اجتماعی و لیست شدن سریع در صرافی‌های بزرگ، سوخت اصلی این رشد خارق‌العاده بود. جالب اینکه تب میم‌کوین‌ها فروکش نکرد و در می ۲۰۲۴ نیز پپه موج دومی از رشد را تجربه کرد و برای مدتی به ارزش بازار حدود $۶ میلیارد دست یافت. چنین رشد سریعی عمدتاً حاصل هیجانات فضای مجازی و قدرت جامعه پیرامون میم‌کوین‌ها بود. البته پپه نمونه‌ای از پروژه‌هایی است که رشد آنها بیشتر بر پایه موج‌های احساسی است تا توسعه فنی؛ بنابراین دوام چنین ارزهایی در بلندمدت تضمین‌شده نیست. با این وجود، داستان موفقیت پپه نشان می‌دهد که حتی در پروژه‌های ظاهراً بی‌ارزش هم می‌توان فرصت‌های کوتاه‌مدت پرسود یافت – به شرط آنکه نشانه‌های ترند شدن آنها را به موقع تشخیص دهیم.
مقایسه مختصر پروژه‌های موفق و شاخص‌های کلیدی رشد هر کدام:
| پروژه | سال راه‌اندازی | شاخص‌های رشد کلیدی |
|---|---|---|
| سولانا (SOL) | ۲۰۲۰ | بیش از ۵ میلیون آدرس فعال روزانه (۲۰۲۴)؛ بیش از ۵۰٪ تراکنش‌های بلاکچین در شبکه سولانا |
| آربیتروم (ARB) | ۲۰۲۳ (توکن) | حدود ۲.۵ میلیون تراکنش روزانه (بالاتر از اتریوم در برخی روزها)؛ حدود $۱۲ میلیارد TVL تا اوایل ۲۰۲۵ |
| چین لینک (LINK) | ۲۰۱۷ | بیش از ۱۵۰۰ مشارکت با پروژه‌ها و قراردادها؛ فراهم کردن $۱۸ تریلیون ارزش تراکنش در ۲۰۲۴ |
| پپه (PEPE) | ۲۰۲۳ | رسیدن به $۱ میلیارد ارزش بازار در کمتر از یک ماه؛ بیش از ۱۲۵ هزار هولدر ظرف ~۲ ماه |
با نگاهی به جدول بالا و مرور این نمونه‌ها می‌توان دریافت که پروژه‌های آینده‌دار واقعی معمولاً ترکیبی از پذیرش کاربران، کاربرد و اکوسیستم فعال و توسعه فنی مستمر را دارا هستند. در بخش بعدی، این ویژگی‌های کلیدی را بیشتر بررسی می‌کنیم.
ویژگی‌های یک پروژه با رشد واقعی
یکی از مهم‌ترین نشانه‌های موفقیت یک پروژه، شکل‌گیری یک اکوسیستم قوی پیرامون آن است. اکوسیستم یعنی مجموعه‌ای از کاربران، توسعه‌دهندگان، شرکت‌ها و پروژه‌های مکمل که حول یک پلتفرم گرد آمده‌اند. وقتی می‌بینیم روی یک بلاکچین یا پروتکل، ده‌ها برنامه غیرمتمرکز (dApp) در حال اجراست یا پروژه‌های دیگر از خدمات آن استفاده می‌کنند، نشان‌دهنده اکوسیستم فعال آن است. به عنوان مثال، چین‌لینک را در نظر بگیرید که اکنون بیش از ۲۳۰۰ پروژه مختلف در ۱۵ اکوسیستم بلاکچینی از داده‌های آن استفاده می‌کنند؛ این گستردگی کاربرد به‌روشنی قدرت اکوسیستم چین‌لینک را نشان می‌دهد. همچنین وجود یک جامعه کاربری پویا (در شبکه‌های اجتماعی، فروم‌ها، گیت‌هاب و...) که درباره پروژه بحث می‌کنند و مشارکت دارند، قوت یک پروژه را دوچندان می‌کند. در مقابل، اگر پروژه‌ای را ببینید که علی‌رغم تبلیغات زیاد، هیچ پروژه دیگری با آن ادغام نشده و جامعه فعالی ندارد، باید در آینده‌دار بودن آن تردید کرد.
