پروتکل راه اندازی منصفانه (Fair launch) چیست؟ چگونه کار می‌کند؟

دنیای نوظهور کریپتوکارنسی نیز همچون بسیاری از بازارهای مالی دیگر دارای اصطلاحات خاصی است که آشنایی با آن‌ها می‌تواند نقش موثری در شکل‌گیری تجربه یک سرمایه‌گذاری موفق ایفا نماید. مطمئنا برای آن که بتوانیم در ارتباط با آینده یک پروژه رمزارزی به یک چشم‌انداز روشنی دست پیدا کنیم به ارزیابی مولفه‌های مشخصی نیاز داریم که یکی از آن‌ها توکنمیکس (Tokenmics) است که در واقع به معنای اقتصاد توکن‌هاست و به طور کلی به ساختار کلی توکن‌های رمزارزی، نحوه تولید و همچنین عرضه آن‌ها در اکوسیستم بلاک چین تمرکز دارد و یکی از معیارهای پایه‌ای برای انجام تحلیل‌های فاندامنتال قیمت لحظه ای ارز دیجیتال به شمار می‌رود.

توکنمیکس به تریدرها و تحلیل‌گران کمک می‌کند تا به راحتی عوامل موثر در عرضه و تقاضای یک توکن را شناسایی کرده و تاثیر آن را در قیمت این توکن مورد ارزیابی قرار دهند. یکی از مباحث مورد بحث در توکنمیکس به نحوه عرضه و توزیع توکن‌ها اختصاص دارد. پروژه‌های رمزارزی از دو پروتکل راه اندازی منصفانه (Fair launch) و روش از پیش استخراج شده (Pre-mined Tokens) استفاده می‌کنند که شناخت هر یک از این پروتکل‌های یاد شده می‌تواند تاثیر قابل توجهی در سرمایه‌گذاری یا عدم سرمایه‌گذاری شما در یک پروژه رمزارزی داشته باشد.

با توجه به چنین اهمیتی، ما این مقاله از بلاگ کریپتوباز را به معرفی پروتکل راه اندازی منصفانه و نحوه عملکرد آن اختصاص داده‌ایم؛ اگر شما هم در این زمینه کنجکاو هستید تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

پروتکل راه اندازی منصفانه (Fair launch) به زبان ساده

مطمئنا اولین گام در شناخت هر ماهیتی به بررسی ویژگی‌های آن ماهیت برای دستیابی به یک تعریف جامع و ساده از آن اختصاص دارد و پروتکل راه اندازی منصفانه نیز به عنوان یک اصطلاح نوظهور در دنیای کریپتوکارنسی از این قاعده تبعیت می‌کنید و به همین علت در مرحله اول به سراغ بررسی ماهیت و چیستی این پروتکل می‌رویم و سپس نحوه کار آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد. همان طور که در مطالب مقدماتی به آن اشاره شد، پروژه‌های موجود در دنیای کریپتوکارنسی برای توزیع توکن‌های خویش به سراغ روش‌هایی رفته‌اند که هر یک از آن‌ها دارای مزایا و معایبی است. عموما سرمایه‌گذاران به هنگام انتخاب یک پروژه کریپتویی، توجه  بسیار زیادی به این مسئله دارند که اولا توکن‌های پروژه در میان چه افرادی عرضه خواهد شد و ثانیا کلیه این افراد از شرایطی عادلانه برای سهیم شدن در این عرضه اولیه یا ICO برخوردار هستند یا خیر! مسلما پروژه‌ای که توانسته است یک شرایط عادلانه‌ای را برای توزیع توکن‌های خویش انتخاب کند، چشم‌انداز روشنی را برای خود تعریف کرده است و پروتکل راه اندازی منصفانه (Fair launch) نیز دقیقا به همین مسئله اشاره دارد.

