هارد فورک چیست؟

فورک کردن واژه‌ای است که شاید افراد حرفه‌ای با آن آشنا باشند و افراد تازه وارد دنیای بلاک چین، حتی نام آن را نیز نشنیده‌اند. فورک یکی از عبارات مهم دنیای بلاک چین است و برای این که با نحوه کار ارزهای دیجیتال و بلاک چین‌های مختلف آشنا شوید، باید مفهوم و نحوه انجام فورک را بدانید. دنیای بلاک چین به خودی خود، تا حد زیادی پیچیده است و زمانی که بحث فورک مطرح می‌شود، این تکنولوژی نوین پیچیدگی‌های بیشتری نیز پیدا می‌کند. فورک نیز به دو دسته هارد فورک و سافت فورک تقسیم می‌شود که این دو تفاوت‌هایی اساسی با یکدیگر دارند. فورک یکی از راه‌های بروزرسانی و ایجاد تغییر در نرم افزارها است و در این مطلب از کریپتوباز می‌خواهیم به طور کامل با این مکانیک آشنا شویم.

فورک چیست؟

قبل از این که به سراغ هارد فورک برویم و تفاوت آن با سافت فورک را بدانیم، بهتر است با خود اصطلاح فورک آشنا شویم. ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین و اتریوم توسط نرم افزارهای باز و غیرمتمرکز قابل تعامل ایجاد شده‌اند که به آنها بلاک چین گفته می‌شود. بلاک چین عبارت مناسبی برای توضیح این نرم افزارها است، به دلیل این که آنها دقیقا از بلوک‌های داده تشکیل شده‌اند. در این ساختار شما می‌توانید حتی اولین تراکنش‌ها و معاملات انجام شده در شبکه را نیز مشاهده کنید.

به دلیل متن باز بودن، افراد آن جامعه و اکوسیستم باید در پیشرفت و توسعه آن همکاری داشته باشند و این قابلیتی است که در نرم افزارهای متن باز وجود دارد. فورک زمانی اتفاق می‌افتد که یک جامعه تغییری در پروتکل یا قوانین اساسی بلاک چین انجام می‌دهد. فورک تعاریف مختلفی دارد و در بقیه نرم افزارها نیز اتفاق می‌افتد، اما فورک به اتفاقی می‌گویند که باعث می‌شود تا یک نرم افزار به دو یا چند بخش تقسیم شود. فورک می‌تواند در تمامی بلاک چین‌ها و ارزهای دیجیتال اتفاق بیافتد.

زمانی که بخشی از جامعه با قوانین یا پروتکل‌های یک پروژه مخالف باشند، فورک اتفاق می‌افتد. در این هنگام، زنجیره‌های دیگری از بلاک چین اصلی ایجاد می‌شوند. برخی فورک‌ها موقتی و برخی همیشگی هستند. تفاوتی که زنجیره یا چین جدید با بلاک چین اصلی دارد، باعث ایجاد هارد فورک یا سافت فورک می‌شود. فورک می‌تواند راهی برای بروزرسانی یا ایجاد تغییر باشد. این مکانیک می‌تواند به صورت از پیش تعیین شده و اتفاقی نیز اعمال شود. برای درک این مکانیک بهتر است مثال ساده‌ای بزنیم.

فرض کنید فرد یا گروهی با قوانین بلاک چین بیت کوین مخالف باشند؛ مثلا آنها انتظار دارند هر بلاک، حجم بیشتری از داده‌ها را در خود ذخیره کند. یا در مثالی دیگر، اگر بلاک چین دارای باگ یا ایرادی باشد، چگونه می‌توانند آن را رفع کنند؟ همان‌ طور که گفتیم، فورک می‌تواند یک بروزرسانی یا ایجاد تغییر در شبکه باشد. افراد می‌توانند با فورک کردن و ایجاد تغییراتی اساسی در کدهای نرم افزار، نسخه دلخواه خود از بلاک چین اصلی را ایجاد کنند.

دلیل انجام فورک چیست؟

فورک تنها برای بروزرسانی و رفع ایراد نیست. این عمل می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. با بروزرسانی شبکه، افراد می‌توانند آن را قبول یا رد کنند. دلایل اصلی انجام فورک به شرح زیر هستند.

اختلافات افراد جامعه

بلاک چین محیطی برای ایجاد جامعه غیرمتمرکز است تا تمامی افراد موجود در اکوسیستم در آن نقش داشته باشند. تمامی افراد جامعه نیز تصمیم یکتایی ندارند. در این جوامع، افراد عادی یا حتی بنیان گذاران نیز می‌توانند مخالف قوانین، عملکردها و دیگر ویژگی‌های یک پروژه باشند. در این موقعیت، فورک کردن می‌تواند باعث ایجاد دنیایی جدید برای افراد مخالف شود و آنها راه خود را از بلاک چین اصلی جدا کنند.