رشد پایدار کاربران و کاربرد واقعی
رشد تدریجی و پیوسته تعداد کاربران یا میزان استفاده از یک شبکه، نشانه‌ای کلیدی از پذیرش آن است. منظور از رشد پایدار این است که به‌جای یک جهش دفعی (مثلاً تنها در زمان بازار گاوی)، نمودار کاربران فعال یا حجم تراکنش‌های پروژه در طول ماه‌ها و سال‌ها صعود مداوم داشته باشد. برای نمونه، افزایش کاربران فعال سولانا از ۱ میلیون به ۵ میلیون در کمتر از یک سال نشان‌دهنده تقاضای واقعی برای استفاده از آن شبکه بود. یا در مورد آربیتروم، مشاهده افزایش مداوم تعداد تراکنش‌ها و آدرس‌های منحصربه‌فرد پس از هر به‌روزرسانی، حاکی از آن است که این پلتفرم توانسته نیاز کاربران را مرتفع کند. کاربرد واقعی یعنی مردم برای انجام کاری مفید به سراغ آن پروژه بروند (مثلاً سرمایه‌گذاری در DeFi، خرید NFT، دریافت وام و ...). هر چه موارد استفاده (Use-case) یک پروژه متنوع‌تر و کاربردی‌تر باشد، پایه‌های آینده آن مستحکم‌تر است. بنابراین هنگام بررسی یک پروژه، به آمارهایی نظیر تعداد آدرس‌های فعال روزانه، تعداد تراکنش‌ها، تعداد قراردادهای هوشمند درحال اجرا و روند تغییرات آنها دقت کنید.
حجم معاملات بالا و نقدشوندگی مناسب
یکی از معیارهای مهم در سنجش علاقه بازار به یک ارز دیجیتال، حجم معاملات روزانه آن است. حجم معاملات بالا نشان می‌دهد که خریداران و فروشندگان زیادی مشتاق مبادله آن هستند و نقدشوندگی در بازار آن کوین یا توکن بالاست. نقدشوندگی بالا خود یک مزیت است؛ زیرا ورود و خروج سرمایه‌گذاران بزرگ را تسهیل می‌کند و احتمال دستکاری قیمت را کاهش می‌دهد. به عنوان مثال، روزهایی بود که حجم معاملات روزانه توکن Pepe به نزدیکی ۱ میلیارد دلار رسید و آن را در زمره پُرحجم‌ترین ارزهای بازار قرار داد. یا حجم معاملات روزانه چین‌لینک اغلب از ۴۰۰ میلیون دلار فراتر می‌رود که نشان‌دهنده پایگاه سرمایه‌گذار گسترده و فعال برای آن است. وقتی یک پروژه حجم معاملات پایدار و روبه‌رشد داشته باشد، می‌توان نتیجه گرفت که توجه بازار را به خود جلب کرده است. در مقابل، پروژه‌ای که حجم معاملاتش نزدیک به صفر است (حتی اگر از نظر فنی جالب باشد) با خطر illiquidity مواجه است و سرمایه‌گذاری در آن پرریسک خواهد بود. بنابراین همیشه نقدشوندگی و عمق بازار یک توکن را مدنظر داشته باشید.