به هنگامی که به مارکت ارزهای دیجیتال نگاه می‌کنیم، به راحتی متوجه این واقعیت می‌شویم که هدف اصلی و اولیه این بازار بر روی تمرکززدایی بوده و از این طریق تلاش می‌کند تا شرایط اجرای شبکه‌های بلاک چینی را به سمتی هدایت نماید که کلیه کاربران دارای شرایط برابر و عادلانه‌ای باشند و امروزه تحلیل‌گران حرفه‌ای به هنگام ارزیابی میزان تمرکززدایی موجود در یک شبکه بلاک چینی به تعداد گره‌ها و نودهای فعال موجود در آن نگاه می‌کنند؛ ولی آیا این تمرکز زدایی صرفا در بستر فعالیت‌های شبکه‌های بلاک چینی منحصر شده است؟ مطمئنا پاسخ این سوال منفی خواهد بود و همان طور که تمرکز زدایی در شبکه‌های بلاک چینی اهمیت دارد، به همان میزان توزیع غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال نیز دارای اهمیت بالاییست.

یک پروژه کریپتویی برای آن که بتواند به این هدف توزیع غیرمتمرکز خویش جامه عمل بپوشاند به پروتکل راه اندازی منصفانه نیاز خواهد داشت تا از این طریق کلیه توکن‌ها اولا به صورت منصفانه توزیع گردد ثانیا کلیه افراد به لحاظ شرایط از شانس برابر و یکسانی برای سهیم شدن در این پروژه برخوردار باشند. در پروتکل راه اندازی منصفانه که نوعی روش توزیع توکن به شمار می‌رود، توکن‌ها کاملا به صورت عادلانه به وسیله اعضای جامعه یک ارز دیجیتال که از شرایط برابری برخوردار هستند، ماین و استخراج شده و این خود اعضای جامعه هستند که مالکیت و حق مدیریت شبکه و پروژه را در اختیار دارند. جالب است بدانید که در پروتکل راه اندازی منصفانه، هیچگونه دسترسی اولیه و توزیع خصوصی وجود نداشته و توکن‌ها صرفا پس از صدور، در میان عموم افراد توزیع می‌شوند.

در واقع پروژه‌های بلاک چینی، نوعی استارت‌آپ هستند که برای دنبال کردن اهداف خویش به سرمایه اولیه نیاز دارند، سرمایه‌ای که عموما توسعه‌دهندگان برای تامین آن به سراغ سرمایه‌گذاران می‌روند و بخشی از ارزها و توکن‌های پروژه را با قیمتی بسیار کمتر از ارزش واقعی در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند و همین مسئله سبب می‌شود تا بخش قابل توجهی از ارزهای دیجیتال قبل از عرضه در اختیار سازمان‌ها و سرمایه‌گذاران بزرگ قرار بگیرد و کاربران عادی نیز پس از عرضه همان توکن‌ها را با قیمت بالاتری خریداری نمایند و این وضعیت همان وضعیت ناعادلانه‌ای است که پروتکل راه اندازه منصفانه به دنبال برطرف کردن آن است.

پروژه‌هایی که از پروتکل راه اندازی منصفانه استفاده کردند!

مطمئنا بررسی نمونه‌هایی از پروژه‌های کریپتویی که منطبق با پروتکل راه اندازی منصفانه توسعه یافته‌اند، می‌تواند نمایی روشن‌تر از این پروتکل توزیع توکن را در اختیار کاربران قرار دهد. البته لازم به ذکر است که تاکنون پروژه‌های زیادی در حوزه کریپتوکارنسی راه‌اندازی شده‌اند؛ اما این بدان معنا نیست که کلیه این پروژه‌ها از پروتکل راه اندازی منصفانه تبعیت کرده و شرایطی عادلانه در توزیع توکن ایجاد کرده‌اند! 
اولین پروژه رمزارزی که از پروتکل راه اندازی منصفانه (Fair launch) برای توزیع توکن‌های خویش استفاده کرد، بیت کوین، پادشاه رمزارزها، بود و در سال 2009، ساتوشی ناکاموتو، خالق بیت کوین، با راه اندازی این شبکه بلاک چینی و استخراج اولین بلاک، حدودا 50 واحد بیت کوین پاداش دریافت کرد و این بدان معنا بود که کلیه کاربران این شبکه از شرایط کاملا برابر و همچنین عادلانه برای فعالیت در این شبکه و استخراج بیت کوین برخوردار هستند.