رفع ایرادات امنیتی و باگ‌ها

متن باز بودن نرم افزار بلاک چین باعث شده تا تمامی افراد به منابع و کدهای آن دسترسی داشته باشند. برنامه نویس‌ها مطلع هستند که یک برنامه می‌تواند دارای باگ‌ها و ایرادات فنی متفاوتی باشد. در صورتی که فردی یک باگ یا ایراد امنیتی را در شبکه پیدا کند، می‌تواند به افراد اکوسیستم اطلاع دهد. فورک می‌تواند به صورت یک بروزرسانی جدید برای رفع آن ایرادات باشد. در این صورت افراد می‌توانند با بروزرسانی نرم افزار خود آن باگ یا ایراد را رفع کنند.

توسعه و افزایش قابلیت‌ها

برای این که یک نرم افزار از رقبا پیشی بگیرد یا برای رضایت کاربران قابلیت‌های خود را افزایش دهد، می‌تواند از فورک استفاده کند. با تغییر پروتکل‌ها یا ایجاد تغییراتی در بخش‌های دیگر، یک بلاک چین می‌تواند بهبود پیدا کند و افراد جدیدی را جذب خود کند. در این حالت ارزش پروژه نیز افزایش می‌یابد. راهی که برای انجام این تغییرات انتخاب می‌شود، فورک است. در چنین فورک‌هایی، اکثر افراد جامعه موافق بروزرسانی هستند و فورک با موفقیت انجام می‌شود.

هارد فورک چیست؟

حال که با فورک و دلایل انجام آن آشنا شدید، به مبحث اصلی می‌رسیم. هارد فورک یکی از مهم‌ترین اعمال انجام شده در دنیای بلاک چین است. فورک همان‌ طور که گفتیم، تغییراتی در ساختار یک نرم افزار است. زمانی که این تغییرات به قدری زیاد شود که نسخه جدید با نسخه قبلی ناسازگار شود، هارد فورک اتفاق می‌افتد. در چنین حالتی، بلاک چین به دو بخش تقسیم می‌شود. نسخه جدید یا بلاک چین جدید، هارد فورکی از بلاک چین قبلی خواهد بود. 

در صورتی که هارد فورکی از یک بلاک چین اتفاق بیافتد، ارز دیجیتال جدیدی ایجاد می‌شود. به دلیل این که بلاک چین جدید با بلاک چین اصلی تطابق ندارد و دنیای هر دو جدا شده است، امکان وجود دو ارز دیجیتال یکسان در دو شبکه متفاوت وجود ندارد. در این صورت یک ارز دیجیتال جدید ایجاد می‌شود. در حقیقت، هارد فورک یکی از دلایل اصلی ایجاد ارزهای دیجیتال شناخته شده و معتبر است؛ به طور مثال، ارز دیجیتال بیت کوین کش، با هارد فورک کردن بیت کوین به وجود آمده است. ارز دیجیتال بیت کوین گلد نیز یکی دیگر از ارزهای دیجیتال است که با هارد فورک از بلاک چین اصلی تشکیل شده؛ هرچند بیت کوین کش محبوبیت بیشتری دارد.

در مقایسه با بلاک‌های قبلی، بلاک‌های جدید ایجاد شده در نسخه فورک شده، کاملا متفاوت هستند و امکان این وجود دارد که بلاک‌های قبلی در شبکه نامعتبر شناخته شوند. زمانی که یک نرم افزار به دو بخش تقسیم شود و افراد و نودها به استفاده از فورک جدید پرداختند، یک تقسیم همیشگی انجام خواهد شد. زمانی که فورک انجام می‌شود، افراد می‌توانند به استفاده خود از نرم افزار قبلی ادامه دهند. افرادی که از نسخه جدید استفاده کنند، وارد دنیای دیگری می‌شوند. هارد فورک در مواقعی می‌تواند به کاربران یادآوری کند که آنها از نسخه قدیمی و کم کاربرد استفاده می‌کنند. در این حالت افراد به سمت نسخه فورک شده و جدید از بلاک چین خواهند رفت.

تفاوت هارد فورک و سافت فورک

نوع دیگری از فورک که می‌تواند اتفاق بیافتد، سافت فورک است. تغییراتی که در پروتکل یا قوانین بلاک چین انجام می‌شود، در هر دو نوع فورک یکسان است. در سافت فورک، نودها یا کاربران قبلی، بلاک‌های ایجاد شده با قوانین جدید را نیز اعتبار سنجی و تایید می‌کنند. در صورتی که در هارد فورک، زمانی که قوانین جدید ایجاد شود، افراد و نودهای قبلی همچنان با قوانین قبلی عمل کرده و تنها بلاک‌هایی با قوانین قدیمی را تایید می‌کنند.

قابل ذکر است که در هر دو نوع فورک، یک تقسیم انجام می‌شود. در سافت فورک، تقسیم در شبکه انجام شده و در همان بلاک چین باقی می‌ماند، در صورتی که در هارد فورک‌ها، یک بلاک چین جدید ایجاد می‌شود. تقریبا اکثر کاربران هنگام انجام فورک، هارد فورک را به سافت فورک به دلیل تغییرات امنیتی بین این دو ترجیح می‌دهند.