فعالیت توسعه‌دهندگان و به‌روزرسانی مستمر
پروژه‌ای که تیم توسعه فعالی ندارد، محکوم به رکود است. در دنیای فناوری بلاکچین که به سرعت در حال تکامل است، پروژه‌ها باید مرتباً به‌روزرسانی شوند، باگ‌ها رفع شوند و قابلیت‌های جدید اضافه شود. فعالیت توسعه‌دهنده‌ها را می‌توان از چند طریق سنجید: مشاهده مخازن کد (مثلاً GitHub)، دنبال‌کردن انتشار نسخه‌های جدید (ریلیزها) و حتی نگاه به شاخص‌هایی که پلتفرم‌هایی مثل Santiment ارائه می‌دهند. طبق گزارش Santiment، پروژه‌هایی مانند کاردانو (ADA) که بالاترین فعالیت توسعه‌دهنده را دارند معمولاً رشد و پذیرش بیشتری را تجربه می‌کنند. تعداد کامیت‌های کد و مشارکت‌کنندگان فعال در مخزن گیت‌هاب یک پروژه نشان می‌دهد چقدر کار روی آن در حال پیشرفت است. برای مثال اگر ببینید در سه ماه گذشته صدها کامیت جدید روی گیت‌هاب انجام شده و چندین توسعه‌دهنده مختلف در پروژه مشارکت داشته‌اند، این یک علامت بسیار مثبت است که آن پروژه در حال تکامل مداوم است. برعکس، پروژه‌ای که طی مدت طولانی هیچ به‌روزرسانی نداشته یا توسعه‌دهندگان کلیدی آن را ترک کرده‌اند، احتمالاً در آینده دچار مشکل خواهد شد. به طور خلاصه، پویایی تیم توسعه و جامعه برنامه‌نویسان پیرامون یک پروژه، موتور محرک رشد آن در بلندمدت خواهد بود.
ابزارهای تحلیلی برای شناسایی پروژه‌های آینده‌دار
برای آنکه بتوانید داده‌های ذکر شده را به دست آورید و پروژه‌ها را عمیق‌تر بررسی کنید، خوشبختانه ابزارهای تحلیلی متعددی وجود دارند که بسیاری از آنها رایگان یا در دسترس عموم هستند. در این بخش، مهم‌ترین ابزارهایی را که به شما در یافتن پروژه‌های پرپتانسیل کمک می‌کنند معرفی می‌کنیم:
Dune Analytics: داشبوردهای داده آنچین
Dune Analytics (دون آنالیتیکس) یک پلتفرم تحلیل داده‌های بلاکچین است که توسط جامعه کاربران اداره می‌شود و به شما اجازه می‌دهد انواع داشبوردهای تعاملی بر اساس داده‌های درون‌زنجیره‌ای بسازید یا مشاهده کنید. در Dune می‌توانید با جستجوی نام یک پروژه، داشبوردهای آماده مربوط به آن را بیابید و ببینید مثلاً تعداد کاربران فعال، حجم تراکنش‌ها، میزان سپرده‌های قفل‌شده یا هر شاخص دیگر آن پروژه در طول زمان چگونه تغییر کرده است. مزیت Dune این است که رایگان بوده و برای بسیاری از بلاکچین‌های محبوب (اتریوم، پالیگان، آربیتروم، سولانا و ...) داده فراهم می‌کند. رابط کاربری آن به شما امکان می‌دهد از طریق بخش Discover یا نوار جستجو، داشبوردهای عمومی را به راحتی پیدا کنید. حتی اگر دانش فنی SQL داشته باشید، می‌توانید کوئری‌های اختصاصی خود را برای استخراج اطلاعات خاص بنویسید و نتایج را به صورت نمودار یا جدول دربیاورید. به طور خلاصه، Dune Analytics ابزار مناسبی است تا هر پرسش دلخواه درباره داده‌های روی زنجیره (On-chain) را مطرح کنید و پاسخ را در قالب گرافیکی دریافت کنید.