 حال آن که اتریوم، ملکه رمزارزها، از روش پیش استخراج (Pre-mined) استفاده کرده و قبل از عرضه عمومی، بخشی از ارزهای دیجیتال این شبکه در میان گروه خاص و منتخب توزیع شده بود. دوج کوین DOGE، پادشاه میم کوین‌ها،که پیش تر در مورد این که میم کوین چیست توضیح مفصلی داده بودیم، و صرافی غیر متمرکز پنکیک سواپ (Cake) از پروژه‌های دیگری هستند که از پروتکل راه اندازی منصفانه بهره برده‌اند.

نحوه عملکرد پروتکل راه اندازی منصفانه و عادلانه توکن

به خاطر داشته باشید که اولین نکته در شناسایی این مسئله که آیا پروژه‌ای از پروتکل راه اندازی منصفانه استفاده می‌کند یا نه، به این واقعیت گره خورده است که در این پروژه‌ها سهم توسعه‌دهندگان، سرمایه‌گذاران اولیه و شرکا، صفر بوده یا به مقداری است که عملا چندان تاثیری در متمرکز نمودن پروژه ندارد. پروژه‌های کریپتویی که از پروتکل راه اندازی منصفانه تبعیت می‌کنند، حتما باید تاریخ و زمان دقیق راه اندازی و عرضه توکن‌های خود را به صورت کاملا شفاف و عمومی اعلام نمایند تا کلیه کاربران امکان شرکت در این عرضه اولیه توکن را داشته باشند. ناگفته نماند که برخی از پروژه‌های معتبر به منظور جلوگیری از وقوع جرایم مالی نظیر کلاهبرداری و پولشویی، مرحله‌ای را به احراز هویت کاربران شرکت کننده در این عرضه اولیه اختصاص می‌دهند که این مسئله منافاتی با ماهیت توزیع عادلانه آن نداشته و صرفا به منظور تامین امنیت است.

ناگفته نماند که مرحله احراز هویت موجود در عرضه اولیه پروژه‌هایی که از پروتکل راه اندازی منصفانه استفاده می‌کنند، نباید به گونه‌ای باشد که مانع شرکت کاربران ساکن در برخی کشورها نظیر ایران، کوبا، سوریه و غیره گردد که در لیست سیاه FATF قرار دارند؛ در غیر این صورت شرایط برابر و عادلانه برای کلیه کاربران فراهم نخواهد شد. لازم به ذکر است، با توجه به محبوبیت عرضه اولیه توکن‌ها توسعه دهندگان باید زمان این عرضه را به گونه‌ای تنظیم نمایند که کلیه کاربران با شرایط برابر امکان شرکت در آن را داشته باشند.

پروتکل راه اندازی منصفانه؛ راه حلی معتبر برای توزیع عادلانه توکن‌ها

امروزه سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران حرفه‌ای دنیای ارز دیجیتال، برای آن که بتوانند به یک چشم‌انداز دقیق از آینده یک پروژه رمزارزی دست پیدا کنند به سراغ تحلیل‌های فاندامنتال می‌روند. مطمئنا روش توزیع توکن‌ها یکی از مولفه‌هایی است که می‌تواند به کاربران در دستیابی به یک تحلیل درست از وضعیت آن کمک نمایند؛ چراکه هر کدام از روش‌های توزیع اولیه توکن دارای مزایا و معایبی است که تاثیرات خاصی در سرمایه‌گذاری‌ کاربران دارد. یکی از روش‌های محبوب توزیع توکن، پروتکل راه اندازی منصفانه نام دارد که با توجه به اهمیت آشنایی با آن، ما این مقاله از بلاگ کریپتوباز را به بررسی دقیق این پروتکل و نحوه کار آن اختصاص دادیم و همان طور که در مطالب فوق مشاهده کردید، در این روش توزیع اولیه توکن (برعکس روش پیش استخراج شده) کلیه کاربران و سرمایه‌گذاران از شرایط برابری در خرید ارزهای دیجیتال و توکن‌های پروژه برخوردار هستند و در این روش احتمال دستکاری قیمت به وسیله نهنگ‌ها و تحمیل ضرر به تریدرهای تازه وارد به حداقل می‌رسد. ناگفته نماند که اگر در ارتباط با مفهوم پروتکل راه اندازی منصفانه سوالی دارید که در این مقاله به آن اشاره‌ای نشده است، می‌توانید سوال خود را در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناسان ما در اسرع وقت به سوال شما پاسخ دهند.