DeFiLlama: رصد ارزش قفل‌شده و روند DeFi
DeFiLlama (دیفای‌لاما) یک داشبورد جامع و اوپن‌سورس برای دنبال‌کردن شاخص‌های حوزه مالی غیرمتمرکز (DeFi) است. این پلتفرم داده‌های بیش از ۵,۰۰۰ پروتکل مالی غیرمتمرکز در ۳۰۰+ بلاکچین (اتریوم، آربیتروم، سولانا، زنجیره بایننس و ...) را گردآوری می‌کند و به ویژه روی شاخص ارزش کل قفل‌شده (TVL) تمرکز دارد. با استفاده از DefiLlama می‌توانید مشاهده کنید چه مقدار سرمایه در یک پروژه یا یک شبکه قفل شده و روند تغییرات آن در بازه‌های زمانی مختلف چگونه بوده است. برای مثال اگر یک پروتکل جدید DeFi به سرعت در حال جذب نقدینگی باشد و TVL آن هفته به هفته در حال افزایش باشد، می‌تواند نشانه‌ای از آینده‌دار بودن آن پروژه باشد. این سایت ابزارهای فیلتر و مرتب‌سازی مفیدی نیز دارد؛ شما می‌توانید پروژه‌ها را بر اساس بلاکچین (مثلاً فقط پروتکل‌های شبکه آربیتروم) یا بر اساس دسته‌بندی (مثلاً صرافی‌های غیرمتمرکز، پلتفرم‌های وام‌دهی و ...) غربال کنید و حتی آنها را بر اساس میزان رشد TVL در ۷ روز یا ۱ ماه اخیر مرتب نمایید. شفافیت داده‌ها و جامعه کاربران فعال در گیت‌هاب (که دائماً داده‌ها را به‌روز می‌کنند) باعث شده DefiLlama به یکی از منابع مورد اعتماد برای تحلیل دیفای تبدیل شود. به طور خلاصه، هرگاه بخواهید بدانید کدام پروژه‌های DeFi در حال حاضر بیشترین جذب سرمایه را دارند یا روند سرمایه‌گذاری در یک حوزه خاص چگونه است، دیفای‌لاما اولین گزینه خواهد بود.
Santiment: تحلیل داده‌های رفتاری و توسعه‌ای
Santiment (سنتیمنت) یک پلتفرم هوش بازار است که داده‌های گسترده‌ای در مورد پروژه‌های کریپتو ارائه می‌دهد؛ از داده‌های درون‌زنجیره‌ای و تراکنش نهنگ‌ها گرفته تا فعالیت توسعه‌دهندگان و احساسات شبکه‌های اجتماعی. در واقع Santiment به شما یک دید ۳۶۰ درجه از یک پروژه می‌دهد. یکی از کاربردی‌ترین بخش‌های Santiment، ردیابی فعالیت توسعه‌دهنده‌ها از طریق مخازن GitHub است. این پلتفرم تعداد کامیت‌ها، تعداد ریپازیتوری‌های فعال و شاخص‌هایی نظیر Development Activity را برای پروژه‌ها محاسبه می‌کند و به شما نشان می‌دهد کدام پروژه‌ها از نظر توسعه‌ای در صدر هستند. به عنوان مثال، طبق داده‌های Santiment در سال‌های اخیر پروژه‌هایی مانند کاردانو، پولکادات، اتریوم و چین‌لینک معمولاً در فهرست بیشترین فعالیت توسعه‌دهندگان قرار داشته‌اند که همبستگی زیادی با رشد بلندمدت آنها دارد. افزون بر این، Santiment داده‌های اجتماعی را نیز پایش می‌کند: مثلاً تعداد اشاره‌ها به یک کوین در توییتر یا تلگرام، میزان احساس مثبت یا منفی پست‌های کاربران درباره آن، و حتی کلمات ترندشده پیرامون پروژه‌ها. این اطلاعات به شما کمک می‌کند که ببینید جو جامعه پیرامون یک پروژه چگونه است و آیا هیجانات کاذب در حال شکل‌گیری است یا خیر. Santiment برخی شاخص‌های ترکیبی هم ارائه می‌دهد (مانند SanScore) که وضعیت کلی یک پروژه را با عدد نشان می‌دهد. هرچند استفاده حرفه‌ای از این پلتفرم نیاز به اشتراک پولی دارد، اما بسیاری از داشبوردها و شاخص‌های آن به رایگان در دسترس هستند و می‌توانند برای تحقیق شما بسیار مفید باشند.
Nansen: دنبال‌کردن سرمایه‌گذاران بزرگ (Smart Money)
Nansen (نانسن) یک پلتفرم تحلیل پیشرفته آنچین است که مخصوص کسانی طراحی شده که می‌خواهند حرکات "پول باهوش" یا همان Smart Money را در بازار زیر نظر بگیرند. این سرویس (اشتراک) بیش از ۳۰۰ میلیون آدرس کیف‌پول را در بلاکچین‌های مختلف برچسب‌گذاری کرده است و تراکنش‌های آنها را رهگیری می‌کند. در داشبوردهای Nansen می‌توانید ببینید که نهنگ‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و معامله‌گران موفق، در هر لحظه مشغول خرید یا فروش چه توکن‌هایی هستند. یکی از قابلیت‌های برجسته Nansen بخش Smart Money آن است که به شما اجازه می‌دهد برترین معاملات و دارایی‌های کیف‌پول‌های مهم را مشاهده کنید. فرض کنید متوجه می‌شوید چندین کیف‌پول نهنگ طی ۲۴ ساعت گذشته یک توکن ناشناخته را خریده‌اند؛ این می‌تواند نشانه‌ای باشد که خبری در راه است یا آن توکن پتانسیل رشد دارد. Nansen همچنین ویژگی "Hot Contracts" را معرفی کرده که قراردادهای هوشمند یا توکن‌های ترند و پرطرفدار در شبکه (برای اولین بار) را لیست می‌کند. این قابلیت عملاً نشان می‌دهد کدام پروژه‌های خیلی جدید به سرعت در حال جذب کاربر یا سرمایه هستند. با تنظیم هشدارهای هوشمند در نانسن، حتی می‌توانید نوتیفیکیشن دریافت کنید که مثلاً هرگاه کیف‌پول X تراکنش قابل توجهی انجام داد به شما خبر دهد. چنین ابزارهایی به شما امکان می‌دهند که یک قدم از کاربران عادی جلوتر باشید و پروژه داغ بعدی را زودتر تشخیص دهید. البته باید توجه داشت که Nansen یک ابزار حرفه‌ای پولی است و استفاده کامل از آن مستلزم پرداخت هزینه اشتراک است؛ لذا شاید بیشتر مناسب معامله‌گران باتجربه یا تحلیل‌گران باشد.
بررسی مستقیم مخازن GitHub
علاوه بر ابزارهای بالا، یادگیری نحوه بررسی GitHub پروژه‌ها نیز بسیار راهگشاست. بیشتر پروژه‌های رمز ارزی متن‌باز هستند و کد خود را در گیت‌هاب منتشر می‌کنند. شما با رفتن به صفحه GitHub یک پروژه می‌توانید شاخص‌های مفیدی را به صورت دستی ببینید: مثلاً تعداد ستاره‌ها (Stars) که نشان‌دهنده میزان توجه جامعه توسعه‌دهندگان به پروژه است، تعداد شاخه‌ها (Forks)، و از همه مهم‌تر بخش Insights > Contributors که گراف زمانی کامیت‌ها و مشارکت هر توسعه‌دهنده را نشان می‌دهد. اگر مشاهده کردید که در ماه‌های اخیر ده‌ها یا صدها کامیت انجام شده و چندین برنامه‌نویس مشغول کار بوده‌اند، این نشانه خوبی است. برعکس، یک مخزن راکد با آخرین کامیت مربوط به یک سال پیش، زنگ خطری جدی محسوب می‌شود. همچنین به صفحه Releases پروژه نگاه کنید که نسخه‌های منتشرشده نرم‌افزار را فهرست می‌کند؛ پروژه‌های فعال مرتباً نسخه‌های جدید (مثلاً v2.3.4 و غیره) منتشر می‌کنند. بررسی مستقیم گیت‌هاب شاید به اندازه ابزارهای فوق راحت نباشد، اما مکمل آن‌هاست و به شما درک عمیق‌تری از وضعیت فنی پروژه می‌دهد. حتی می‌توانید پروژه را در سایت‌هایی مثل CryptoMiso نیز جستجو کنید که رتبه‌بندی پروژه‌ها بر اساس فعالیت گیت‌هاب را ارائه می‌دهند.
پروژه‌های ارز دیجیتال در ایران
در کنار پروژه‌های بین‌المللی، طی سال‌های اخیر در ایران نیز تلاش‌هایی برای توسعه ارزهای دیجیتال و پلتفرم‌های بلاکچینی صورت گرفته است. به عنوان مثال، کنسرسیوم ققنوس در سال ۱۳۹۷ از توکن پیمان (PMN) رونمایی کرد که یک رمز ارز با پشتوانه طلا و با مشارکت چهار بانک ایرانی (ملی، ملت، پارسیان، پاسارگاد) بود. پیمان به عنوان اولین استیبل‌کوین ایرانی با پشتوانه طلا معرفی شد و هدف آن تبدیل دارایی‌های فیزیکی (مانند املاک مازاد بانک‌ها) به توکن‌های قابل معامله بود. همچنین بانک مرکزی ایران در سال ۱۴۰۱ به صورت آزمایشی از رمزریال (نسخه دیجیتال ریال) پرده‌برداری کرد و آن را به تعداد محدودی از کاربران و بانک‌ها عرضه نمود. هدف از رمزریال، ارزیابی امکان‌پذیری کاربرد پول دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) در اقتصاد ایران بود.
با این وجود، بسیاری از پروژه‌های بلاکچینی ایرانی به دلایل مختلف تاکنون به موفقیت چشمگیری دست نیافته‌اند. مشکلات قانونی و نظارتی، نبود سرمایه‌گذاری کافی و از همه مهم‌تر تحریم‌های بین‌المللی از جمله موانع پیش روی استارتاپ‌های بلاکچینی در ایران بوده‌اند. طبق گزارش‌ها، در سال‌های اخیر تعداد زیادی پروژه بلاکچین در ایران آغاز به کار کرده‌اند اما اغلب آنها در میانه راه رها شده یا تیم‌هایشان برای ادامه فعالیت به خارج از کشور مهاجرت کرده‌اند. در حال حاضر، فعالیت‌های موفق‌تر این حوزه در ایران بیشتر محدود به صرافی‌های رمزارز (مانند نوبیتکس) و مزارع استخراج بوده است و پروژه شاخصی که به رقابت جهانی وارد شود کمتر دیده‌ایم. با این حال، جامعه برنامه‌نویسان و علاقه‌مندان ایرانی به بلاکچین همچنان پویا است و احتمال دارد در آینده با بهبود شرایط، شاهد ظهور پروژه‌های قدرتمندی از داخل کشور باشیم.
نتیجه‌گیری
در دنیای رمزارزها فرصت‌ها به سرعت ظهور می‌کنند و از آنِ کسانی خواهد بود که آمادگی بهره‌گیری از آن را داشته باشند. برای شناسایی پروژه‌های آینده‌دار قبل از بقیه، باید به جای تکیه بر شانس یا پیروی از موج‌های تبلیغاتی، رویکردی مبتنی بر داده و تحلیل داشته باشید. در این مقاله دیدیم که چگونه می‌توان با بررسی شاخص‌های بنیادین یک پروژه (اکوسیستم فعال، رشد کاربران، حجم معاملات، فعالیت توسعه‌دهندگان و ...) و استفاده از ابزارهای تحلیلی تخصصی مانند Dune Analytics، DeFiLlama، Santiment و Nansen تصویری شفاف از وضعیت آن به دست آورد. ترکیب دانش تحلیلی و بهره‌گیری از این ابزارها شما را قادر می‌سازد پروژه‌هایی را بیابید که دیگران شاید ماه‌ها بعد متوجه ارزششان شوند.
